HBV'de Tedavi - EKMUD
HBV'de Tedavi - EKMUD
HBV'de Tedavi - EKMUD
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Erişkinde Aşılama:<br />
Pnömokok Aşısı: Bakteremi Riski Olanlar<br />
Pnömokokal polisakkarid aşı 30 yıldan uzun<br />
süredir klinik kullanıma sunulduğu halde,<br />
halen daha kullanımı yaygın değildir. Bunun<br />
çeşitli nedenleri ileri sürülmekle birlikte, başta<br />
gelen nedeni aşının etkin olup olmadığı konusunda<br />
belirsizliklerin olmasıdır. Aşı kullanıma<br />
girdiğinden beri etkinliği konusunda tartışmalar<br />
devam etmektedir. Halen bazıları aşının ileri<br />
yaştaki erişkinlerde yeterli immüniteyi sağlamadığını<br />
düşünmektedirler.<br />
Aşılama konusundaki temel yaklaşımlar 10 yıldan<br />
uzun süredir belirlenmiş ve halen daha<br />
değiştirilmemiştir. Değişen konu ise son yıllarda<br />
yapılan klinik çalışmalar ve meta-analizlerden<br />
aşının etkinliği konusunda elde edilen bilgiler<br />
ve bunların neden olduğu tartışmalardır.<br />
Birçok ülkede pnömokok aşısı, ileri yaştakilere<br />
(65 ve üzeri) ve yüksek riskli erişkinlere invaziv<br />
pnömokokal enfeksiyonları önlemek amacıyla<br />
önerilmektedir. İnvaziv pnömokok enfeksiyonu,<br />
bakterinin kan, beyin omurilik sıvısı<br />
(BOS) gibi steril vücut sıvılarında üretilmesi<br />
olarak tanımlanmakta ve büyük bir kısmını<br />
bakteremiler oluşturmaktadır.<br />
Modern pnömokok aşısı ilk kez Güney<br />
Afrika’da altın işçileri ve Papua Yeni Gine’de<br />
köylüler üzerinde yapılan randomize kontrollü<br />
çalışmalarla değerlendirildi. Çalışma sonuçları<br />
aşının etkili olduğunu göstermekle birlikte,<br />
yaşlı ve yüksek riskli erişkinlerdeki sonuçları<br />
hakkında bilgi vermemektedir. Bu sorunun<br />
yanıtını vermek amacıyla, gelişmiş ülkelerde<br />
yaşlılar üzerinde prospektif klinik araştırmalar<br />
yapıldı. Bu çalışmalardan bazılarının sonuçları<br />
cesaret verici olmakla birlikte, çoğu çalışmada<br />
yaşlı ve risk grubundakilerde aşı başarısız<br />
olmuştur. Aşının etkinliğini daha iyi değerlendirmek<br />
amacıyla meta-analizler yayınlanmıştır.<br />
Ancak bunların çoğunda da aşının ileri yaşta<br />
pnömokokal enfeksiyonları önlemediği ortaya<br />
çıkmıştır.<br />
On dört valanlı polisakkarid aşının 1977 yılında<br />
lisans alması, Güney Afrika’da, pnömokokal<br />
enfeksiyon riski yüksek olan altın madeninde<br />
çalışan genç erişkin işçilerde aşının etkinliğinin<br />
gösterildiği klinik çalışma sonuçlarıyla desteklenmiştir.<br />
Ancak bu sonuçlar yaşlılar ve altta<br />
114<br />
yatan kronik hastalığı olanlar için genellenemez.<br />
Bu nedenle, aşılanması hedeflenen kitlede<br />
aşının etkinliği ile ilgili araştırmalar aşı lisans<br />
aldıktan sonra yapılmıştır. Bu çalışmalar arasında<br />
olgu kontrollü ya da kohort çalışmalar gibi<br />
gözlemsel çalışmalar da vardır. Bunların çoğu<br />
invaziv pnömokokal hastalıklarda (kan, BOS<br />
gibi steril sıvı ya da dokularda pnömokok üretilmesi)<br />
aşının etkili olduğunu göstermektedir.<br />
Klinik çalışmalar ise daha çok pnömoniler üzerine<br />
yapılmıştır.<br />
Prospektif Çalışmalar<br />
Randomize kontrollü klinik çalışmalarda, sağlıklı<br />
gençlerde polisakkarid aşının pnömokokal<br />
bakteremi ve pnömonilerde koruyucu olduğu<br />
gösterilmiştir. Aşının hedef kitlesi olan ileri<br />
yaştakilerde ve yüksek risk grubu üzerinde<br />
yapılan klinik çalışmaların bazılarında ise aşının<br />
etkisiz olduğu gösterilmiştir. Ancak bu<br />
çalışmalarda metodolojik problemler (çalışmaya<br />
alınan popülasyon küçük, tanıda kullanılan<br />
serolojik testlerin tanı değeri ve güvenilirliği<br />
düşük vb.) vardır. Bu nedenle bu çalışma<br />
sonuçlarının olumsuz olmasının, aşının etkisiz<br />
olduğu şeklinde yorumlanmaması gerektiği<br />
vurgulanmaktadır.<br />
Retrospektif Çalışmalar<br />
1984 yılında Clemens ve Shapiro, retrospektif<br />
çalışmaların randomize kontrollü çalışmalara<br />
iyi bir alternatif olduğunu ortaya atmışlardır.<br />
Özellikle olgu-kontrollü retrospektif çalışmalar,<br />
pratik uygulamada sağladığı yararlardan ötürü<br />
geniş çapta kabul görmektedir. Retrospektif<br />
çalışmaların bilimsel değeri randomize kontrollü<br />
prospektif çalışmalar kadar olmasa da bazı<br />
avantajları vardır. Bunlar arasında, lojistik ve<br />
etik kolaylıklar, subgruplarda koruma derecesinin<br />
ve süresinin saptanabilmesi sayılabilir.<br />
Ayrıca, retrospektif çalışmalar tıbbi uygulamalardaki<br />
gerçek ortamı yansıtmaktadır ve sonuçları<br />
farklı şartlarda uygulanabilmektedir.<br />
Altı olgu kontrollü çalışma ve bir kohort araştırmada,<br />
pnömokokal bakteremi ya da invaziv<br />
pnömokokal hastalıkların önlenmesinde aşının<br />
etkinliği araştırılmış ve biri dışında diğer tüm<br />
çalışmalarda pnömokok aşısının invaziv hasta-<br />
3. Türkiye <strong>EKMUD</strong> Bilimsel Platformu
Change language