viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

479 PRAELE< ITIONES 480
Deum proprie non çompetere, sed translatitiae sunt
loquutiones, quia primo Deus non tangitur iracundia,
dcinde non decernit quidquam apud se quod
postea retractet. Sed quum haec aliéna sint a
Deo, per similitudinem sibi accommodât. Quoties
autem spiritus sanctus his loquendi formis utitur,
discamus eas potius ad rem referre, quam ad Dei
personam. Deus decrevit iram suam effundere,
hoc est, ita promeriti erant Israelitae suis sceleribus,
ut necesse fuerit de illïs poenam exigi. Simpliciter
ergo intelligit propheta maturam fuisse populi iniquitatem,
et ideo tempestivam fuisse vindictam
Dei, nisi aliunde fuisset retentus. Obstàculum autem
iam attigi, quia consuluit nomini suo, ne pro-
fanaretur. Decrevi igitur effundere excandescentiam
meam super eos, ad complendam iracundiam meam
in ipsis in medio terrae Aegypti. Alii vertunt, ad
consumendam : sed improprie : verbum rbz) significat
utrumque, tarn consumere quam complere vel perficere.
Sed quamvis interdum dicat Deus se consumere
omnia tela vel flagella sua in puniendis
hominum sceleribus, hie tarnen non adeo quadraret
transferri ad ipsam iracundiam. Melius itaque conveniet
alter sensus, nempe quod Deus decreverit
effundere excandescentiam suam donee se ipsum satiaret.
Hie enim, ut dictum est, induit personam
hominis irati, qui aliter pacare animum non potest
quam si satiatus fuerit exigendis poenis. Est autem
fere inexplebilis iracundia. Sed Deus in summa hic
exprimit tantam fuisse atrocitatem illius sceleris,
ut digni fuerint Israelitae, in quorum exitium effunderet
suam excandescentiam, et impleret omnes
iracundiae suae numéros, idque in medio terrae Aegypti,
quia iam satis ostenderant se indignos esse
quos redimeret: ideo satius erat illos perdere in
medio terrae- Aegypti. Sed postea attexit,
9. Et feci propter nomen meum ne profanaretur
in oculis gentium, in quibus ipsi in medio eorum,
quibus cognitus fui ipsis in oculis eorum, ad educendum
eos e terra Aegypti.
Hic significat Deus una tantum causa se fuisse
retentum, ne tarn ingratam et sceleratam gentem
penitus deleret, nempe quia videbat sacrum suum
nomen expositum fore gentium ludibriis. Docet
ergo respectu gloriae suae potius, quam misericordia
se fuisse adductum, ut illis parceret, vel rigorem
suum suspenderet ad tempus. Ergo sub verbo
faciendi hoc totum intelligi debet quod postea clarius
explicabitur. Summa est, abstinuisse ab ultima
vindicta propter nomen suum, ne profanaretur in
gentibus. Quanquam hic pronuntiat Deus se potius
rationem habuisse sui quam illorum, tarnen minime
dubium est quin illis pepercerit, quod videbat non
posse aliter conservari quam si illis ignosceret,
nempe in tanta duritie et contumacia. Et certe
sunt res coniunctae et fere inseparabiles, gloria Dei
et salus ecclesiae. Quum de salute ecclesiae loquor,
non comprehendo eos omnes qui profitentur se esse
eius membra: sed intelligo duntaxat electos. Quoniam
vero Deus adoptaverat gentem illam, fieri non
poterat quin reliquias incolumes servaret: alioqui
excidisset eius Veritas: et ita multo gravius profanatum
fuisset eius nomen. Hinc colligere promptum
est, quoties Deus nobis ignoscit, quanquam se
ipsum respiciat, et velit hoc modo exserere suam
clementiam: tarnen alteram simul causam veniae
esse, quod nostri miseretur. Sed quum hie dicit
se retraxisse a vindicta manum suam, gloriae suae
respectu, hoc modo magis prosternit superbiam
illius gentis: quia quoties eorum misertus fuerat,
putabant suae dignitati et suis meritis aliquid esse
concessum. Propheta igitur hic ostendit non alia
ratione fuisse ereptos ab interitu quum adhuc manebant
in terra Aegypti, nisi quia Dominus nomen
suum exponere noluit gentium probris. Dicit autem
in oculis gentium in quibus ipsi erant in medio ipsa-*
rum: ideo non solos Aegyptios respexit, sed alias
etiam gentes. Quaeritur tarnen quo sensu mox
subiiciat se illis fuisse cognitum. Neque enim adhuc
specimen suae virtutis dederat in aliis gentibus.
Miraculis duobus apud ipsos testatus fuerat Mosen
fore redemptionis ministrum: postea aggressus est
Moses ipsum Pharaonem: illic Deus exseruit signa
suae potentiae, quae omnes Aegyptios merito terrèrent:
sed fama ad alias gentes nondum pervenerat.
Verum non debet haeo notitia restringi ad
praeteritum tempus simpliciter: quod tantum siguificat
Deus se iam coepisse certis et illustribus documentis
testari Mosen fuisse delectum, per cuius
manum populum suum vellet redimere. Quoniam
ergo Deus iam in medium prodierat cum illis insignibus
notis, dicit se cognitum fuisse illis gentibus,
non quod fama ad eas penetrasset, sed quia eo
usque progressus erat, ut non posset res esse obscura,
quin omnes scirent fuisse édita miracula per
manum Mosis, quibus satis patefecerat se velle populum
israeliticum asserere. Nunc ergo tenemus
quo sensu dicat Ezechiel Deum fuisse, cognitum.
Quidam relativum hoc sic exponunt, Cognitus fui
illis, nempe Israelitis, in oculis eorum, nempe gentium.
Sed sensus ille videtur mihi coactus. Itaque
supervacua est vox una, meo iudicio, in sermone
prophetae. Simpliciter enim significat Deum fuisse
manifestatum in omnium gentium oculis, nempe ad
eos educendos. Haec clausula ostendit qualis fuerit
notitiae species, nempe quia Deus virtutem suam
protulerat insignibus miraculis ad populum liberandum.
Sequitur,