:--': ~T~ -'--- ~

VAN DEN WINTER ENDE VAN DEN SOMER 1 53
dit werk, vindt Lanseloet een slappe onbeteekenende figuur, die
zich uitsluitend door een lijfspassie laat beheerschen . Maar daar
dacht de middeleeuwsche kunstenaar niet aan ; hij gaf eenvoudig
een ietwat geidealiseerd beeld uit het leven en treffende handeling
vooral, daden, geworden onder een eersten impuls . Wat een tegenstelling
tusschen Gloriant en Lanseloet . In het eerste stuk is een
nobel, heroiek gevoel ; uit een zelfde basis schieten krachtig en
fier twee lijnen op, die zich tot elkaar overbuigen en elkaar omstrengelen
. Lanseloet is gecompliceerder . Allerlei hartstochten,
eerzucht, lijfsbegeeren, valsche schaamtewerken daar door elkaar .
Hoe fijn geteekend, hoe roerend menschelijk is de stille ernst,
waarmee Sanderijn haar parabel van den boom, waarvan de
valke van hooger aard een enkele bloem roofde, voordraagt aan
den ridder, die aanvankelijk met zekere overmoedige ruwheid op
haar aankomt . Hoe blijft ze beseffen haar eenvoudige reinheid,
ook na haar val, die liefde was voor een onwaardige .
Als het waar is, wat men wel heeft verondersteld, dat deze drie
stukken samen tot het repertoire van een rondtrekkenden troep in
de 15e eeuw behoorden, dan hebben deze menschen in hun kunst
een rijke verscheidenheid van liefdeleven weten uit to beelden .
Uit dienzelfden tijd is nog een abel spel Vanden Winter ende
vanden Somer, waarin de oud-Germaansche verbeelding van den
strijd tusschen de natuurmachten voortleeft ; er bestaat uit de
9de eeuw een Conflictus veris et hiemis, waarin reeds de grondlijn
van dit stuk zit . 't Is een geestig tegen elkaar opslaan van de
strijdende partijen, waarbij ten slotte Venus wordt to hulp geroepen
om recht to spreken, aan de godin der Liefde de opperheerschappij
. En haar uitspraak is : Beiden zijn onontbeerlijk,ze
moeten elkaar als broeders opvolgen .
Na een abel spel werd een sotternie gegeven . Zoo de Lippijn na
Esmoreit, de Buskenblaser na Gloriant, de Hexe na Lanseloet .
Ze kondigen het mooie Hollandsche realistisch blijspel aan, ze
geven komische conflicten, meestal huwelijksmiseres uit het gewone
dagelijksch leven van burger en boer . De platte volkstaal
komt krachtig uit tegen debijna hoofsche zegging in de abele
spelen . De eene partij laat er de andere op de een of andere manier
inloopen ; dat geeft ruzie en een kloppartij, die natuurlijk het
eenvoudige publiek geweldig zal hebben doen lachen .
In Lippijn ziet een man zijn vrouw met haar lief aan het werk