:--': ~T~ -'--- ~

69 4 DE GIDS EN DE BEWEGING VAN '80
schrift opgericht, dat sedert 1902 maandelijks verscheen en den
naam De XXste eeuw aannam . In 1905 scheidde Verwey zich
hiervan of en richtte zij n eigen tij dschrift, De Beweging, op, waarin
hij zijn eigen persoonlijk karakter bleef geven . Ook Gutteling, Uyldert,
Is . P. en C . G . N . de Vooys, Koopmans, Van Eyck zorgden hier
voor letterkundige kritiek en essay . In 1919 verscheen de laatste
jaargang .
In 1909 loste de XXste Eeuw zich op in De Nieuwe Gids, die
zich weer uitbreidde onder de Redactie van Boeken, Van Deyssel,
Erens, Kloos, Van Looy en Netscher . Het werd een groot algemeen
tijdschrift naast De Gids .
Want deze had zich uitstekend weten to handhaven . Zijn Redactie
heeft het nog zeer onlangs beleden : „De herleving onzer
letteren, heugelijkst blijk van de gezondheid van het yolk, is niet
tij dig door De Gids erkend . De zaak is niet to bemantelen en worde
niet bemanteld . De Gids is de jeugd niet to gemoet gegaan, en
het was een jeugd van mateloos zelfgevoel, die wat zij als geleden
onrecht voelde, vergat noch vergaf . De jongeren achtten den tijd
weer aangebroken, dat de litteratuur de hoogste levensuitdrukking
zijn kon en zijn moest . In De Gids sedert 1865 was zij dit niet
langer ; in die van 1880 minst van al . Het Hollandsche proza weer
kracht, de Hollandsche poezie weer wijding to geven, wat is er in
die dagen van jonge glorie buiten De Gids om, voor zoo hoog een
taak geleden en gewonnen ! De Gids heeft er eerst geen oog voor
gehad . Zij zag aanstonds de zwakheden, de overdrijving, het ridicule
en smakelooze waar nog nimmer hemelbestormers aan ontkwamen
; zij zag alle bijzaken, maar in de schoonheid van den
storm zelve juichte zij niet" 1) .
De Gids gaat dood, schreeuwden de jongeren . Maar De Gids
ging niet dood . Toen de ontsteltenis en verdooving voorbij waren,
heeft de Gids ,haar fouten weten to herstellen en stond overeind,
toen het jongere orgaan uiteen spatte . En sedert heeft zij van den
verhoogden bloei der Nederlandsche letteren zeker in gehjke mate
(zij het op wat andere wijze) partij mogen trekken als de periodieken
voortgekomen uit hare mededingster van 1885, waarin de
splijtzwam zoo verrassend snel werkte" .
Dit dankte hij voor en groot deel stellig aan het rustig beleid
van J . N . van Hall, den redactie-secretaris, den Fortunio, die in
') Gids van Jan . 1916, p . 5 .