:--': ~T~ -'--- ~

DE NIEUWE PHASE IN DE TWEEDE RENAISSANCE
De drang tot zelfanalyse, then we omstreeks bet midden der
18de eeuw zagen opkomen, heeft de menschelijke ziel door den
weeken weemoed, de zwarte treurnis van bet sentimenteele, nog
gekoesterd door een dichterlijk Christendom of een natuurverheerlijkend
Pantheisme, geleid tot zelfopenbaring en zelfkennis,
tot kennis van de realiteit van leven en maatschappij . Weten en
begrijpen hebben ook bier de dichterlijke ziel gevoerd naar
nieuwe ontstellende mysterien en het gevoel is komen to staan
in trillende siddering aan den ingang van ongekende, geheimnisvolle
grotgewelven, die van alien kant gruwbare ontzetting
uitstraalden ; de ziel heeft in eenzaamheid gedoold door eindelooze
woestijnen, waar pijnigende verlatenheid en onzekerheid
zich steeds tot nieuwe horizonten uitstrekten .
Het rationalisme der eeuw gaf Lang niet alien vastheid en zelfvertrouwen,
leidde velen tot een koud cynisch oordeel over goed
en kwaad, over plicht en recht .
For what must I be grateful?
For being dust, and grovelling in the dust
Till I return to dust?
De Revolutie in haar afgrijselijke heerlijkheid en pracht, haar
huiveringwekkende, bloedroode passie van vrijheid en recht en
opperste menschelijkheid had een rilling door de gemoederen doen
gaan . Voorbij waren de dagen der rustige, weemoedige zelfbespiegeling
en van het geanimeerd logisch betoog ; een nieuwe phase
was aangebroken, die zich v66r alles openbaart in bet rijk der
schoonheidszoekers, waar het gevoel heerscht en dringt naar
uiting.
De zoetelijk sentimenteele verzuchtingen gaan over in schrijnende
wereldsmart, twijfel en wanhoop aan alles en allen, de obsessie
van het absoluut waardelooze van heel het wereldwerk, van
heel het ijdel spel der hartstochten en verbeeldingen . De zielen der
begenadigden, die hun kracht hadden leeren kennen, staan als be-