HBV'de Tedavi - EKMUD

perikardit), nörolojik belirtiler (baş ağrısı, sersemlik,
konfüzyon), hiperürisemi, hipersensitivite
(deri döküntüsü, artralji, ateş) nadiren
görülen diğer yan etkilerdir.
Etkileşim:
Yiyecek: Besinlerin absorpsiyonunda minimal
etkisi vardır.
İlaç: Antiasitler ile birlikte verilmemelidir, konsantrasyonunu
azaltabilir.
Aminoglikozidler (Streptomisin, Amikasin,
Kanamisin)
Aminoglikozidler tamamen böbrekler ile atıldığından
kreatinin klerensi 30 mL/dakikanın
altında olan hastalarda 12-15 mg/kg/gün haftada
iki-üç kez olacak şekilde verilmelidir. İlaç periton
diyalizi ya da hemodiyaliz ile uzaklaştırıldığından
işlem sonrası dozu tekrarlanmalıdır.
Karaciğer yetmezliğinde kullanılabilir, ancak
hepatorenal sendrom açısından hastalar araştırılmalıdır.
Gebelikteki kategorisi D’dir. Gebelikte
kontrendikedir. Emzirme döneminde de sakınmak
gerekir.
Yan etkiler:
Ototoksisite: Aminoglikozidler tarafından oluşturulan
en ciddi yan etkidir. Sekizinci kraniyal
sinirde vestibüler ve kohlear hasara bağlı olarak
işitme kaybı gelişir. Ototoksisite riski yaş, uzun
süreli tedavi ile artar. Ayrıca, birlikte diüretik
(furusemid, etakrinik asit) kullanımında da risk
artar. Vestibüler hasar kohlear hasardan daha
sık görülür ve daha erken oluşur. Streptomisin
kullananlarda amikasin kullananlardan daha sık
görülür. İlacın hemen kesilmesi gerekir.
Nefrotoksisite: Aminoglikozidler renal tübüllerde
birikim sonucu renal toksik etki yapabilir. Bu
etki daha çok yaşlılarda ve önceden böbrek hastalığı
olanlarda görülür. Nefrotoksisitenin klinik
ve laboratuvar belirtileri oligüri, proteinüri,
kreatinin klerensinde azalma, serum üre ve kreatinin
değerlerinde artmadır. Nefrotoksisite
amikasin kullanımında daha çok görülür (%3.4-
8.7). İlacın kesilmesi tavsiye edilir.
Nöromusküler blokaj: Aminoglikozidler solunum
yetmezliği ile sonuçlanabilen nöromusküler
blokaja neden olabilir. İlacın intravenöz hızlı
ilaç verilmesi, aynı anda anestezik ya da nöro-
İlknur Erdem
musküler blokaj yapıcı (kürar ya da süksinil
kolin) ilaç kullanımı, masif kan transfüzyonu
yapılan durumlarda oluşabilir. Kalsiyum tuzları
bu etkiyi azaltabilir, mekanik ventilasyon gerekebilir.
Hipersensitivite: Nadir bir yan etkidir.
Etkileşimler:
İlaç: Amfoterisin B, vankomisin, sefalosporin,
sisplatin ve loop diüretikler ile verilmesi ototoksisite
ve nefrotoksisite etkisini güçlendirebilir.
Nöromusküler blokaj yapan ajanlar ile birlikte
verilmesi solunum depresyonuna neden olabilir.
Miyastenia gravis, botulizm, hipokalsemi, hipokalemi
ya da hipomagnezemili hastalar özellikle
bu tür yan etkilere duyarlıdır.
Kinolonlar
1985 yılından beri tüberküloz kurtarma tedavisinde
kullanılmaktadır. Bakterisidaldir. Tüberküloz
tedavisinde en etkili kinolonlar moksifloksasin
ve gatifloksasindir, bu kinolonları levofloksasin,
ofloksasin ve siprofloksasin izler. Etki mekanizması
Mycobacterium tuberculosis DNA giraz aktivitesi
ya da topoizomeraz 2 aktivitesini inhibe
ederek olur. Ciddi karaciğer hastalığı olanlarda
yakın izlem gerekir. Böbrek yetmezliğinde doz
ayarlaması gerekir. Gebelik kategorisi C’dir.
Yan etkiler:
Gastrointestinal etkiler: Kinolonların en sık
görülen yan etkisidir (bulantı, kusma, anoreksi,
ishal). Hastaların %3-17’sinde görülür.
Santral sinir sistemi etkileri: Baş ağrısı, sersemlik,
insomnia, tremor ve ruhsal bozukluk gibi
yan etkiler kinolon tedavisi alan hastaların yaklaşık
%0.9-22’sinde görülür. Halüsinasyonlar, konvülziyonlar
nadirdir. Yaşlı, teofilin ve nonsteroid
antienflamatuvar ilaç kullananlarda dikkatli
olmak gerekir.
Deri reaksiyonları ve allerji: Kinolon ile tedavi
edilen hastaların %0.4-2.2’sinde eritem, kaşıntı
ve döküntü oluşabilir. Ultraviyole ışığına maruz
kalanlarda fototoksisite görülebilir. Ürtiker,
anjiyoödem, anafilaktik reaksiyonlar ve vaskülit
daha nadir görülen diğer yan etkilerdir.
Musküloskeletal etki: Artropati ve kartilaj erozyonu
özellikle uzun süreli ya da yüksek dozlar-
3. Türkiye EKMUD Bilimsel Platformu 23