:--': ~T~ -'--- ~

2 90 HET MOORTJE
En in Symen sonder soetigheyd, geen actie, goed, maar welk
een aardige karakterteekening in dien simpelen dialoog tusschen
den keuteligen ouden vrijer Symen en de trouwlustige, snibbige
Teuntje, die hem ten slotte accepteert, als ze weet, dat ze geborgen
is .
De Molenaer, ook een wijd verspreid motief in de wereldlitteratuur,
wat oubolliger, aanstootelijk als men wil - voor de pylaerbijters
van Roemer, maar wat een vlotte, rake teekening in de figuren,
waar b .v . de molenaarsvrouw met haar zoodje visch voor
den dag komt en zich tusschen haar en haar gast, Tryn Jans, het
onvermijdelijk gesprek over de dienstmeiden ontwikkelt, een
model voor Asselyn op het einde der eeuw, in zijn Jan Klaaz . 1)
Dan volgt in 1615 het eerste groote blijspel, het Moortje . Nog
altijd durft de dichter, levend midden in de klassieke navolging,
niet op de kracht van eigen vinding to vertrouwen . Hij is Terentius'
Eunuchus ,,met loome schreden naeghegaen" en heeft ,,evenwel
meesten tijt wat wilt weyich uytgeweyt" . Voor wie het eenmaal
weet, mag de opzet van het stuk wat to Romeinsch gebleven
zijn, meesterlijk heeft Breero hier toch het Amsterdam van zijn
tijd in den wilden zinnenroes, die met zijn krachtige levensuiting
moest gepaard gaan, uitgebeeld . Ten Brink doet verkeerd, als hij
de bandelooze fuifwoede tracht goed to praten en op rekening van
Terentius schuift . Zoo waren er wel Amsterdamsche jongens en
snollen in het begin der 17de eeuw. En dan welk een kostelijke
details : vijf regels van Terentius worden de meest origineele realistische
schildering van de Amsterdamsche markten en hallen .
Als hij hier de werkelijkheid zoo trouw mogelijk geeft, waarom
dan niet, waar de jongen den debauche uithangt?
Hoor dien Frederik als hij op stroobienen van de fuif bij den
Hopman staat to vertellen ; dan de rustig mediteerende wandeling
over het ijs van den ouden Lambert .Ze staat buiten de handeling,
zegt de theoreticus, maar wat komt tegen dezen koel grijzen
achtergrond de fel opbruisende levenslol der helden goed uit-
Zonderling, deze machtige, geniale realist schreef in de opdracht
van den Spaenschen Brabander aan den Zweedschen ambassadeur
: ,Wat mensche is so lomp of duyster van vernuft, die sonder
1) Een vierde klucht „Van den Hoochduytschen Quacksalver" heeft vroeger op
naam van Breero gestaan. A . A. van Rijnbach heeft deze weer aan Breero willen
toekennen, m . i . zeer ten onrechte .