HBV'de Tedavi - EKMUD

HIV/AIDS:
Fırsatçı Enfeksiyonların Profilaksisi
Antiretroviral tedavi (ART)’nin kullanıma
girmesiyle birlikte fırsatçı enfeksiyon sıklığında
belirgin azalma meydana gelmiştir.
Özellikle sitomegalovirüs (CMV) ve
Mycobacterium avium complex (MAC) enfeksiyonları,
ART öncesi döneme göre 1/10’dan daha
az sıklıkta görülmeye başlamıştır. ART ile, yalnız
enfeksiyonların sıklığında değil, seyrinde de
değişiklikler meydana gelmiştir. AIDS’in epidemik
olduğu önceki yıllarda, AIDS tanımlayıcı
hastalık tanısı sonrası yaşam iki-üç yıl iken, bu
süre 15 yıl ve daha uzun sürelere ulaşmıştır.
Ancak yeni gelişmelere karşın, fırsatçı enfeksiyonların
yönetimi ile ilgili pek çok sorun çözülebilmiş
değildir. Örneğin; progresif multifokal
lökoensefalopati (PML) ve kriptosporidiyozun
uygun tedavisi mevcut değildir. Diğer bir sorun
Pneumocystis carinii pnömonisi (PCP) gibi bazı
fırsatçı enfeksiyonların tedavi direncinin giderek
artmasıdır. Aynı zamanda ART, her zaman
hızlı düzelmeye neden olamamakta, bazen de
immün rekonstitüsyon inflamatuvar sendrom
(IRIS) gibi durumu komplike edici atipik tablolara
neden olabilmektedir.
Fırsatçı enfeksiyonların önlenmesinde temel
yaklaşım, immün durumun yani CD4 sayısının
bilinmesidir. Bu hem fırsatçı enfeksiyonların
dışlanmasını sağlar hem de profilaktik yaklaşımlara
zemin hazırlar. Tablo 1’de CD4 sayısı ile
beklenen fırsatçı enfeksiyonların listesi yer
almaktadır.
PNEUMOCYSTİS CARİNİİ PNÖMONİSİ
PCP hayatı tehdit eden ve fatalite oranı yüksek
bir hastalıktır. Pnömosistis enfeksiyonlarının
ekstrapulmoner tutulumu nadirdir ancak herhangi
bir organı tutabileceği unutulmamalıdır.
CD4 sayısı 200/µL’nin altında PCP riski artmaktadır.
Profilakside ilk tercih edilecek ilaç trime-
66
toprim-sülfametoksazoldür. Günlük doz uygulamaları
(480 mg), haftada üç gün (960 mg)
uygulamadan biraz daha fazla etkilidir.
Trimetoprim-sülfametoksazol allerjisi durumunda,
birkaç hafta süre ile desensitizasyon
mümkündür. Pediatrik trimetoprim-sülfametoksazol,
desensitizasyon için kullanılabilir. Doz
480 mg’lık tabletin %12.5, %25, %37.5, %50 ve
%75-100’ü olacak şekilde altı gün içinde artırılarak
uygulanır. Bu şekilde hastaların 3/4’ü tedaviyi
yeniden tolere edebilir. Alternatif ilaçlar
olarak pentamidin, dapson, dapson + primetamin
ve atovakon kullanılabilir.
SEREBRAL TOKSOPLAZMOZ
Sıklıkla latent enfeksiyonun reaktivasyonu
sonucu oluşur. Toksoplazmanın serebral dışı
tutulumu oldukça nadirdir ve otopsi sırasında
belirlenir. Yaşamı tehdit edicidir ve tedavisi
komplikedir, bu nedenle önlenmesi çok önemlidir.
Relapslar ya da sekellerin tedaviye rağmen
görülmesi nadir değildir. Toksoplazmozu belirlenen
hastaların sıklıkla, ART ya da profilaksi
almadıkları gözlenmiştir.
Temas Profilaksisi
IgG’si negatif olan hastaların çiğ ya da iyi pişmemiş
et yememeleri primer enfeksiyondan korunmada
önemlidir. Genel görüşe karşın, kanıtlanmamış
bir başka bulaş da kedi temasıdır. Bu
konuda görüş birliği yoktur, ancak kesin olan,
katı hijyen kurallarının (kedi kumlarının temizlenmesinde
eldiven kullanılması gibi) uygulanmasıdır.
Primer Profilaksi
CD4 sayısı 100/µL’nin altında olan IgG pozitif
hastalara primer profilaksi verilmelidir. Tercih
edilen ilaç trimetoprim-sülfametoksazoldür.
Allerji durumunda desensitizasyon uygulanma-
Tablo 1. CD4 sayısı ile AIDS ilişkili hastalıkların ilişkisi
CD4 sayısı Hastalıklar
Sınır değer yok Kaposi sarkomu, pulmoner tüberküloz, HZV, bakteriyel pnömoni, NHL
< 250/µL PCP, özefageal kandidoz, PML, HSV
< 100/µL Serebral toksoplazmoz, kriptokokoz, miliyer tüberküloz
< 50/µL CMV retinit, atipik mikobakteriyoz
HZV: Herpes-zoster virüs, NHL: Non-Hodgkin lenfoma, PCP: Pneumocystis carinii pnömonisi, PML: Progresif multifokal lökoensefalopati,
HSV: Herpes simpleks virüs, CMV: Sitomegalovirüs.
3. Türkiye EKMUD Bilimsel Platformu