PrzeglÄ daj publikację - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

Bartosz Poluszyński 1)
Opole
Współczesne słowniki pedagogiczne 2) do nauki
języka angielskiego w świetle badań empirycznych
Ze względu na metajęzyk słownika 3) , publikacje
leksykograficzne dzielimy przede wszystkim
na wydawnictwa jednojęzyczne i dwujęzyczne.
Niemniej jednak, od kilkunastu lat obok owych
dwóch rodzajów funkcjonuje również trzeci typ
– słowniki hybrydowe, zwane również półdwujęzycznymi
lub semibilingwalnymi. Ich nazwa hybrydowe
wyjaśnia ich naturę, gdyż – jak każda
forma hybrydowa (np. w biologii) – łączą one
elementy publikacji jednojęzycznych i dwujęzycznych.
Zdefiniujmy pokrótce każdy z trzech rodzajów
słowników i pokażmy sposób prezentacji wybranego
artykułu hasłowego na przykładzie trzech
współczesnych popularnych słowników pedagogicznych,
będących w sprzedaży.
►
►
W słowniku jednojęzycznym (tj. angielskoangielskim)
po angielskim wyrazie hasłowym
następuje anglojęzyczna definicja znaczenia
i również anglojęzyczne przykłady użycia (w
zdaniach, zwrotach lub wyrażeniach). W słowniku
tym nie występuje język polski.
re . tire / ri’taiə || ri’tair / v 1 [I] to stop working, usually
because of old age: Barney wants to retire next
year. 2 [I] formal to go away to a quiet place, or go
to bed: He retired to his room at about 10 o’clock.
Longman Active Study Dictionary, wyd. 3, 2000, s. 566
W słowniku dwujęzycznym / tłumaczeniowym
(tj. polsko-angielskim i/lub angielsko-polskim)
po polskim lub angielskim wyrazie hasłowym
►
następuje tłumaczenie na drugi język (fachowo
zwane ekwiwalentem), a po nim mogą wystąpić
anglojęzyczne przykłady użycia. W słowniku
tym nie ma definicji anglojęzycznych.
re . tire / ri’taiə / v [I] przechodzić / odchodzić na
emeryturę: Barney wants to retire next year.
Longman Słownik współczesny ang.-pol., pol.-ang., wyd. 1,
2004, s. 369
W słowniku hybrydowym, czyli półdwujęzycznym
/ semibilingwalnym (takim jak np. Oxford
Wordpower (...), po angielskim haśle następuje
anglojęzyczna definicja znaczenia oraz przykłady
użycia (czyli tak, jak w słowniku jednojęzycznym),
a następnie polskie tłumaczenie hasła
(czyli tak, jak w słowniku dwujęzycznym). Na
końcu tego słownika często występuje polskoangielski
spis (indeks) haseł.
*retire / ri’taiə(r) / verb [I] 1 retire (from sth)
to leave your job and stop working usually because
you have reached a certain age: She’s worried
that she won’t have enough money to live on
when she retires. ○ He retired from professional tennis
when he was 28. ► odchodzić na emeryturę,
wycofywać się z czegoś 2 (formal) to leave
and go to a quiet or private place: We were a bit
tired, so we retired to our hotel room after dinner.
► udawać się na spoczynek
Oxford Wordpower. Słownik ang.-pol. z indeksem pol.-ang.,
wyd. 2, 2002, s. 646
Jak widać, wymienione trzy publikacje prezentują
wybrany artykuł hasłowy w różnej objętości –
1)
Dr Bartosz Poluszyński jest adiunktem w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Opolskiego.
2)
Termin słownik pedagogiczny – w znaczeniu publikacji przeznaczonej specjalnie dla uczących się języka obcego – funkcjonuje
w środowisku anglojęzycznej glottodydaktyki od wielu lat (co najmniej od początku lat 80. ubiegłego stulecia). Na grunt
polskiego językoznawstwa wprowadził takie znaczenie tego terminu prof. dr hab. Tadeusz Piotrowski w 1994 r. w książce
Z zagadnień leksykografii (wyd. PWN). Wśród innych autorów terminu słowniki pedagogiczne wielokrotnie używa znany polski
leksykograf Piotr Żmigrodzki, np. w publikacji z 2003 r. Wprowadzenie do leksykografii polskiej (wyd. UŚ).
3)
Termin metajęzyk słownika oznacza język opisu, którym jest napisany słownik, zawierający system skrótów, kodów, wzorów
i objaśnień opisujących zjawiska językowe.
17