:--': ~T~ -'--- ~

5 1 8 BUITENLANDSCHE INVLOED OP HAAR WERK
stijl en bouw to doen gevoelen . „In de Natuur leefde voor hem een
onzigtbare, maar overal tegenwoordige godheid ; en zich in den
omgang met deze to verdiepen, aan haren wil zich to onderwerpen,
bij haar troost to zoeken, met haar to spreken als een kind met
zijnen vader, was voortaan zijn hoogste genot" 1 ) . Dit is immers
de kern van Elisabeth's ,pantheistisch" godsvertrouwen ?
Laten we hier ook Jacob Haafner (1755-1809) gedenken, die
door eigen aanschouwing in jarenlang rondzwerven de tropische
natuur kende en goede dichterlijke beschrijving gaf van Ceilon en
de kust van Coromandel . Hij deed ook aan Sanskrit .
In Voor Eenzamen vooral is veel buitenlandsche invloed
aan to wijzen . Ossian, die geheel en al buiten haar natuur lag,
spreekt in De Bouval . Daar is Post geheel verdwaald in de sombere
naargeestige Engelsche romantiek. Gessner spreekt uit De Grot .
,,Geen grot van Gessner is schooner dan de mijne" . ,Haar toegang
is romanesk" En dan wete men, dat het gaat over een ding
uit boomwortels en stukken steen opgebouwd . Ze dweept met de
Engelsche tuinen van Rousseau . „Hoe romanesk is alles bij elkander
gebracht . Berg en dal, beek en meir, bosch en bloemtuin, alles
binnen een kleinen omtrek verzameld" . Ik zou een gansche rij van
vergeten en nog beroemde Duitschers kunnen opnoemen, die
ze las, waardeerde en liefhad . En toch is Post meer oorspronkelijk
dan men denken zou . Heel haar litteraire fonds behoorde tot haar
persoonlijkheid, maar ze ging niet op in die litteratuur als Feith ;
ze stond erboven . Met haar nuchteren Hollandschen blik zag ze
den afstand tusschen de onware sentimenteele wereld der overspannen
fantasie in de boeken en het reeele zijn, zooals ze het
waarnam . ,Dat zijn Romans, zoek vrij onder al uwe bekende of gij
de Kronhelm's en Therezes wel ergens vindt", heet het van het
werk van den ,zagtgevoeligen" Miller . Ze ziet den herder op de
heidevlakten . ,Maar mijn herder, van naderbij beschouwd, was
niet Menalkas, was Remistan niet . Stompe gevoelloosheid teekende
zig in zijn geheel vlak en beenagtig gelaat . Zijne trekken
waren grof en zonder eenige uitdrukking van gevoel ." Op de 18deeeuwsche
Geldersche hei ziet ze geen Arkadie van Florian of
Gessner .
Veel van wat ze ons gaf, is de vrucht van eigen waarneming, de
uitstorting van eigen gevoel . Haar litteraire beschaving spon er
1 ) Huet, t . a . p ., p . 231 .