:--': ~T~ -'--- ~

PETER EN PAUWELS - DE JOZEF-TRILOGIE 323
blijkt geeft met innig welgevallen to verkeeren in wat hij zich
droomt van middeleeuwsche Christelijke vroomheid . Sterker nog
komt die innerlijke drang uit in de Maechden (1639), waarin hij
zijn liefde voor zijn geboorte-stad Keulen, het Duitsche Rome,
zoo rijk aan kerken en kloosters, in godsvruchtigen eerbied voor
den offerdood der kuische vrouwenschaar der 11 .000 verinnigt .
En dan in '42 spreekt in Peter en Pauwels de overtuigde Katholiek
. Daarv66r liggen nog de Gebroeders (1639) en de Jozeftrilogie
. De Gebroeders schilderend den ondergang van Sauls geslacht,
waar Vondel in de opdracht aan Gerard Vossius, zoo aardig
staat als artist met vast besef van zijn kunst en zijn welverzorgde
techniek tegenover het eigenwijs en onwetend publiek 1) .
Joseph in Dothan (de verkooping van Joseph door de broeders)
en Joseph in Egypte (de historie met vrouwe Potiphar) zijn van
een jaar later . Daarbij sluit zich als derde aan Joseph of Sofompaneas,
een „ treurspel dat vrolyck na het einde loopt", als de
broeders Joseph in Egypte terug vinden, reeds in 1635 naar het
Latijn van Hugo de Groot vertaald . Heel deze trilogie van het
zoo algemeen gekende Bijbelsche verhaal moet het groote publiek
hebben gepakt ; het zijn volksdrama's bij uitnemendheid .
In de beide eerste vooral is een frischheid en vlotheid, die bewijzen,
dat de dichter geheel zich zelf is geworden, in malsche
weligheid zijn verbeelding laat werken . De levendige dialoog is
van het begin tot bet einde boeiend ; spanning is in de handeling,
als Joseph komt in de verte, als het plan van den moord aanvankelijk
wordt beraamd ; dan het optreden van Ruben, die zijn
broeder wil redden, maar aarzelt om eigen lijfsbehoud, de vage
wroeging van de broeders als de j ongen in den put zit, de onrust
van Ruben, als hij verdwenen is, door Judas' invloed verkocht
aan den Arabier ; in Levi de booze geest die 't al bestuurt en zet
naar zijnen wil . In geen van Vondel's drama is zooveel handeling,
zooveel rake praat en weerpraat . En dan ook dat tweede deel ;
hoe heeft hier de kuische Vondel krachtig en met rauwe tonen de
brandende geilheid uitgebeeld in Jempsar . Ditzelfde treft ons
trouwens ook in Salomon (1648), waarin de vroomheid en trouw
aan den God der Vaderen bij den wijzen koning bezwijken moeten
1 ) Deel 1639-40, p . 17 . Van veel belang voor de kennis van de tooneelspeelkunst
zijn ook de vrij uitvoerige aanwijzingen over de requisieten, die bij dit stuk behooren,
t . a . p ., p . 7 v1g.