PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
takie, twierdzi autor, wymagają zdefiniowania<br />
i dodatkowego objaśnienia ich natury, które pozwala<br />
zrozumieć ich znaczenie.<br />
Jeśli chodzi o samo definiowanie znaczeń, niemalże<br />
wszyscy autorzy faworyzujący słowniki jednojęzyczne<br />
wyrażają zgodną opinię, że definicje<br />
wspomagają naturalną akwizycję i rozumienie języka<br />
przez ukazanie kontekstu użycia hasła. Baxter<br />
(1980:334) twierdzi, że słownik jednojęzyczny<br />
przede wszystkim pokazuje, że definicja jest<br />
alternatywą w stosunku do konkretnej nieznanej<br />
jednostki leksykalnej, a sztuka definiowania wspiera<br />
rozumienie przez stosowanie parafrazy jako<br />
środka wyrazu (parafraza to jedna z istotniejszych<br />
strategii komunikacyjnych, szczególnie w mowie).<br />
Baxter dodaje też, że prawdą jest, iż zrozumienie<br />
znaczenia na podstawie definicji wymaga wysiłku<br />
od ucznia, gdyż musi on przetworzyć informację<br />
w obcym dla siebie języku, ale czynność ta dostarcza<br />
mu za to większą satysfakcję i może wpłynąć<br />
na lepsze zapamiętanie nowego słownictwa. Niektórzy<br />
autorzy wspominają również, że definicje<br />
są pomocne w akwizycji i rozumieniu języka obcego<br />
przez zmuszanie czytających je do myślenia<br />
w języku obcym – bez interferencji ze strony ich<br />
rodzimego języka. Ten ostatni pogląd zaprezentował<br />
szczególnie Atkinson (1993), ale wcześniejsza<br />
publikacja Béjointa (1987) poddaje w wątpliwość<br />
jego stwierdzenie jako bardzo trudne do udowodnienia.<br />
Béjoint zauważył bowiem, że żaden psycholog<br />
nie jest w stanie określić, co się naprawdę<br />
dzieje w umyśle ucznia, kiedy w obcym języku<br />
napotyka nieznaną mu jednostkę leksykalną i czy<br />
rzeczywiście myśli on wyłącznie w tymże języku<br />
podczas rozszyfrowywania definicji hasła.<br />
Nieco odmienny pogląd na definicje zaprezentował<br />
Underhill (1985), który zaobserwował,<br />
że w trakcie używania słownika jednojęzycznego<br />
uczniowie muszą zrozumieć znaczenie nieznanych<br />
sobie słów angielskich przez inne słowa angielskie,<br />
co – zdaniem autora – poszerza znajomość<br />
tzw. pasywnego słownictwa i promuje uczenie się<br />
języka obcego przez tenże właśnie język (z jednoczesnym<br />
unikaniem bezpośredniego tłumaczenia<br />
na mowę ojczystą). Identyczną opinię wyraził Atkins<br />
argumentując, że uczeń jest wręcz zmuszany<br />
do używania języka obcego po to, żeby go zrozumieć<br />
(Atkins 1985:21). Autor dodaje także, iż<br />
właśnie z powodu metajęzyka słowników jednojęzycznych<br />
nauczyciele chętniej widzą je u tych<br />
uczniów, którzy stopniowo zaczynają już funkcjonować<br />
w języku obcym bez bariery w postaci<br />
mowy ojczystej hamującej ten rozwój.<br />
Ostatnią kwestią wartą wspomnienia w tym<br />
miejscu jest przydatność publikacji jednojęzycznych<br />
podczas wykonywania konkretnych zadań<br />
związanych z nauką języka obcego. Snell-Hornby<br />
(1990) wskazuje na szczególną przydatność<br />
słowników jednojęzycznych podczas wykonywania<br />
zadań receptywnych (dekodujących), np.<br />
czytania w języku obcym. Autorka twierdzi jednocześnie,<br />
że publikacje jednojęzyczne nie są<br />
bardzo pożyteczne w zadaniach produktywnych<br />
(kodujących), np. pisania i mówienia. Z poglądem<br />
tym nie zgadza się Nesi (2000:106) twierdząc,<br />
że przydatność słowników jednojęzycznych<br />
w zadaniach kodujących wydaje się niezaprzeczalna,<br />
a także Carter i McCarthy (1988:52), którzy<br />
argumentują, iż słowniki te powstały właśnie po<br />
to, żeby dostarczać użytkownikom (w szczególności<br />
średnio zaawansowanym) informacji niezbędnych<br />
do kodowania języka oraz umożliwiać<br />
im zachowania produktywne.<br />
2 Słowniki jednojęzyczne – wady<br />
Tomaszczyk (1979) dowodzi, że uczący się języków<br />
obcych, mimo wyższej oceny wystawianej<br />
publikacjom jednojęzycznym, częściej sięgają jednak<br />
po słowniki dwujęzyczne. Słowniki jednojęzyczne<br />
nie są zatem produktem preferowanym<br />
przez użytkowników, głównie z powodu ich metajęzyka.<br />
Badania Baxtera (1980) wykazały, że<br />
uczniowie krytykują słowniki jednojęzyczne przede<br />
wszystkim za trudne do przetworzenia definicje.<br />
Potwierdzają to prace badawcze zespołu<br />
Bensoussan, Sim, Weiss (1984), podczas których<br />
testowano wpływ anglojęzycznych słowników<br />
na efektywność wykonywania zadań z tekstem.<br />
W publikowanych wnioskach autorzy stwierdzają,<br />
że uczniowie korzystający z publikacji jednojęzycznych<br />
uskarżali się na zbyt złożone, trudne<br />
i niezrozumiałe definicje, po których przeczytaniu<br />
i tak byli zmuszeni do sięgnięcia po słowniki<br />
dwujęzyczne w celu zrozumienia nieznanego<br />
im hasła. A zatem wnioskujemy, że informacje<br />
w obcym języku okazały się częściowo lub wręcz<br />
całkowicie nieodkodowalne dla użytkowników,<br />
co potwierdzają również inni autorzy. Bensoussan<br />
19
Change language