:--': ~T~ -'--- ~

DE HEROISCH-GALANTE ROMAN 37 7
de eerste helft der 18de eeuw beleefde het boek acht drukken en
kreeg het verschillende navolgers . Het werd vertaald in het
Fransch, Duitsch, Engelsch en Italiaansch .
Een tweede roman van Heinsius, Don Clarazel de Gontarnos
(1697), is een bewerking van den Chevalier Hipocondriaque van
Du Verdier .
Na de oorlogen der 16de eeuw komt in Frankrijk het streven
naar gracieuze vormelijkheid, verfijning van manieren in de samenleving
. De Markiezin de Rambouillet geeft to Parijs in haar
hotel, in de buurt van den Louvre, den toon aan . De hooge adel en
geestelijkheid vereenigde zich daar met enkele voorname leden
der burgerij in een sfeer van bevalligen uiterlijken schoonheidsdienst,
in een factice wereld van zoete precieuze verbeelding,
waar ook adellijke en niet-adellijke letterkundigen, philosofen,
taalzuiveraars en -knutselaars, waaruit de Academie zou voortkomen,
geziene en gewaardeerde gasten waren . Deze kring en wie
onder zijn invloed stonden, zijn steeds meer gekunsteld geworden ;
de precieuses, die spoedig ridicules werden, hebben zich hieruit
ontwikkeld . Hier tiert de heroisch-galante roman, die uit de
Amadis- en Hellenistische romans is ontstaan . Een ideale liefde,
die telkens gedwarsboomd wordt, is het grondmotief en daaromheen
: reizen, schipbreuken, zeeroovers, vondelingen, alles weinig
oorspronkelijk en door gerektheid en eentonigheid thans vrijwel
onleesbaar . Laat ik uit de velen enkel noemen De la Calpren6de
met Cassandre (10 d1n ., 1642-'45) en Cleopatre (12 d1n ., beide
werden hier in 1669 en '67 vertaald) . Hij maakte gebruik van een
klassieke historie en daardoor hebben zijn boeken een vaag romantisch-historisch
karakter ; men kan ze de voorloopers van den
historischen roman noemen . Voor zijn Faramond, dat hij onvoltooid
naliet, gebruikte hij zelfs oud-fransche motieven . In alle
heerschen de hoftoon en hofgebruiken der 17de eeuw . Naast hem
Madeleine de Scudery, zeer in aanzien bij Madame de Rambouillet
en een der voornaamste precieuses . Zij schreef o . a . Ibrahim ou
1'illustre Bassa (1641, in 1679 door S . de Vries bij ons vertaald) ;
Le grand Cyrus (10 d1n ., 1649-'53) is haar groote roem . Cyrus
leeft in een zuiver Fransche hofwereld.
Dit gaat alles zoo door tot Madame de Lafayette met haar
princesse de Cleves (1678) weer leven en aanschouwelijkheid en
psychologie in den Franschen roman brengt .