PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
PrzeglÄ daj publikacjÄ - Biblioteka Cyfrowa OÅrodka Rozwoju Edukacji
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
obcego. Ten punkt widzenia jest jak najbardziej<br />
uzasadniony, gdyż zdecydowanie więcej różnorodności<br />
możemy zaobserwować w osiągnięciach<br />
uczących się języków obcych. Natomiast brak<br />
badań interdyscyplinarnych wynika najprawdopodobniej<br />
z różnic między bardziej globalnym<br />
spojrzeniem psychologów na język a analizą języka<br />
na poziomie mikro, która jest typowa dla<br />
językoznawców (Dewaele i Furnham, 1999).<br />
Dochodzą do tego również problemy metodologiczne,<br />
tj. rozległa gama instrumentów do pomiaru<br />
osobowości.<br />
Omawiane w tej części artykułu badania dotyczące<br />
oddziaływania osobowości ucznia na jego/<br />
jej sukces w nauce języka obcego w pierwszej<br />
kolejności koncentrują się na najczęściej badanym<br />
aspekcie osobowości, tj. introwersji – ekstrawersji.<br />
Tabela 1 przedstawia cechy charakterystyczne<br />
dla każdego bieguna tego wymiaru. Na<br />
uwagę zasługuje fakt, że ten aspekt osobowości<br />
jest obecny we wspomnianych wyżej modelach<br />
osobowości.<br />
Introwersja<br />
1. Upodobanie do myślenia<br />
2. Upodobanie do samotności<br />
3. Skłonność do wynajdywania<br />
trudności w życiu<br />
Ekstrawersja<br />
1. Upodobanie do działania<br />
2. Upodobanie do towarzystwa<br />
3. Skłonność do czerpania<br />
zadowolenia z istniejącego<br />
stanu rzeczy<br />
Tabela 1. Cechy introwersji – ekstrawersji<br />
Następująca po nich grupa badań dotyczy zastosowania<br />
inwentarza opracowanego według<br />
typologii Junga (1923). W literaturze anglojęzycznej<br />
jest on znany jako Briggs and Myers Type<br />
Indicator (MBTI) (Wskaźnik typu psychologicznego<br />
Briggs i Myers – tłum. autorki) (Myers i McCaulley,<br />
1985) i okazał się bardzo przydatny w wielu<br />
kontekstach. W badaniach nad akwizycją językową<br />
był stosowany m.in. dla określenia cech<br />
osobowości i ich związku z sukcesem w nauce<br />
języka obcego.<br />
Wreszcie ostatnia grupa badań, którą tu omawiam<br />
i która, z racji zastosowania modelu Wielkiej<br />
Piątki oraz bardziej wyszukanego kryterium<br />
biegłości językowej, ilustruje najnowsze podejście<br />
badaczy do zagadnienia.<br />
2 Introwersja – ekstrawersja<br />
a sukces w nauce języka obcego<br />
Badania dotyczące cech osobowości tzw. dobrego<br />
ucznia języka obcego zwróciły uwagę na<br />
fakt, że pewne jej cechy wykazują związek z osiągnięciami<br />
językowymi. Za taką uznano ekstrawersję,<br />
która jest związana z towarzyskością jednostki<br />
i jej ukierunkowaniem na innych ludzi. Dlatego<br />
też wymiar introwersja – ekstrawersja był najczęściej<br />
brany pod uwagę w badaniach dotyczących<br />
związku między cechami osobowości a sukcesem<br />
w nauce języka obcego.<br />
Dewaele i Furnham (1999) uważają, że otrzymane<br />
nie do końca jednoznaczne wyniki dotyczące<br />
wpływu introwersji – ekstrawersji na osiągnięcia<br />
językowe ucznia wynikają z zastosowania nieadekwatnych<br />
do badanego wymiaru kryteriów biegłości<br />
językowej. Przykładem takiego podejścia<br />
do zagadnienia jest badanie Naiman i in. (1978),<br />
w którym nie wykazano żadnego związku między<br />
sukcesem językowym ucznia a ekstrawersją,<br />
ponieważ badacze posłużyli się sprawnością pisania<br />
jako miarą biegłości językowej. Natomiast<br />
wyniki badań dotyczące związku między ekstrawersją<br />
a mówieniem jednoznacznie wykazują, że<br />
ekstrawertycy są bardziej płynni w mowie, zarówno<br />
w języku ojczystym, jak i obcym, zwłaszcza<br />
w sytuacjach formalnych i środowiskach stresujących<br />
pod względem relacji międzyludzkich.<br />
W przeciwieństwie do nich, introwertycy mają<br />
więcej zahamowań w mówieniu oraz znacznie<br />
częściej stosują język formalny i wyszukane konstrukcje<br />
gramatyczne.<br />
Wyjaśniając te różnice Dewaele i Furnham<br />
(2000) nawiązują do fizjologicznych uwarunkowań<br />
tego aspektu osobowości. Naturalnie podwyższony<br />
poziom pobudzenia kory mózgowej<br />
u introwertyków przewyższa tzw. optymalny poziom,<br />
co hamuje zautomatyzowane mówienie.<br />
Zamiast zautomatyzowanego równoczesnego<br />
przetwarzania introwertycy stosują kontrolowane<br />
szeregowe przetwarzanie, które obciąża ich<br />
pamięć roboczą. Zmniejszenie pojemności pamięci<br />
krótkotrwałej u introwertyków negatywnie<br />
oddziaływuje na ich wypowiedzi ustne: mówią<br />
wolniej, częściej się wahają, robią więcej błędów<br />
i nie tworzą długich wypowiedzi.<br />
Dewaele (2004 za Dörnyei, 2005) także wykazuje,<br />
że porozumiewając się w języku obcym
Change language