viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

339 PRAELEO ÎTIONE8 340
contextu patet, Deum hic exprimera arcanam virtutem
qua servatus fuit populus praeter communem
omnium sensum. Nam si expendimus quod ante
dictum fuit, certe non vixisset ad diem unum populus,
nisi vigorem sumpsisset ex hac Dei voce.
Foetus enim recens a matris utero si proiectus
fuerit, quomodo tolerabit nocturnum frigus? imo
quomodo non ultro statim exspirabit? Et iam dixi
mortem esse paratam infantibus, nisi umbilicus illis
aptetur. Quum ergo centum mortes populum circumdarent,
non potuit vitam longiusprotrahere, nisi
vox ista arcana Dei eum sustentasset. Itaque Deus
iubendo illos vivere, iam tunc ostendit esse in suo
arbitrio mirabiliter suos servare inter varias mortes.
Porro siouti dicitur in Psalmo (68, 21), penes ipsum
esse exitus mortis, ita mors convertitur ab ipso in
vitam: quia utriusque est arbiter et dominus. Duplicator
autem haec loquutio, quia populus non
exiguo tempore sic afflictus fuit ab Aegyptiis. Certe
si tyrannicus ille rigor tantum ad paucos annos
durasset, poterant tarnen consumi. Sed protracta
fuit eorum servitus in multos annos: unde.apparuit
insigne miraculum, quod scilicet non saepius intercidisset
memoria et nomen ipsorum. Videmus ergo
non abs re hie Deum repetere vocem istam, in qua
fuit inclusa salus populi, vive in sanguinibus tuis,
vive in sanguinibus tuis. Et res ipsa etiam ostendit
populum fuisse consefvatum, quoniam ita Deo placebat.
Historia ergo quam refert Moses speculum
est in quo perspicere licet vivam imaginem istius
vitae, cuius fit mentio, quae scilicet vigorem' suum
traxit ab arcano Dei beneplacito. Nunc quaeritur
ratio cur Deus non statim populum suum aperte
susceperit et tractaverit liberaliter quemadmodum
in adolescentia ? Ratio satis manifesta est, quia si
primo momento liberatus fuisset populus, benefieii
memoria mox quoque evanuisset: imo virtus Dei
fuisset obscurior. Scimus enim ut homines nisi
probe convicti sint suae miseriae, nunquam agnoscant
se salutem adeptos esse ex Dei misericordia.
Oportuit igitur populum ita vivere, ut tarnen semper
mortem haberet ante oculos: imo quasi constrictu8
esset vinculis mortis. Vixit ergo in sanguinibus,
hoc est vixit in sepulcro, quemadmodum
si cadaver maneat in sua putredine, et vita interim
occulta lateat: sic accidit filiis Abrahae. Nunc ergo
ténemus consilium Dei cur non ab initio magnifiée
extulerit filios Abrahae, sed passus fuerit ipsos aegre
trahere miserrimam vitam ac si demersi essent in
letali foetore. Iam sequitur,
7. Et magnam te feci quasi germen agri (alii
vertunt decern millia: et P133T id significat, sed tarnen
simplicior est alter sensus : posui ergo te copio-
8am tanquam germen agri): et crevisti, et adolevisti
(grandis facta es), et venisti in ornamentum orna-
mentorum (vel potius in pulchritudinem pulchritudinum,
hoc est, summum decorem): ubera tua aptata
sunt (alii vertunt tumuerunt, vel prominuerunt)
et pilus tuus germinavit: tu autem nuda et discooperta
eras.
Hie clarius exprimitur quod nuper attigi, populum
scilicet in ilia dura Servitute fuisse singulari
Dei gratia salvum, neque id modo, sed adolevisse.
Nam si foetus postquam expositus fuerit, vitam
recuperet, tamen erit quasi abortivus. Deus ergo
hie gratiam suam hac ciroumstantia amplificat, quod
scilicet populus illic adoleverit ac si probe et sedulo
fuisset curatus: si denique nullum officium defuisset.
Haec summa est verborum quum dicit ipsos fuisse
multiplicatos. Etsi autem respicit ad propagationem
generis Abrahae, tenenda est tamen similitudo. Nam
hie populus puellae confertur, quae ab utero proiecta
fuerit in agro. Adolescentia ergo populi fuit
quum Deus incredibili modo ipsos auxit, quemadmodum
scimus. Et certe fidem excedit ilia Dei
benedictio, quod quum ingressae essent Aegyptum
75 animae, tot millia paulo post egressa fuerint. %
Nam intra ducentos et quinquaginta annos sic
multiplicatum fuit genus Abrahae, ut prodirent
octingenta millia quum Deus illos liberavit. Sed
quia metaphoriee loquitur propheta, ubi dicit fuisse
populum auctum, sub persona tenerae puellae, dicit
crevisse donee adolesceret in iustam aetatem. Interea
ostendit non nisi admirabili Dei consilio et virtute
id fuisse factum. Posui te inquit. Vendicat ergo
DeuB sibi laudem huius tantae mujtiplicationis, et
ita confirmât quod dixi, nempe salutem populi fuisse
inclusam in ilia voce, Vive in sanguinibus: tamen dicit
venisse in ornamentum ornamentorum. Hic "Hy non
potest sumi pro adventitio aliquo ornatu, quia continuo
post subiicitur, Tu autem nuda et discooperta
eras. Sequitur ergo accipi potius pro décore. Significat
in summa non tantum statura corporis
adolevisse puellam, sed elegantia formae. Decor
ergo et venustas hac voce notatur quemadmodum
ex contextu satis patet. Venisti ergo in decorem
exquisitum, vel praecipuum. Scimus enim sic resolvi
genitivum, quia significat excellentiam. Et simul
addit, Ubera tua fuerunt parafa. Nam ]1D significat
parare, significat confirmare. Sed quia de uberibus
loquitur, non dubito quin significet ubera sic intnmuisse,
ut essent in iusto suo modo. Ubera ergo
tua fuerunt disposita, hoc est iustae magnitudinis,
ut soient puellis nubilibus. Pilus etiam tuus crevit.
Denique propheta hic crasso modo exprimit pro
ruditate populi quod brevius dici poterat. Germinavit
ergo pilus tuus, tu autem eras nuda et discooperta,
hoc est adhuc tamen tibi deerat exterior ornatus,
tu eras quasi nubilis puella, erat maxima formae
venustas, erat etiam iusta totius corporis statura,