:--': ~T~ -'--- ~

NOVELLEN-BUNDELS 3 7 5
en volharding, van moed en ondernemingsgeest, van ellende,
van strijd en wonderbaarlijke uitredding ; weet to getuigen van
heldhaftige doosdverachting en onwankelbaar Godsvertrouwen .
Ik kan hier wel eenige namen en titels opschrijven en denk dan
b .v . aan then Bontekoe, die vooral door Potgieter's liedjes zekere
algemeene bekendheid gekregen heeft, denk aan het verhaal van
die bange, droefgeestige overwintering op Nova Zembla ; maar die
keus is moeilijk en voor meer dan namen is hier toch geen plaats .
Rijk is de litteratuur, die tot verstrooiing dienen moet . Hierbij
is veel vertaling en omwerking, of algemeen West-Europeesch
eigendom . Nog van het laatst der 16de eeuw is Der jonge Dochters
Tijdt-Cortinghe, een verzameling van achttien verhalen uit Tasso,
de Decamerone enz . Tot in de 18de eeuw is ze meermalen herdrukt
en wordt dan voorafgegaan door de Nederlandsche Wechcorter
en De Melancholijen-verdrijver . Deze laatste is van v66r
1605 1 ) en bevat ook eenige Duitsche verhalen .
Dergelijke verzamelingen van novellen of anecdoten vinden we
nog in Den Lust-hof van de wonderlycke gheschiedenissen ende
avontueren des Werelds (1637) door Johannes Balde ; Sint Niklaes
gift bestaende uit bevallike kodderijen (1647) ; 't Leven en
Bedrij f van Clement Marot (1655, heeft niets met Marot uit to staan)
door Jan Zoet ; De Geest van Jan Tamboer (1656) enz . Vertalingen
van dergelijke verzamelingen had men tot uit het Perzisch
toe, o . a . de Perssiaansche Roosengaard (1654, door Van Duisberg,
naar een Duitsche vertaling) en Den Persiaanschen Bogaard
(1688, rechtstreeks uit het Perzisch door D . H .) .
De roman-lectuur der 17de en 18de eeuw heeft niets oorspronkelijks
. 't Is alles navolging of vertaling . De schelmen-roman
heeft een aanzienlijken stamboom ; men kan teruggaan tot Petronius
Arbiter als men wil, doch doet beter door van Spaanschen
adel to spreken, bloeiend ook in Frankrijk . In Holland leidt de
familie een bescheiden bestaan .
La vida de Lazarillo de Tormes (1554) leerden we reeds kennen
bij onzen Spaenschen Brabander . Hier krijgen we in Spanj e voor het
1 ) Het zevende verhaal is uit de Decamerone (IV, 9) ; in mijn exemplaar (van 1628)
is eraan toegevoegd : ,Getogen uyt Boccatius vanden ghene die noch in Nederduytsch
niet en zijn ghesien ." De Tijdtcortinghe bevat in dezelfde editie weer 18 verhalen
(Zie Te Winkel, Ontwikkelingsgang, II, 541, en Bolte in Tijdschr ., XIII, 85) .