PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

my wtedy ciepłą wodę. „Warmwasser“ to przecież
„warmes, heißes Wasser“. Zdanie prowokowane
„Das Warmwasser ,.............................. kann so
mit der Kraft der Sonne erhitzt werden“ sugeruje
niepotrzebne podgrzewanie gorącej wody, wprowadza
zamieszanie i wcale nie ułatwia zadania,
nie mówiąc o semantycznej niepoprawności 19) .
Zdanie prowokowane powinno zatem wyglądać:
„Das Wasser,.............................., kann so mit
der Kraft der Sonne erhitzt werden“. Podobny
problem pokazuje przykład 25 w zdaniu „Nach
Verlauf einer halben Stunde kehrten die Damen
jammernd zurück“. Niewidoczny z początku komizm
uwydatnia się natychmiast po spojrzeniu do
klucza „Nach Verlauf einer halben Stunde kehrten
die Damen zurück und jammerten“. Uważny
czytelnik z pewnościa zauważy, że skoro tak, to
i zdanie „Nach Verlauf einer halben Stunde jammerten
die Damen und kamen zurück“ powinno
być do zaakceptowania.
Rutyniarstwo w kolejnym przykładzie rozbija
genialną wizję tekstu pisarza, każąc zdającego za
pobliskie zdania „Eberhard war ratlos, die jüngere
Dame dem Weinen nah“ uzyskać twór obcy
„Eberhard wusste keinen ............., die jüngere
Dame war dem Weinen nah.“ W oryginale czytelnik
rozkoszuje się piękną grą słów i akordem pojęć
czasownika „sein“, spiętymi mistrzowską klamrą,
przenoszącą znaczenie kompletnej wypowiedzi
w zakres idiomu. Miłośnik niemczyzny podziwia
tu jednoczesny opis stanu mentalnego różnych bohaterów
jako reakcje na wspólny kontekst zastanej
sytuacji. Zauważalny jest celowo uczyniony brak
orzeczenia w drugiej części wypowiedzi. W rezultacie
transformacji – mierny efekt z samowolnie
(!) dodanym orzeczeniem, rozbijający całkowicie
zamierzenie autora tekstu: „Eberhard wusst 20) keinen
Rat, die jüngere Dame war dem Weinen nah“.
Brak klamry, brak pieknej gry słów i żonglerki gramatyką
– mistrzowska ręka literata zamieniona na
obce sobie kontekstowo zdania, połączone jakoby
przecinkiem (?) – na siłę i wbrew woli.
Ostatnim przykładem niezamierzonego komizmu
jest zdanie 37 „Ihr Arbeitsort ist ein Braunkohlekraftwerk
in Niederaußem bei Köln”, które
zdający może dokończyć jedynie jako „Stefanie
arbeitet in einem Braunkohlenkraftwerk in Niederaußem,
das bei Köln liegt“ – co jest nieprawdą,
bowiem ku czemu odnosi się zaimek względny
alias spójnik „das”? Do kopalni węgla brunatnego,
nazwy mieściny, czy miasta Kolonia? Tak się
przypadkowo szczęśliwie dla tego zdania złożyło,
że w języku niemieckim wszystkie te pojęcia są
rodzaju nijakiego. Dodatkowo zwróćmy uwagę na
zwodniczą pisownię: niemieccy autorzy z 14/2005
numeru czasopisma Fluter używają formy Braunkohlekraftwerk
21) , polscy autorzy testu na tej samej
stronie pod tekstem oraz w kluczu optują raczej
za formą Braunkohlenkraftwerk. Można założyć
z pewnością, że użycie przez testowanych formy
Braunkohlekraftwerk będzie według klucza karane
utratą punktów.
Jeśli zaś chodzi o tłumaczenia, to wystarczy
zajrzeć do historii szarży stada rogacizny na turystów.
Zdający otrzymuje do przetłumaczenia i do
dopasowania do reszty zastanego tekstu następujące
frazy: „dziesięcioosobowa rodzina” 22) , „dostał
ataku serca”, „siedmioletnie dziecko”, „w drodze
powrotnej”, „na której pasło się bydło” 23) . Dużo
wcześniej w tekście traktującym o europejskiej
służbie zdrowia otrzymujemy do przetłumaczenia
coraz to dłuższe frazy: „może być śmiertelny”,
„operować pacjentów”, „jak to jest niebezpieczne”,
„ze strachu przed wydatkami”, „może sobie
pozwolić na tak dużo łóżek”, „na początku tego
roku”. Jeśli są to zwroty, które powinna mieć na
podorędziu po ukończeniu trzeciego etapu edukacyjnego
prawie każda osoba zdająca maturę
na poziomie rozszerzonym, to testy DSH będą
dla nich formalnością.
1
Podsumowanie
Konstruowanie testów to zadanie dla osób odpowiedzialnych,
rzetelnych, od których wymaga
się oprócz doskonałej znajomości języka obcego,
19)
Zauważmy brak przecinka, zamykającego zdanie względne, chyba, że zdający sam powinien go wstawić!
20)
Nawet w kluczu zdanie to jest napisane błędnie (S. D.).
21)
Google.de pokazuje 47 400 trafień na Braunkohlekraftwerk; 9990 na Braunkohlenkraftwerk.
22)
Zehnköpfige Familie! (S. D.). Ciekawe, jak przetłumaczą polscy abiturienci frazę „pięcioosobowy pojazd“.
23)
Przy czym z tekstu abiturient/ka dowie się, że das Rind, Rinder to synonimy od wyrazów die Kuh, Kühe.
34