HBV'de Tedavi - EKMUD
HBV'de Tedavi - EKMUD
HBV'de Tedavi - EKMUD
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Enfeksiyon Dışı Ateş:<br />
Nötropenik Hasta<br />
Nötrofiller konak savunma mekanizmalarının<br />
en önemli komponentlerinden biridir.<br />
Nötropeni varlığında enfeksiyon riskinin arttığı<br />
ilk kez 1966 yılında Bodey ve arkadaşları tarafından<br />
gösterilmiştir. Bu hastalarda enfeksiyon<br />
riski nötropeninin süresine ve derinliğine paralel<br />
olarak artmaktadır. Nötropenik hastalarda<br />
enflamasyon yanıtı azaldığından ateş çoğu kez<br />
enfeksiyonun tek belirtisi olarak karşımıza çıkmaktadır.<br />
Bu nedenle bu hastalarda enfeksiyona<br />
bağlı ve enfeksiyon dışı ateş ayırımını yapmak<br />
çoğu kez mümkün olmamaktadır. Nötropenik<br />
hastalardaki enfeksiyonların tedavisindeki<br />
gecikmeler ciddi mortalite artışına neden olduğundan<br />
genellikle ateşin nedeninin enfeksiyon<br />
olup olmadığına bakılmaksızın bu hastalarda<br />
uygun antibiyotik tedavilerine zaman kaybedilmeden<br />
başlanılmaktadır. Bununla birlikte hastaların<br />
ancak %50-60’ında ateş nedeni olarak<br />
klinik ve mikrobiyolojik olarak ortaya konmuş<br />
enfeksiyonlar gösterilmektedir. Yaklaşık %40’lık<br />
bir hasta grubunda ise enfeksiyon odağı ve<br />
etkeni saptanamamaktadır. Retrospektif bir<br />
çalışmada hematopoietik kök hücre nakli veya<br />
kemoterapi için başvuran hastada hospitalizasyon<br />
periyodunda ortaya çıkan 143 ateş atağının<br />
27’sinde invaziv bakteriyel, beşinde fungal,<br />
üçünde viral, 20’sinde olası enfeksiyon, 20’sinde<br />
graft versus host hastalığı, 22’sinde ilaçlar, yedisinde<br />
transfüzyon reaksiyonu ateş nedeni olarak<br />
saptanmış, 39 atakta ateş etyolojisi belirlenememiştir.<br />
Özellikle persistan veya tekrarlayan<br />
ateşi olanlarda dirençli patojenlerle meydana<br />
gelen enfeksiyonlar ve fungal enfeksiyonlara<br />
ek olarak enfeksiyon dışı nedenler düşünülmeli<br />
ve araştırılmalıdır. Bu hasta grubunda enfeksiyon<br />
dışı ateş nedeni olarak bleomisin ve sitozin<br />
arabinozid gibi sitotoksik kemoterapi ajanları,<br />
vankomisin, amfoterisin, biyolojik yanıt düzenleyiciler<br />
(interferon, IL-2, koloni stimüle edici<br />
faktörler vb.) gibi ilaçlar, trombofilebit, transfüzyon<br />
reaksiyonları, hastalığın kendisi, hematom<br />
rezorbsiyonu en sık karşılaşılanlardır.<br />
Hodgkin hastalığı, lösemiler, lenfomalar, böbrek<br />
kanserleri, kemik kanserleri, sürrenal kanserler<br />
ve hipotalamus tümörleri sıklıkla ateşe<br />
neden olur. Meme, akciğer ve kolon kanserleri<br />
de karaciğer metastazı yaptıklarında ateş ortaya<br />
çıkabilir. Bağırsak, mide, idrar yolu veya solunum<br />
sistemini tıkayan herhangi bir tümör de<br />
ateşe yol açabilir. Bu hastalarda ateş periyodik<br />
164<br />
nöbetler halinde gelebileceği gibi, ara sıra veya<br />
günün belli bir saatinde de ortaya çıkabilir ya da<br />
günler ve haftalar boyunca hiç yükselmeyebilir.<br />
Ayrıca, graft versus host hastalığı, tümör embolizasyonu,<br />
eşlik eden diğer hastalıklar; kollajen<br />
doku hastalıkları, santral sinir sisteminde kanama<br />
veya inme gibi hastalıklar da ateş nedeni<br />
olabilir.<br />
Nötropenik hastalarda ateş etyolojisini araştırırken<br />
dikkatli bir öykü alınmalı, fizik inceleme<br />
yapılmalıdır. Tüm vücut sistemleri dikkatlice<br />
gözden geçirilmeli ve eşlik eden başka hastalıklar<br />
sorgulanmalıdır. Ancak buna rağmen ateş<br />
nedenini ortaya koymak çoğu zaman mümkün<br />
olmamaktadır. Ateş paterni enfeksiyöz ve enfeksiyon<br />
dışı sebeplerin ayırt edilmesinde işe yaramaz.<br />
CRP, proenflamatuvar sitokinler ve solubl<br />
adezyon moleküllerinin serum ve plazma<br />
düzeylerinin enfeksiyöz ve enfeksiyon dışı<br />
nedenlerin ayırt edilmesindeki rolüne ilişkin<br />
veriler ise çelişkilidir. Buna karşın serum prokalsitonin<br />
düzeyleri bakteriyel ve fungal enfeksiyonlarda,<br />
viral enfeksiyonu, enfeksiyon dışı<br />
ateşi veya nedeni bilinmeyen ateşi olan hastalara<br />
göre daha yüksek bulunmaktadır. Ancak<br />
noninvaziv lokal enfeksiyonların, enfeksiyon<br />
dışı ateş nedenlerinden ayırt edilmesinde prokalsitoninin<br />
IL-6 ve C-reaktif proteine üstünlüğü<br />
gösterilememiştir. Neoplastik ateşi enfeksiyon<br />
ateşinden ayırmada naproksen testi de<br />
yararlı olabilir.<br />
Sonuç olarak; ateşi olan nötropenik hastalarda<br />
ateş her zaman enfeksiyon göstergesi olmamasına<br />
karşın, enfeksiyon dışı nedenlerin ortaya<br />
konmasındaki zorluklar ve enfeksiyon tedavisindeki<br />
gecikmelerin bu hasta grubunda yol<br />
açacağı önemli sonuçlar dikkate alındığında<br />
ateş etyolojisini araştırırken aynı zamanda<br />
uygun ampirik antienfektif tedaviye de zaman<br />
kaybetmeden başlanması akılcı bir yaklaşımdır.<br />
KAYNAKLAR<br />
1. Alejandria MM. Utility of naproxen in the differential<br />
diagnosis of fever of undetermined orgin in patients with<br />
cancer: a commentary. Phil J Microbiol Infect Dis<br />
1999;28:73-4.<br />
2. Arber C, Passweg JR, Fluckiger U, et al. C reactive protein<br />
and fever in neutropenic patients. Scand J Infect Dis<br />
2000;32:515-20.<br />
3. Türkiye <strong>EKMUD</strong> Bilimsel Platformu
Change language