PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
PODSTAWY<br />
GLOTTODYDAKTYKI<br />
Elżbieta Danuta Lesiak-Bielawska 1)<br />
Łomianki<br />
Osobowość ucznia a sukces w nauce języka obcego<br />
Osobowość należy do tych cech jednostki, które<br />
wywierają wpływ na jej zachowanie i realizację<br />
zadań. Zainteresowanie tematem zapoczątkowali<br />
starożytni Grecy. Ponad 2000 lat temu grecki filozof<br />
Teofrast napisał książkę Charaktery, w której<br />
zastanawiał się, dlaczego ludzie tak bardzo różnią<br />
się między sobą i tak odmiennie postępują. Grecy<br />
opracowali też pierwszy opisowy system typów<br />
osobowości. Hipokrates i Galen zaproponowali<br />
klasyczną grecką typologię temperamentów dzielącą<br />
ludzi na cztery określone typy w zależności<br />
od dominującej cechy temperamentu.<br />
We współczesnej dydaktyce języków obcych<br />
osobowość uchodzi za jedną z wielu różnic indywidualnych.<br />
Jej podstawę stanowi ogół unikalnych,<br />
kognitywnych, afektywnych, społecznych oraz fizjologicznych<br />
uwarunkowań (Dakowska, 2005;<br />
Eysenck i Eysenck, 2003). Omawiając znaczenie<br />
różnic indywidualnych, Wilczyńska (1999:99)<br />
stwierdza, że czynniki te „mogą stanowić cenną<br />
wskazówkę, której realność należy ocenić (...) osobno<br />
w odniesieniu do każdej osoby uczącej się”. W większości<br />
przypadków nie mamy żadnej możliwości<br />
wpływu na indywidualne własności ucznia. Jednak<br />
ich poznanie i uwzględnienie w procesie dydaktycznym<br />
zdecydowanie ułatwia naszą pracę<br />
w klasie językowej, czyniąc ją bardziej efektywną<br />
(Komorowska, 2002).<br />
Zainteresowanie związkiem między cechami<br />
osobowości a sukcesem w nauce języka obcego<br />
sięga drugiej połowy lat 70. XX w. Zainicjowane<br />
zostało badaniami Joan Rubin (1975), których celem<br />
było rozpoznanie cech tzw. dobrego ucznia<br />
języka obcego (good language learner). Zakładając,<br />
że ma on/a unikalną strukturę osobowości, Rubin<br />
(1975), Naiman i in. (1978) oraz Stern (1975)<br />
uznali, że takie cechy, jak: ekstrawersja, łatwość<br />
podejmowania ryzyka, brak zahamowań i poczucie<br />
własnej wartości, stanowią trzon osobowości<br />
tzw. dobrego ucznia języka obcego.<br />
Późniejsze badania nad związkiem między<br />
osobowością a sukcesem w nauce języka obcego<br />
skłoniły badaczy zajmujących się tą tematyką do<br />
rezygnacji z zastosowania globalnego kryterium<br />
osiągnięć językowych na rzecz bardziej wyszukanej<br />
koncepcji biegłości językowej, jak np. kompetencja<br />
komunikacyjna (Bachman i Palmer, 1996).<br />
Dodatkowo skierowały ich zainteresowania ku<br />
powszechnie akceptowanym koncepcjom osobowości.<br />
Zaliczyć do nich można typologię Junga<br />
(1923) oraz jedną z najnowszych koncepcji struktury<br />
osobowości znaną jako the Big Five model<br />
(model Wielkiej Piątki) (Goldberg, 1992, 1993;<br />
McCrae i Costa, 2003 za Dörnyei, 2005).<br />
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie<br />
wyników badań dotyczących wpływu osobowości<br />
na osiągnięcia w nauce języka obcego.<br />
Ich prezentację poprzedza pobieżne omówienie<br />
różnic między osobowością, temperamentem<br />
i nastrojem. Końcowa część artykułu koncentru-<br />
1)<br />
Autorka jest starszym wykładowcą w Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie.
Change language