:--': ~T~ -'--- ~

SCHAEPMAN
599
Want ongehoorzaamheid aan de wet der liefde doodt de kunst en
daarmede alle belangrijke kennis van de menschenwereld, een
kennis, waarnaar het hart onverzaadbaar dorst" 1) . Dit is de geheele
Pierson, in zijn voile, krachtige tegenstelling tot Huet .
Toch is juist hij met Huet en Van Vloten de man, die ons ingeleid
heeft in den geest der moderne tijden . Zij zijn de hoogleeraren
van het Nederlandsche yolk buiten het kringetje der officieele
wetenschap aan de Universiteiten . Daartoe stond Pierson's rijke,
fijne geest, zijn diepe, universeele kennis van litteratuur, wijsbegeerte
en kunst ter beschikking . In tai van tijdschrift-artikelen
en grootere werken heeft hij het gegeven aan zijn yolk . In zijn
Pastorie in den Vreemde (1857), later Intimis getiteld, geeft hij indrukken,
droomen en bespiegelingen van zijn eerste standplaats
als predikant to Leuven . Later wordt hij Waalsch predikant to
Rotterdam (1857-'65) ; daarna hoogleeraar to Heidelberg (1865
-'74) en in 1877 hoogleeraar in de kunstgeschiedenis to Amsterdam
.
Dat hij geen geboren kunstenaar was, bleek uit zijn grooten
theologischen roman Adriaan de Merival (1866) . Zijn cosmopolitische
zin bracht hem tot de breede, rijke studien in Geestelijke
Voorouders : Israel (1887), Hellas (1891-'93), Het Hellenisme
(voortgezet door K . Kuiper) .
Oudere tijdgenooten (1882-'86) behandelt vooral de mannen
van het Reveil, als Da Costa, Groen, Capadose, De Clercq en Bilderdijk.
Jongere tijdgenooten handelt o .a . over Vosmaer's Inwijding
(1889) . Vele van zijn tijdschriftartikelen werden verzameld in
Uit de verspreide opstellen (8 din .) .
Herman J . A . M . Schaepman (1844-1903), de priester politicus,
heeft als dichter niets eigens ; hij is een decadent van Bilderdijk
en Da Costa in vaak holle, gezwollen rhetorische verzen
(De Paus, Vondel, 1869, Parijs, 1872, Napoleon, 1873, Aya Sofia,
1886) . In zijn proza (o .a . Menschen en Boeken, 1893) is daarentegen
helderheid en een frissche levende toon .
A . PIERSON, Oudere tijdgenooten (Gids, '82 . I en II, '83 . III, '86, ook afzonderlijk)
. - E . GEWIN, In den Reveil-kring, Baarn . 1920 . - J . HOBMA, W . de Clercq,
Da Costa en KohlbrUgge (Gids, 1907 . III, 213) . - E . J . POTGIETER, Over Da Costa
(In Herinneringen en mijmeringen, Studien en Schetsen, I, 209) . - Dez ., Hot-
1 ) Oudere tijdgenooten, Gids, 1866 . I, 450 .