viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

673 IN DANIEL
pat peccata in quibus nimis diu perrexerat. lam rum opera sunt testimonia duntaxat poenitentiae.
quod sequitur in fine versus, JEcce erit sanatio er- Nam poenitentia, ut dixi, res est praestantior quam
rori tuo, quemadmodum admonui, G-raeci verterunt, ut appareat eius radix palam in hominum oculis.
Si forte sit sanatio: sed alter sensus videtur melius Ex fructibus ergo tantum testamur nostram poeni­
fluere: quasi dieeret, haec propria est et genuina tentiam. Sed quia seoundae tabulae officia quo-
medicina. Alii prolongationem vertunt, quemaddammodo animum hominis aperiunt, ideo saepe
modum "pu significat producere: et simul mutant prophetae, dum exigunt poenitentiam, tantum pro-
significationem alterius nominis. Dicunt enim, Erit ponunt officia caritatis, sicuti facit Daniel. Be-
prolongatio paci tuae vel quieti. Sensus ille esset dime igitur peccata tua, inquit, vel abrumpe, vel
tolerabilis: sed alter magis convenit cum ratione abiice : quomodo ? nempe iustitia. Non . dubium
grammatica: deinde magis reeeptus est, quod sci­ est quin nomen iustitiae, et nomen gratiae idem
licet medicina haec propria sit erroris. Vel etiam valeant, vel misericordiae. Oaeterum qui hie gra-
poterit elici diversus sensus, utcunque, quod ad tiam transferunt ad fidem, nimis violenter torquent
voces spectat, nihil mutetur: erit, hoc est, sit medi­ prophetae verba. Nam scimus nihil esse frequentius
cina tuis erroribus, hoc est, discas erroribus tuis Hebraeis quam repetere duabus loquendi formis
mederi. Nam diuturna indulgentia crescit malum, rem unam et eandem. Quum ergo hie loquitur
quemadmodum satis notum est. Poterit igitur ita Daniel de peccatis et iniquitatibuB eodem sensu,
haec postrema pars sumi, ut pergat in exhortatione hinc etiam colligimus iustitiam et miserioordiam
sua Daniel: ac si dieeret, Tempus est, ut cesses a non debere discerni: sed secunda voce melius ex-
tuis erroribus. Nam hactenus caruisti omni sensu, primere quid intellexerit per iustitiam. Nam ubi
quum ita tibi dedisti effraenem licentiam. Sit igi­ homines vident vitam mutandam esse, confingunt
tur aliquis modus tuae ignorantiae, aperias oculos, sibi multa obsequia, quae tamRi non merentur vo-
et intelligas tandem esse resipiscendum. Nunc cari hoc nomine : quia non respiciunt quid Deo
redeo ad ipsam substantiam doctrinae. Placeat, in- placeat, neque quid praecipiat verbo suo, sed prout
quit, tibi consilium meum. Hie Daniel mitius agit hoc et illud probant, temere obtrudunt Deo,
cum rege profan o, quam si concionatus esset apud quemadmodum fieri videmus in papatu. Quid est
Buos gentiles. Usus enim fuisset autoritate pro- illic sancte et iuste vivere? Oursitare hue et illuc,
phetioa. Sed quia sciebat regem non tenere prima suscipere votivas peregrinationes : deinde erigere
rudimenta pietatis, ideo hie tantum suscipit perso­ statuam unam, fundare missas, ut loquuntur: ieiunam
consiliarii: quia non erat Ordinarius doctor. nare hoc vel illo die: et congerere nugas illas de
Quod enim accersiverat ipsum Nebuchadnezer, hoc quibus nunquam verbulum unum fecit Deus. Quo-
non erat quotidianum, neque hoc fecerat quasi vellet niam ergo homines ita crasse aberrant in cognitione
se subiioere eius doctrinae. Meminit igitur Daniel verae iustitiae, ideo propheta hie exegetice adiungit
cum quo homine et quali sibi negotium sit, quum misericordiae nomen: quasi dieeret, Ne putes pla-
tempérât verba sua, et dicit, consilium meum tibi care Deum externis pompis, quae homines délectant,
probetur. Postea explicat paucis verbis consilium ut sunt carnales et addicti rebus terrenis, et ideo
suum, Abrumpe, inquit peccata tua, vel abiice, "iusti- prave ' aestimant Deum ex suo ingenio. Ne ergo
tia, et iniquitates tuas misericordia erga pauperes. fallat te haec vanitas : sed scias veram iustitiam posi-
Non dubium est quin Daniel voluerit regem hortari tam esse in misericordia erga pauperes. In hoc etiam
ad poenitentiam : sed speciem tantum unam attigit, secundo membro est synecdoche: quia vera iustitia
quemadmodum scimus hoc valde usitatum esse pro- non restringitur ad hoc nomen simpliciter, sed comphetis.
Nam ubi populum revooant in viam, non plectitur omnia officia caritatis. Ergo fideliter nos
semper comprehendunt quid sit poenitentia, neque versari oportet cum hominibus, et neque divitem
definiunt in genere, sed attingunt per synecdochen neque pauperem fallere, non gravare quemquam,
vel externa officia poenitentiae, vel partem aliquam. reddere cuique ius suum. Sed ratio haec loquendi
Hunc morem nunc sequitur Daniel. Si quaeritur debet esse nobis familiaris, si mediocriter exercitati
quid sit resipiscentia, est hominis conversio ad sumus in prophetica doctrina. Quidquid. sit, Daniel
Deum, a quo alienatus fuerat. Conversio autem voluit breviter ostendere regi babylonio quid sit
haec an est tantum in manibus, et pedibus, et lin­ iuste vivere, nempe fidem et integritatem colère
gua? Potius incipit a mente, deinde a corde, postea apud homines : interea non ducit pro nihilo priorem
transit ad externa opera. Vera igitur poenitentia legis tabulam. Nam cultus Dei pretiosior est omni
initium habet in mente hominis, nempe ut qui vo- humana iustitia, hoc est, quam mutuo inter se holuit
nimium sibi sapere abneget suam prudentiam, mines colunt. Sed vera iustitia cognoscitur ab ex­
vel se abdicet stulta fiducia propriae rationis: deternis testimoniis, quemadmodum iam dixi. Et poinde
ut etiam subigat pravos suos affectus, et eos tius de secunda tabula quam de priore loquitur:
subiiciat Deo : sequetur tandem exterior vita. Qaete- quoniam hypocritae dum simulant se Deum colère
Càlvini opera. Vol. XL.
43
i
IM. CAP. IV. 674