PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

ności i odstępstw od norm językowych zaobserwowanych
wśród uczących się języka polskiego
jako języka obcego. Zebrane informacje pochodzą
z ankiet przeprowadzonych wśród 15 nauczycieli
pracujących z obcokrajowcami uczącymi się
języka polskiego. Badane zachowania językowe
dotyczyły uczących się języka na poziomie zaawansowanym.
Ankieta składała się łącznie z 29
stwierdzeń, odzwierciedlających zachowania językowe
typowe dla uczących się języka na poziomie
zaawansowanym.
Problemy językowe:
▲ błędny szyk zdania,
▲ niepoprawny czas gramatyczny,
▲ błędne użycie przyimków,
▲ błędne użycie zaimków,
▲ złe użycie przypadków,
▲ użycie złych kwantyfikatorów,
▲ błędy w tworzeniu liczby mnogiej rzeczowników,
▲ błędy w stopniowaniu przymiotników,
▲ niepoprawnie sformułowane pytania bezpośrednie
i pośrednie,
▲ niepoprawnie sformułowane okresy warunkowe,
▲ niepoprawnie sformułowana strona bierna,
▲ pomijanie czasowników w zdaniu,
▲ brak podmiotu w zdaniu,
▲ brak końcówek fleksyjnych czasowników,
▲ brak dopełnienia w zdaniu,
▲ niepoprawne kolokacje językowe,
▲ błędne użycie przedrostków,
▲ błędne użycie przyrostków,
▲ błędy w wymowie,
▲ zła intonacja,
▲ błędna pisownia wyrazów,
▲ brak apostrofów,
▲ powtórzenia,
▲ parafrazy,
▲ poprawnie użyte utarte zwroty językowe,
▲ niepoprawnie użyte utarte zwroty językowe,
▲ wypełniacze,
▲ pauzy,
▲ użycie języka ojczystego.
Kryterium poprawności językowej w odniesieniu
do sytuacji dyskursu mówionego podlegało
21 sformułowań, w tym 16 dotyczyło problemów
gramatycznych, 2 odzwierciedlały trudności w zakresie
morfologii, 2 kolejne dotyczyły niepoprawnej
wymowy i 1 reprezentowało niedociągnięcia
leksykalne. W skład kryterium płynności językowej
wchodziło 7 elementów, z których 6 odzwierciedlało
problemy uczących się z przekazem informacji,
a 1, w postaci odmowy kontynuacji wypowiedzi,
stanowił niejako zwieńczenie tych problemów.
Jak w przypadku wypowiedzi ustnych, na poprawność
językową tekstu pisemnego składało
się 21 zachowań językowych. Oprócz 16 przykładów
odstępstw od norm gramatycznych języka,
2 niedociągnięć morfologicznych i 1 w zakresie
słownictwa, charakteryzujących zarówno dyskurs
mówiony i pisemny, wzięto pod uwagę pisownię
języka, w tym zasady ortograficzne i interpunkcyjne.
Z kolei jeśli chodzi o zagadnienie spójności
tekstu, obejmowało ono 6 komponentów, z czego
5 wskazywało na brak ciągłości inter- i intratekstualnej,
a 1, z racji na przer(y)wane zdania,
świadczył o braku umiejętności budowania pełnych
wypowiedzi.
1
Problemy językowe u uczących
się języka polskiego jako obcego
Z informacji i obserwacji nauczycieli wynika, że
w przypadku kryterium poprawności języka uczniowie
borykają się z podobnymi trudnościami
i przeszkodami językowymi uniemożliwiającymi
im produkcję normatywnych wypowiedzi ustnych
i pisemnych. Do najbardziej problematycznych
obszarów języka należą:
► Przyimki, np. *Kupię na Pani kawę, *Idę do
poczty.
► Zaimki, np. *Tamte mężczyźni, *Widzę się
z ją.
► Przypadki, np. *Ona ma duży pies, *Potrzebuję
krzesło.
► Szyk zdania, np. *Bardzo podoba się mi, *To
jest kot gruby.
► Czas gramatyczny, np. *Tomek wczoraj ogląda
film.
► Aspekt, np. *Będę napisać, *Jutro ona będzie
kupić książkę.
► Końcówki fleksyjne czasownika, np. *bylimy,
*jestemy.
► Końcówki fleksyjne rzeczownika, np. *kupowuje,
*zgotowywać.
► Odmiana przymiotnika, np. *bardziej lepszy,
*bliżejszy, *zdrowiejszy.
► Liczba mnoga rzeczownika, np. *człowieki,
*dziecka*, *studenty, *profesory.
62