PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
jeździć autem, które „nie jedzie” 2) . Podobnie<br />
było w przypadku firmy OSRAM wchodzącej na<br />
rynek polski. Nazwa marki wywoływała salwę<br />
śmiechu wśród Polaków. Również w bliższym<br />
nam kulturowo obrębie języków słowiańskich<br />
istnieje wiele „swojsko” brzmiących zwrotów,<br />
których znaczenie jest jednak inne. Polski turysta<br />
wypoczywający w Czechach pyta się po polsku<br />
przypadkowego przechodnia licząc na jego<br />
życzliwość i zrozumienie: „Bardzo Pana przepraszam,<br />
czy jest tu gdzieś sklep, w którym mógłbym<br />
kupić piwo w puszkach” 3) . Wywołuje to u Czecha<br />
uśmiech. Innymi przykładami pułapek językowych<br />
są zwroty idiomatyczne, powiedzenia, przysłowia.<br />
Posłużę się przykładem krótkiej rozmowy Anglika<br />
i Polaka pracujących w jednym z londyńskich<br />
barów szybkiej obsługi:<br />
A: I don’t like red tape.<br />
P: I don’t like it, either. I prefer the white one.<br />
A: Are you talking about this tape or that tape?<br />
B: What do you mean that tape? There’s no other<br />
tape in the machine.<br />
A: ????<br />
Dla Anglika wyrażenie idiomatyczne: red tape<br />
oznacza po prostu procedury biurokratyczne, natomiast<br />
Polak interpretuje owo wyrażenie dosłownie<br />
wskazując na kolor taśmy znajdującej się kasie<br />
fiskalnej. Oczywiście po dalszej wymianie zdań<br />
wątpliwości zostają rozwiane. Z drugiej strony,<br />
uczymy się języków obcych coraz chętniej a zakres<br />
naszego słownictwa jest ustawicznie poszerzany.<br />
Chcąc „zabłysnąć” udaje nam się przetłumaczyć<br />
idiomy, które wydają się oczywiste, uniwersalne,<br />
dosłownie przetłumaczalne na język obcy, ale reakcja<br />
naszego rozmówcy nie jest taka, jakiej oczekiwalibyśmy.<br />
Bo to właśnie zwroty idiomatyczne<br />
mają często podłoże kulturowe i mogą zostać źle<br />
zrozumiane przez przedstawicieli innych kultur,<br />
nie tylko bliskich nam – zachodnich (jak w powyższym<br />
przykładzie), ale chyba przede wszystkim<br />
tych bardziej odległych – wschodnich.<br />
Właśnie najwięcej pułapek językowych można<br />
zauważyć porównując języki linearne (czyli te<br />
zachodnie) i kontekstowe (np. chiński, japoński,<br />
koreański) pod względem morfologicznym i fonologicznym.<br />
Na przykład, w języku chińskim<br />
dać zegar wymawia się podobnie do odwiedzić<br />
umierającego rodzica – song zhong, podobna jest<br />
też symbolika gestu. Dlatego więc należy unikać<br />
podarunków w formie zegarów czy zegarków np.<br />
z logo firmy podczas spotkań służbowych. Fonologiczne<br />
podobieństwa widać też na przykładzie<br />
języka japońskiego. Napoje sprzedawane w popularnych<br />
u nas czteropakach są skazane na niepowodzenie<br />
w Japonii, gdyż słowo cztery w języku<br />
japońskim brzmi podobnie jak „śmierć” 4) .<br />
Chińczycy, Japończycy czy Koreańczycy nie<br />
używają niemiłych wyrażeń chcąc nam zakomunikować,<br />
że się z nami nie zgadzają bądź nie<br />
przyjmują naszej propozycji. Jest to głęboko zakorzenione<br />
w ich świadomości i kulturze. Niedopowiedzenie<br />
i uprzejmość zamiast stanowczości<br />
czy mówienia wprost odgrywają tu zdecydowanie<br />
ważniejszą rolę. Niektóre wersje wyrażania nie<br />
wyglądają następująco: „zrobię, co tylko w mojej<br />
mocy...”, „proszę pozwolić mi to przemyśleć...”, „to<br />
może być niezmiernie trudne i krępujące..”, „to jest<br />
dla mnie bardzo niezręczne...”.<br />
Sposób, w jaki się zachowujemy, jest uwarunkowany<br />
przez naszą kulturę. Obca kultura wydaje<br />
nam się dziwna i niezrozumiała. Również nasze<br />
zachowanie w „innej” kulturze bywa postrzegane<br />
jako dziwne i niezrozumiałe. Nieporozumienia<br />
nie wynikają z nieznajomości języka, ale<br />
najczęściej z nieznajomości kultury, etykiety czy<br />
norm zachowań. Przykładowo, dla Anglika duże<br />
znaczenie może mieć kontakt wzrokowy ze swoim<br />
rozmówcą. Im jest on bardziej „intensywny”,<br />
bezpośredni, tym bardziej staje się uciążliwy czy<br />
nawet agresywny dla odbiorcy. Za kolejny przykład<br />
nieporozumień można uznać zachowanie<br />
kierowców na drodze. Porównując nasz kraj do<br />
np. Niemiec czy Szwecji, widzimy różnicę przede<br />
wszystkim w kulturze jazdy. Polscy kierowcy,<br />
w przeciwieństwie do Szwedów czy Niemców,<br />
często nie panują nad emocjami. Dochodzi do<br />
tego niekwestionowana umiejętność Polaków do<br />
negocjowania wysokości mandatu w rozmowie<br />
2)<br />
No va w języku hiszpańskim oznacza nie jedzie.<br />
3)<br />
Sklep w języku czeskim oznacza piwnicę natomiast puška – karabin – Oliva K., Kulašová M., Svoboda J. (1963), Česko -Polskŷ,<br />
Polsko-Českŷ Kapesni Slovnik, Praha: Státni pedagogické nakladatelstvi.<br />
4)<br />
Por. http://www.polandtrade.com.hk/negocjacje<br />
188
Change language