HBV'de Tedavi - EKMUD

Biyoterörizm:
Etken Toksin ve Virüsler
Biyoterörizm; kişiler, gruplar veya hükümetler
tarafından gerek ideolojik, gerekse politik
veya finansal kazanç sağlamak amacıyla
hastalık yaratıcı patojenlerin açık veya gizli
şekilde yayılması olarak tanımlanabilir.
Biyolojik silah tanımı başkalarına zarar vermek
amacıyla maksatlı olarak kullanılan enfeksiyöz
ajanlar ana unsur olmakla birlikte sıklıkla biyolojik
olarak oluşan toksin ve zehirleri de kapsamaktadır.
Bu ajanların bazıları yüksek derecede
öldürücüdür. Diğerleri de daha çok güçsüz
bırakıcı, kapasite bozucu rol oynamaktadır.
Biyolojik silahlar yüksek düzeyde harabiyet
vericidir. Kitlesel yıkım silahları olarak da
adlandırılır. Uygun ortamlarda kendilerini
çoğaltır, kalıcı hale getirebilirler. Tüm koruyucu
önlemleri etkisiz kılacak şekilde mutasyona
uğrayabilirler. İkincil bulaşları en önemli özellikleridir.
Hastalıkları Kontrol ve Önleme
Merkezi (Centers for Disease Control and
Prevention; CDC) biyoterörizm etkenlerini
yayılım özellikleri, ölümcüllükleri ve toplumsal
etkileri açısından üç ana kategoriye ayırmıştır.
Kategori A
Ulusal güvenlik için risk oluşturan etkenler
olup, kolayca yayılabilmekte ya da insandan
insana geçebilmektedir. Bu kategorideki etkenler
yüksek mortalite oranlarına ve halk sağlığı
üzerine önemli etki yapma özelliğine sahiptir.
Panik ve karmaşaya neden olabilirler. Toplum
sağlığının korunması için özel hazırlık ve eylem
planlarına gereksinim vardır.
Kategori B
Bu kategoride toplum sağlığı açısından ikinci
öncelikli etkenler yer almakta olup, orta düzeyde
bulaşıcıdır. Morbiditesi kısmen daha az ve
mortalitesi düşüktür. Ancak tanı amaçlı kapasite
artırımı ve gelişmiş sürveyans sistemi gerekmektedir.
Kategori C
Bu kategoride yer alan etkenler arasında gelecekte
kitlesel yayılım tehdidi oluşturabilecek
etkenler yer almaktadır. Bu etkenler kolay elde
edilebilir, üretimleri ve yayılımları kolaydır ve
yüksek morbidite ve mortalite oranı potansiyeli
ile önemli sağlık etkileri olabilir.
140
VİRÜSLER
Çiçek Virüsü = Smallpox (Variola Major)
Çiçek hastalığının biyolojik silah olarak ilk kez
Kuzey Amerika’da İngilizler tarafından kullanıldığı
bilinmektedir. Amerikan yerlilerine dağıttıkları
enfekte battaniyeler ile çiçek virüsünü
bulaştırmışlardır. Aşılama öncesi dönemde çiçek
hastalığı tüm dünyayı tehdit eden bir hastalık
olmuştur. Variola major ve daha hafif formu
olan variola minor (alastrim) olmak üzere iki
formu vardır. Çiçek hastalığının eradike edilmediği
dönemlerde bu iki tablo sadece klinik olarak
ayırt edilebilirken, şimdilerde virolojik olarak
da ayırt edilebilmektedir.
Çiçek hastalığının biyolojik silah olarak kullanılma
ihtimalinin yüksek olmasının en önemli
nedeni insandan insana bulaşmasıdır. Enfeksiyöz
doz bilinmemekle beraber çok az virion ile
bulaşmanın olabileceği tahmin edilmektedir.
Bulaşma temelde damlacıklar veya aerosollerle
olmasına karşın direkt temas ile de bulaşma
olabilmektedir. Kontamine giysiler ve çarşaflar
virüsü yayabilir.
Bilinen hayvan rezervuarı ve vektörü yoktur.
Hastalık 12-14 (17 güne kadar uzayabilir) günlük
bir kuluçka döneminden sonra ateş, halsizlik,
bitkinlik ile birlikte baş ağrısı ve sırt ağrısıyla
başlar. Bazen ciddi karın ağrısı ile deliryum
gelişebilir. Önce ağız ve farenks mukozasında,
yüzde ve kollarda makülopapüler döküntüler
oluşmaya başlar, sonra tüm vücuda yayılır.
Püstüller karakteristik olarak yuvarlak, gergin
ve dermise kadar derinliğe inmektedir.
Döküntüler 8-9. günde kabuklanmaya başlar ve
iz bırakarak iyileşir.
Tükürükteki virüs miktarı hastanın en bulaştırıcı
olduğu birinci haftada en üst düzeydedir.
Sekonder bakteriyel enfeksiyonlar pek sık
görülmemekte ve ölüm dolaşan immün kompleksler
ile solubl variola antijenlerinin birlikte
olduğu toksemi nedeniyle ve büyük çoğunlukla
da ikinci haftada görülmektedir. Olguların %90’ı
kolayca tanınsa da hemorajik ve malign formlarına
kolay tanı konulamamaktadır. Lezyonlar
yüz ve ekstremitelerde daha yoğundur (sentrifugal
dağılım). Lezyonların hepsi aynı gelişimi
gösterir.
3. Türkiye EKMUD Bilimsel Platformu