viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

595 PRAELECTIONES 596
gentibus: quid poterant apud se concipere? Nempe
nullam fore spem reditus, quia Deus extulerat eorum
hostes in tantam potentiam, ut eorum avaritia,
et crudelitas esset instar profundi gurgitis. Poterant
ergo Iudaei ita statuere, se esse demersos in summam
abyssuin, undo non posset sperari exitus.
Quum autem translatum esset imperium ad Medos
et Persas, quanquam libertas redeundi data illis
fuit, scimus tarnen exiguum numerum usum fuisse
hoc bénéficie, reliquos fuisse ingratos. Quidquid
sit, quum reversi essent pauci ex Iudaeis in patriam,
quotidie bellandum erat cum vicinis: ingerebantur
assiduae molestiae: ita quantum ad communem
sensum spectat, satius fuisset illis non
movere pedem ex Chaldaea et Assyria, et reliquis
partibus Orientis, quam ita habere infestos omnes
vicinos in patria sua. Tunc vero quum ipsi essent
tributarii, et haberentur fere pro mancipiis et quisqniliis,
atque contumeliosa esset ipsorum conditio,
adhuo eadem tentatio manebat. Si enim erant populus
Dei, cur non eatenus saltern eorum rationem
habebat, ut eos eximeret a tyrannide tarn saeva?
deinde ut tranquillos redderet et liberos a tarn varus
incommodis, et tarn multis etiam iniuriis? Ubi
autem regnum macedonicum successit, miserrimi
tunc fuerunt. Nam expositi erant in praedam singulis
fere diebus,. et omnia crudelitatis exempla in
eos édita sunt. Quod ad Romanos spectat, scimus
quam superbe in eos dominati fuerint. Etsi enim
Pompeius primo ingressu non spoliavit templum,
audacior tarnen deinde factus est: Crassus vero
paulo post nihil prorsus reliquit. Deinde horribiles
tandem clades et quasi prodigiosae sequutae sunt.
Quum ergo haec Iudaei colligerent, necesse fuit
illis offerri hanc consolationem, quod scilicet venturus
esset tandem redemptor, qui confringeret
omnia ilia imperia. Quod Christus vocatur lapis
excisus sine manibus hominum, deinde quod etiam
aliis elogiis insignitur, non possem nunc explicare.
Exposuimus quo consilio Deus obtulerit somnium
régi Nebuchadnezer de quatuor monarohiis,
et de imperio Christi quod finem allaturum illis
erat: nempe fuisse hoc factum non tarn ipsius regis
causa, quam ut reliquiae fidelium aliquid haberent
solatii et fulturae in maximis perturbationibus quae
ipsos manebant, et iam prope instabant. Quum
enim promissa illis esset redemptio, et magnificis
elogiis prophetae extulissent singulare illud beneficium
Dei, poterant concidere animis inter illas
revolutiones, quae postea sequutae sunt. Voluit
igitur Dominus illorum animos fulcire, ut inter
tales agitationes et turbas manerent tarnen constantes,
et patienter ac quietis animis exspectarent
redemptorem sibi promissum. Voluit interea Deus
reddere Chaldaeos omnes inexcusables: quia hoc
regis somnium ubique célèbre fuit, et tarnen nemo
fere profecit, quantum attinet ad regnum aeternum
Christi. Atqui hoc praecipuum erat caput in hoc
somnio, ut postea videbimus. Sed Deus inprimis
voluit consulere suis electis, ne desponderent animos
inter illas revolutiones, ut loquuntur, quae poterant
videri contrariae tot vaticiniis, quibus promissa fuerat
non simplex liberatio, sed etiam félicitas perpétua
et continua sub manu Dei. Tenemus igitur
nunc finem, quem Deus in hoc somnio spectavit.
Nunc expo8itio nobis tractanda est. Attigimus
quidem aliquas eius partes: sed Daniel ipse nobis
aperiet viam ut ultra progrediamur. Primum dicit,
36. Hoc est somnium: et interpretationem eius
dicemus coram rege.
37. Tu rex, rex regum (es), cui Deus coehrum
regnum, potentiam et robur dedit (Alii transferunt
per adiectiva nomina, vel per epitheta, regnum forte
et robustum dedit), et gloriam tibi (istud ~\b Lach,
est supervacuum).
38. Et ubicunque habitant filii hominum, bestia
agri, et volucris coelorum (id est, volucres: est enal-»
läge numeri), dedit in manum tuam, et praefecit te
omnibus (ad verbum, dominari te fecit in omnibus
ipsis), tu ipse caput (es) aureum.
Daniel hic déclarât aureum caput statuae esse
regnum babylonicum. Scimus dominatos fuisse
As8yrios antequam monarchia translata esset Babylonem.
Sed quoniam non ita praevaluerant, ut
possent censeri monarchae in plaga illa orientali,
ideo hic primo loco ponitur imperium babylonicum.
Deinde hoc etiam notare operae pretium est, Deum
noluisse hic referre quid iam ante contigisset: sed
potius hoc fuisse ei propositum, ut populus in futurum
penderet ab hoc vaticinio, et etiam in ipsum
recumberet. Ideo supervacuum fuit narrare quidquam
de Assyriis, quoniam imperium illud iam
collap8um erat. Atqui Chaldaei dominaturi erant
adhuc ad tempus aliquod, nempe circiter annos
septuaginta, vel sexaginta ut minimum. Ideo voluit
Deus suspensos tenere animos servorum suorum
usque ad finem illius monarchiae: deinde erigere
spe nova, usquedum seeunda monarchia difflueret:
ut postea etiam patienter quiescerent sub tertia et
quarta monarchia, et tandem scirent maturum esse
tempus adventus Christi. Haec ratio est cur Daniel
hic statuât in primo ordine et gradu monarchiam
chaldaicam. Et in hac re nihil est difficultatis, quia
dicit regem Nebuchadnezer esse caput aureum statuae.
Cur autem vocetur caput aureum, colligere
licet ex proximo contextu: nempe quia maior fuit
tunc integritas, quam sub imperio Persarum et
Medorum. Verum quidem est, fuisse saevissimos
latrones Chaldaeos: scimus etiam quam detestabilis