viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

221 IN EZECHIELIS PROPH. CAP. X. 222
qua propheta loquitur, quum angeli starent, stabant
et rotae? respondeo, hoc referri ad humanum sensum.
Tametsi enim assidue operatur Deus per
angelos, videtur tamen aliquando interquiescere.
Neque enim aequabili modo tempérât sua opera: et
» Bicuti aliquando coelum pacatum est, aliquando
turbulentum: sic etiam apparet varietas in operibus
Dei, ex qua imaginari promptum est, Deum aliquando
esse in vehementia motus, aliquando autem
stare vel quiescere. Haec igitur est intermissio de
qua nunc loquitur propheta, quum dicit animalia
stetisse, et simul cum ipsis rotas. Et experientia
idem confirmât. Deus enim interdum videtur miscere
coelum terrae, et nos expergefacit insolitis
operibus: aliquando videtur fluere cursus operum
eius instar placidi fluvii. Ita absurdum non est,
rotas stetisse cum animalibus, et simul profectas esse
vel elevatas. Addit spiritum animalis fuisse in rotis.
Exposui hanc particulam. 1. cap. sed breviter adhuo
tenendum est, spiritum hie sumi pro arcano
vigore aut instinctu. Rotae proprie non sunt animatae,
quia diximus hac voce nobis repraesentari
rerum eventus, et quaecunque videntur accidere in
mundo: sed illic est incomprehensibilis vigor, et
agitatio ex imperio Dei: ita ut omnes creaturae
animentur motu angelico: non quod fiat conversio
angeli in bovem, vel in hominem, sed quia Deus
exserit ac diffundit virtutem suam modo occulto, ut
nulla creatura contenta sit proprio suo vigore, sed
animetur ab ipsis angelis. Nunc sequitur,
18. Et egressa est gloria Iehovae e limine domus,
et stetit super Cherubim: et sustulerunt Cherubim
alas suas, et aâscenderunt e terra in oculis meis:
quum egrederentur, rotae etiam coram ipsis: et stetit
super Urnen portas Iehovae orientalis: et gloria Bei
Israël super ipsa sursum.
Hic docet propheta quod praecipuum est in
hac visione, Deum egressum fuisse e templo. Scimus
quanta confidentia iactaverint Iudaei se fore
semper tutos et salvos sub Dei custodia. Quia
enim promissio data fuerat, templum fore Dei requiem
ubi habitaret, non putabant fieri posse, ut
unquam ab ipsis migraret Deus: ita licentiose peccabant:
et quum Deum proeul reiieerent suis sceleribus,
volebant tamen quaBi devinetum tenere. Haec
Btultitia ridetur apud Isaiam (66, 1), Coelum est
sedes mea: terra autem scabellum pedum meorum:
quam igitur domum exstruetis mihi? Deus iusserat
sibi exstrui templum, et volebat illic terrestre domicilium
habere: dicit autem illud esse nugatorium:
quomodo? Nempe quum promitteret se in templo
nabitaturum, volebat illic nomen suum pure et rite
invocari. Atqui Iudaei modis omnibus templum
inquinaverant. Ergo frustra putabant Deum illic
esse inclusum: quia eo non speetavit eius liberalitas,
ut se captivum addiceret Iudaeis, sed ut ipsos
haberet sibi obsequentes. Merito itaque dicit Isaias
domum illam non posse aptari in usum Dei, nempe
quia profanata erat. Sic etiam vidimus apud Ieremiam
(7, 4), Nolite confidere in verbis mendacii,
Templum Iehovae, templum Iehovae, templum Iehovae.
Repetitio ilia ponitur, quia subinde elati
sua pervicacia Iudaei prophetis resistebant : et
quoties obieeta fuerat aliqua comminatio, statim
confugiebant ad illud asylum, Templum Domini.
Hac igitur ratione nunc propheta refert gloriam Dei
egressam fuisse e sanetuario. Fuisset enim alioqui
absurdum quod vidimus: missus est qui incendium
spargeret per totam urbem: hoc modo templum
simul conflagrasset, et Deus fuisset ita consumptus
proprio igné: ego hic loquor vulgari modo: quia
quum area foederis vooetur Deus exercituum (2. Sam.
6, 2), qui fieri potuit ut ignis arcam simul cum
aliis omnibus templi partibus perderet ? Sed oecurrit
Deus ipse, et ostendit templum fore vacuum sua
gloria dum excidetur ab hostibus. Postea templum
dirutum fuit. Et in Psalmo (74 et 79) describitur
lamentabilis eius ruina, quam crudeliter et superbe,
et quam barbara contumelia hostes insultaverint:
hoc fuisset valde indignum, et turbasset infirmas
mentes. Ergo necesse fuit hoc persuasum esse
fidelibus, Deum non amplius habitare in templo,
sèd restare duntaxat inane spectaculum, quia inde
abstulerat suam gloriam, quum scilicet tot inquinamentis
locus ille fuisset corruptus. Nunc ergo
tenemus consilium prophetae, ubi dicit gloriam Iehovae
e limine domus fuisse egressam et stetisse super
Cherubim. Iam autem dixerat Cherubim alas suas
élevasse, quod iterum confirmât. Unde sequitur,
Deum cum suis angelis relicto templo deserere Iudaeos,
ut frustra in posterum iactarent se quietos
fore Bub eius praesidio. Dicit ergo Cherubim élevasse
alas suas, et adscendisse e terra coram oculis
suis. Non est supervacua haec particula, quoniam
difficile erat persuasu Iudaeis quod dixit de migratione.
Célèbre erat oraculum, Hic habitabo quoniam
elegi earn. Quum illud arriperent, putabant citius
fore ut sol e coelo excideret, ' quam ut Deus relinqueret
templum illud. Verum propheta dicit se
palam vidisse, ne qua maneat dubitatio. Si quis
hic roget quomodo simul conveniant promissio illa
quam retuli, et discessus quem nunc propheta commémorât:
facilis responsio est, modo teneamusDeum
non semper operari humano modo, neque pro captu
carnis nostrae. Videtur saepe Deus ita abrumpere
sua opera, ut initium careat suo fine: denique videtur
Deus interdum ludere, et retrahere manum
suam, ut eventus non respondeat laetis principiis.
Quoniam ergo apparet secundum carnis sensum
talis frustratio in operibus Dei, necesse est ita lo-