viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

143 PRAELECTIONES 144
poterat Ulis adscribi, quia non sumpserant ex ore
Dei, et ex praescripto legis. lam sequitur,
7. Et cadet interfectus in medio vestri: et cognoscetis
quod ego Iehovah.
Hie propheta clausulam apponit superioribus
minis, nempe quod Deus clade absumet totum populum,
ita ut cogantur agnosoere ipsum esse Iehovam.
Cadet ergo interfectus in medio tui, hoc est
advenient hostes, qui passim stragem edant in media
terra. Quod autem dioit se esse Iehovam, refertur
ad vaticinium. Neque enim Israelitae negassent
Deum simpliciter: sed quia fidem non habebant
prophetae verbis, ideo apparet Deus, et confirmât
ac stabilit autoritatem propheticae doctrinae, quum
ostendit se adesse vindicem si spreta fuerit, quemadmodum
scimus fuisse spretam: et hoc paulo post
clarius explicabitur. Sequitur nunc,
8. Et residuos faciam (est verbum unum, residuum
faciam) ut sint vobis qui évadant gladium in
gentibus, quum dispersi fueritis jper terras.
Hie tarnen additur aliqua promissio, quae temperet
acerbitatem tarn tristis vaticinii. Hactenus
enim ostendit Deus se ardere indignatione contra
terram Israel, ita ut statuent earn perdere, quod
ubique et in omnibus angulis polluta esset. Nihil
potuit ergo sperari, si ita praecise loquutus esset
Ezechiel. Ergo additur promissio ad moderationem:
residuum, inquit, aliquid faciam, ut sint vobis,
hoc est, ut sint aliqui ex vobis superstites, qui évadant
gladium: sed quomodo? Deus non simplicem
veniam promittit, ut relinquat in terra ipsos Israelitas
quietos et incolumes: sed dicit exsilium fore
illis in salutem. Hinc ergo colligimus fuisse ita
depravatos, ut non potuerint consequi veniam: quia
videbat Deus patientiam suam illis esse despectui,
atque etiam opprobrio. Quamvis ergo spem aliquam
gratiae faciat Israelitis, sitnul tarnen admonet,
ipsos non posse alio modo salutem consequi, nisi
per speciem mortis, hoc est per exsilium. Beliquos
igitur faciam, inquit, ex vobis qui gladium évadant:
quomodo? an quibus pepercerint hostes, ut non
mutent locum? imo inquit, quum dispersi fueritis in
gentibus. Vitam igitur illis promittit, sed miseram,
quia coniuncta erat cum exsilio. Caeterum ex his
verbis non posset cognosci adhuc Dei gratia, nisi
accederet quod continuo post sequitur.
9. Et recordabuntur qui ex vobis evaserint mei
in gentibus, apud quas captivi fuerint illic (sed abundat
adverbium loci), quia frangar ad cor ipsorum,
quod fornicatur (vel fornicatum est, hoc est, ad cor
ipsorum quod exarsit ad adulteria), quod reçessit a
me, et ad oculos ipsorum scortantes (vel libidinantes)
post idola sua: et pudefient coram facie sua super
malis quae fecerunt in omnibus abominationibus suis.
(Video me non posse absolvere: et puto horologium
aberrare.)
Postrema lectione tantum recitavi nonum versum,
neque exposui. Dicit autem Dominus, Postquam
dliquam partem Israelis fecerit residuam, sperandum
esse aliquem profectum ex castigatione :
tunc, inquit, recordabuntur mei qui residui fuerint.
His verbis oblique perstringit socordiam decern tribuum,
quod scilicet nunquam adduci potuerint ad
sensum aliquem irae Dei, nisi ipsa experientia.
Nam subest antithesis inter memoriam et oblivionem:
quum dicit recordaturos postquam afflicti
fuerint, significat rebus prosperis et tranquillis fuisse
demersos in sua negligentia et contemptu. Discamus
ergo plus quam utiles nobis esse Dei ferulas,
quia ubi nobis indulget abutimur eius facilitate et
nobis blandimur, ita obdurescimus in peccatis. Necesse
igitur est, nedum utile, castigari eos qui ita
sibi placent in suis vitiis: et quamvis possit Dominus
nos ad se revocare aliis modis, ut tarnen fert
nostra imbecillitas, semper torpebimus in peccatis
nostris, donec eius castigationes nos in viam retrahant.
Caeterum, simul notandum est, non omnibus
hoc dari ut resipiscant etiam castigati Dei manu.
Et propheta non loquitur generaliter, sed hic désignât
superstites vel qui servati erunt. DO'tu^S,
inquit, hoc est, qui salvi erunt ex vobis. Illa autem
fuit exigua portio, quemadmodum visum est. Iam
si quaeritur discrimen inter paucos, quibus datum
fuit evadere, et reliquam multitudinem quae exstincta
fuit, non aliud reperietur, nisi quia placuit
Deo servare aliquod semen. Omnes digni erant
interitu: consumpsit fere totum corpus populi: exiguum
numerum voluit salvum manere. Videmus
ergo salutem eorum de quibus nunc propheta loquitur
manasse a mera Dei misericordia. Caeterum
memoria tenendum est quod dixi, non alios resipi-
^cere, nisi quibus datum est. TJnde sequitur, poenitentiam
singulare esse Dei donum. Et videmus
plures in deterius ruere, imo insanire adversus
Deum, ubi eos castigat: primo fremunt, deinde
tumultuantur, tandem vero ruunt ad effraenem vesaniam,
ita ut parati sint bellum cum Deo gerere,
si possent penetrare usque ad coelos. Quum ergo
elèctis et reprobis communes sint ferulae, alii autem
magis ao magis contra Deum furere pergant: sequitur
non omnibus datum esse ut resipiscant, ubi
Deus admonet ipsos, citât ad suum tribunal, et
poenam de illorum peccatis exigit, ut sibi displiceant.
Haec igitur ratio est cur propheta restringat
hanc promissionem ad eos qui salvi fuerint ex
toto populo. Dixerat autem fore salvos, quia Do-