PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
petencje (Komorowska, 2003:10), są realizowane<br />
następujące:<br />
► kompetencja społeczna – uczący się ma ochotę<br />
brać udział w konwersacji; chce rozmawiać<br />
z innymi osobami,<br />
► kompetencja dyskursu społecznego – uczestnik<br />
konwersacji potrafi ją rozpocząć, podtrzymać<br />
i zakończyć,<br />
► kompetencja socjolingwistyczna – sprawny użytkownik<br />
języka potrafi dostosować swój repertuar<br />
środków leksykalnych do określonej sytuacji<br />
społecznej; bierze pod uwagę, kim jest<br />
nadawca jego wypowiedzi; jakie jest miejsce,<br />
w którym odbywa się konwersacja itd.,<br />
► kompetencja socjokulturowa – uczeń zna normy<br />
kulturowe, które obowiązują podczas komunikacji<br />
w danym języku; np. nie używa języka<br />
kolokwialnego w rozmowie ze starszą osobą,<br />
► kompetencja strategiczna – kompetentny użytkownik<br />
języka obcego umie poradzić sobie<br />
z blokadą komunikacyjną spowodowaną nieznajomością<br />
określonego słowa czy zwrotu;<br />
prosi o wyjaśnienie stosując technikę synonimu,<br />
antonimu czy parafrazy; może również<br />
skorzystać z języka niewerbalnego.<br />
Warto zatrzymać się przy kompetencji strategicznej,<br />
by wspomnieć o strategiach komunikacyjnych<br />
(Pfeiffer, 2001:106), które są stosowane<br />
wówczas, gdy użytkownik języka obcego nie<br />
potrafi osiągnąć zamierzonego celu komunikacyjnego.<br />
Pojęcie więc strategii komunikacyjnej jest<br />
ściśle związane z terminem kompetencji strategicznej.<br />
Rozróżnia się strategie komunikacyjne<br />
redukcyjne i realizacyjne. Gdy uczący się osiąga<br />
cel komunikacyjny tylko dlatego, że dopasował<br />
(zredukował) cel do jego środków leksykalnych,<br />
mówi się, że zastosował strategie komunikacyjne<br />
redukcyjne. Gdy pokonuje trudność komunikacyjną,<br />
dlatego że korzysta z technik wzbogacających<br />
jego słownictwo (parafraza, technika synonimu,<br />
język niewerbalny itp.), stosuje strategie komunikacyjne<br />
realizacyjne. Wówczas jest realizowana<br />
kompetencja strategiczna.<br />
Myślę, że w tym miejscu, mówiąc o kompetencjach<br />
sprawnego uczestnika konwersacji, należy<br />
dodać, iż rozróżnia się również strategie afektywne<br />
(Pfeiffer, 2001:107), których opanowanie jest niezwykle<br />
ważne. Zwłaszcza dla nieśmiałych introwertyków<br />
zadanie wzięcia czynnego udziału w konwer-<br />
sacji obcojęzycznej jest nie lada przedsięwzięciem,<br />
które aktywizuje niebezpieczny w skutkach filtr<br />
afektywny (którego pojęcie zostało wprowadzone<br />
przez Stevena Krashena; Germain, 1993:242-258).<br />
Stres blokuje komunikację powodując u introwertyka<br />
uczucie głębokiego, paraliżującego zażenowania.<br />
Prowadzący zajęcia z konwersacji powinien<br />
mieć osobowość empatyczną i nie dopuścić do<br />
uruchomienia filtru afektywnego u uczących się.<br />
Uśmiech, życzliwe spojrzenie, ciepłe słowa czy też<br />
niewyolbrzymianie błędów (ich analiza powinna<br />
nastąpić po wypowiedzi) będą miały z pewnością<br />
niebagatelne znaczenie.<br />
Wiadomo, iż na zajęciach z konwersacji powinien<br />
być czas na zarówno ćwiczenia leksykalne, jak<br />
i interakcje nauczyciel-uczący się oraz pracę w grupach.<br />
Warto jednak przypomnieć jeden z wielu istniejących<br />
sposobów na interakcje między samymi<br />
uczniami. Uczący się podaje w języku obcym<br />
pierwsze zdanie dowolnej historyjki (np. Wczoraj<br />
do moich drzwi zapukał pewien ekscentryczny jegomość).<br />
Kolejni uczestnicy zajęć proponują następne<br />
zdania powtarzając wszystkie dotąd wypowiedziane.<br />
Jest to zadanie ćwiczące pamięć o charakterze<br />
głównie leksykalnym, lecz wydaje się, że czasami<br />
dla urozmaicenia można je zaproponować również<br />
podczas spotkań konwersacyjnych.<br />
1 Podsumowanie<br />
Powtórzmy jeszcze raz. W pierwszej kolejności<br />
uczący się powinien brać aktywny udział w konwersacji<br />
zabierając w niej głos. I to na tematy, które go<br />
interesują, prowokują, szokują, bawią i nie pozostawiają<br />
obojętnym oraz nie wymagają zbyt długiej<br />
refleksji. Drugim celem powinny być ćwiczenia leksykalne<br />
ze szczególnym naciskiem na parafrazę i na<br />
słownictwo dotyczące życia codziennego.<br />
Warto również zaznaczyć, że osobowość nauczyciela<br />
ma ogromne znaczenie. Prowadzący zajęcia<br />
powinien z empatią i zrozumieniem podchodzić<br />
do uczniów, którzy mają emocjonalne problemy,<br />
by wypowiadać się na forum klasowym.<br />
Efektywna lekcja konwersacji może być prawdziwym<br />
wyzwaniem dla nauczyciela, który pragnie<br />
osiągnąć powyższe cele i który ma świadomość,<br />
iż nie można zmarnować zajęć, podczas których<br />
145
Change language