:--': ~T~ -'--- ~

468 HET BURGERLIJK DRAMA
vormen, nieuwe maten en modernen strofenbouw en vooral tegen
het einde der eeuw epische poezie in allerlei nieuwe gedaante,
romance, ballade etc . vooral uit Duitschland geimporteerd . Met
dit alles zullen we nader kennis maken .
Toch ontbreekt eigen karakter niet geheel en al in deze dingen .
Neem enkel Bellamy, Post en Wolff-Deken . Zij hebben frischheid
en oorspronkelijkheid en iets eigens ondanks hun navolging . En
zoo zijn er ook nog wel onder de mindere goden . Men kan zelfs
van een zuivere Hollandsche sentimentaliteit spreken, waarvan
de teekenen reeds aan to wijzen zijn (o . a . bij Van Effen), eer het
sentimenteele in West-Europa nog mode-kunst geworden is, en
die krachtig voortleeft in Wolff-Deken 1 ) .
In het burgerlijk drama hebben we zoo weinig eigens voortgebracht,
dat in de korte meedeeling, die ik er in dit boek over geven
kan, hier wel kan afdoen . Het burgerlijk drama was juist een
der groote strijdpunten geweest in de nieuwe beweging . Diderot
had het verkondigd : het heroische der tragedie zat niet in den
hoogen rang der ten tooneele gevoerde personen ; uit het leven
van den eenvoudigen burger, deugdzaam en nobel van inborst,
waren evenzeer heroische momenten to schilderen . Hij zocht natuur
en waarheid, ernst en scherts, wijsheid naast dwaasheid als
in het leven naast elkaar . Men ziet het, de grondlijn van Hugo's
Iuidruchtig Cromwell-manifest reeds .
Betje Wolff had in 1774 Diderot's Fils naturel (1757) reeds vertaald
. Le pere de famille, dat naar Goldoni's Il vero amico was bewerkt,
had die kunstbewerking toen reeds ondergaan . Maar in deze
werken dankt Diderot toch weer veel aan Engeland . Lillo met zijn
George Barnwell (1731) en Moore met The gamester (1753) waren
zijn modellen . Daar ging trouwens het burgerlijk drama hand aan
hand met den burgerlijken roman, beide geboren uit nationalen
drang naar realiteit en behoefte aan levensbegrip .
Lessing's burgerlijk drama zagen we hier al zijn intocht doen .
Schiller's Roovers vooral was geheel in den geest des tijds, voldeed
aan de behoefte naar tragische conflicten tusschen deugd
en misdaad, de zwartste valschheid en nobele plichtsbetrachting -
't Was de tij d van Woutertj e's Glorioso .
Naar Mercier, La Harpe, Baculard d'Arnaud en verschillende
Enge lsche auteurs werd menig stuk vertaald of bewerkt, dat het
1 ) Zie mijn studie over het Sentimenteele, Gids, 1915 . I, p . 53 vlg.