29.12.2013 Views

:--': ~T~ -'--- ~

:--': ~T~ -'--- ~

:--': ~T~ -'--- ~

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

624 TOONEELSCHRIJVERS EN TOONEELSPELERS<br />

Neven (1837) van Helvetius van den Bergh had voor zijn tijd een<br />

verdiend succes . Hier hebben we inderdaad na tientallen van jaren<br />

iets dat na groote Europeesche kunst als van Sheridan, Beaumarchais<br />

en Goldoni (18-eeuwers !) kan genoemd worden . Met De<br />

Nichten (1840) gaat Helvetius weer naar beneden en daarna<br />

zwijgt hij .<br />

Na Wattier c .s . schijnt er in het slag van tooneelisten weer een<br />

daling gekomen to zijn . Potgieter en Kneppelhout zijn over hun<br />

tijdgenooten op het tooneel tusschen '40 en '50 fang niet to spreken<br />

en vertellen ons wonderlijke dingen . Intusschen is mede onder<br />

den invloed van Van Lennep de nieuwe rederijkerij opgekomen,<br />

geheel verschillend van de eerste . Het zijn de ook than nog<br />

,,bloeiende" klubjes van theaterdilettanten .<br />

Na '50 komt bij wetenschappelijk gevormde mannen (Kok,<br />

Burgersdijk, Hecker, van Herwerden) de belangstelling voor het<br />

Grieksch en Latijnsche drama en voor Shakespeare, die zich uit in<br />

verscheidene goede vertalingen . Toch zou het nog vrij lang duren,<br />

eer er geschikte spelers en een belangstellend publiek voor dergelijk<br />

werk werd gevonden .<br />

Ook Cremer waagde zich aan het tooneel (Boer en Edelman,<br />

1864, Emma Berthold, 1874), maar de eigenlijke dramaturg van<br />

dezen tijd is Schimmel . Hij wilde den historischen roman a la Scott<br />

en ook then a la Hugo op het tooneel brengen . In zijn eerste periode<br />

vooral voelde hij veel voor Hugo . Hij begon met De twee Tudors<br />

(1847) en Joan Woutersz, een vaderlandsch stuk in den toon<br />

van Helmers . Dat is alles kleurige romantiek . Na '50 komt er in<br />

hem een drang naar realiteit en waarheid ; met Napoleon Bonaparte<br />

('51) opent hij een nieuwe periode . Hij gaat Shakespeare begrijpen<br />

. Naast historische stukken als het Kind van Staat (1859),<br />

Struensee ('68) en de Towerkat (1880) schrijft hij ook burgerlijke<br />

drama's, Zege na strijd ('71) en Juffrouw Bos ('78) . Meermalen<br />

heeft hij zijn stukken getrokken uit zijn romans .<br />

Een aardige, pakkende politieke karikatuur was De Kiesvereeniging<br />

van Stellendijk (1877) van Lodewijk Mulder . In later jaren<br />

gaf De Koo iets dergelijks in zijn Kandidatuur van Bommel .<br />

De tooneelspeler Rosier Faassen wist met zijn volksstukken als<br />

Zwarte Griet (1883) voile zalen to trekken . Eenzelfde succes had<br />

Van Maurik met zijn talrijke tooneelspelen, waaronder Janus Tulp<br />

mag genoemd worden . De opvoering van Multatuli's Vorsten-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!