viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

317 IN EZECHIELIS PROPH. CAP. XIV. 318
respici ecclesiain, et semen illud quod vult manere
residuum, ne si pereat tota ecolesia simul aboleatur
ems foedus. Propheta ergo sicut antehac nunc
quoque ubi sibi proponit populum ilium desperatae
malitiae, dicit non esse amplius sperandum, ut Deus
more suo clementer agat, quia quodammodo nécessitas
ipsum cogat ultimam manum apponere perdendis
impiis, haec est summa. Similem locum
vidimus apud Ieremiam capite 15, ubi dicebat, Si
steterint coram me Moses et Samuel, non est animus
meus ad populum hunc, hoc est, nunquam fiet,
ut redeam in gratiam cum hoc populo etiam si
intercédant Moses et Samuel, et suo patrocinio conentur
veniam impetrare. Locum ilium stulte papistae
detorquent, ut probent mortuos pro nobis
mtercedere. Pridem enim vita defuncti erant Moses
et Samuel. Dicit autem Deus, etiam si deprecentur
pro populo, irritas fore eorum preces. Sed locos
hie. refellit crassam illam inscitiam. Neque
enim illic Deus ponit discrimen inter vivos et mortuos:
sed species est prosopopoeias, qua suscitât e
sepulcro Mosen et Samuelem, ac si diceret, etiam
si hodie viverent Moses et Samuel, et agerent
inter istos sceleratos, nunquam ipsos exaudirem.
Nam hic très nominat Ezechiel Noe, lob et Danielen).
Atqui Daniel tunc erat superstes, tractus fuit
in exsilium : et vixit usque ad ultimam senectutem,
ut satis notum est. Deinde clarius exprimit quid
sibi velit ubi dicit, si fuerint in medio urbis, ipsi
quidem salvi évadèrent, sed pro aliis non essent depreoatores.
Summa est igitur, Deum omnem spem
misericordiae abscindere reprobo populo. Sed notanda
est loqoiendi forma qua utitur: commémorât
quatuor poenarum species, quibus solet ulcisci hominum
scelera: sed distincte ponit illas species,
Si confregero baculum panis, in quit, quia terra a me
defecerit, et immisero famem, Daniel, et lob et Noe
servabunt animas suas, sed aliis nihil proderit eorum
sanctimonia : deinde adiungit, Quod si immisero gladium,
hoc est si persequar bello impios, etiam Daniel,
et lob et Noe animas suas eripient, sed aliis
non erunt deprecatores. Idem pronuntiat de peste
et feris animalibus. Tandem ratiocinatur a minori
ad maius: quum autem, inquit, simul persequutus
fuero gentem aliquam fame, peste, gladio et truoulentis
animalibus, quanto minus Daniel, et lob, et
Noe sua intercessione apud me proficient? Atqui Deus
iam addixerat domum Israel omnibus poenis, nempe
ac si profunderet omnes suas maledictiones instar
diluvii' ad ipsos perdendos. Ergo concludit non
esse cur foveant spem aliquam, quia incumbit ipsis
interitus. Nunc ergo tenemus prophetae consilium.
Iam veniamus ad primam speciem, Si terra, inquit,
impie egerit contra me, vel scélérate se gèsserit,
NBn : si ergo scélérate se gèsserit, sed praevaricando
praevaricatione. His verbis crimen perfidiae discer-
nitur ab errore: quia saepe homines labuntur,
et a Deo procul discedunt, quia nesciunt quaenam
via tenenda sit. Yerum hie propheta perfidiae damnât
defectionem populi: quasi diceret, ipsos data
opera et deliberata malitia a Deo fuisse alienatos,
quia probe edocti erant qualiter colendus esset
Deus. Quanquanf propheta in genere adhuc loquitur:
sed voluit tarnen exprimere non vulgarem
iram Dei. Saepe enim Deus vel peste, vel gladio,
vel fame castigabit hominum peccata, neque tarnen
erit implacabilis. Verum hic loquitur de populo
desperato, et qui iam aeterno exitio sit addictus,
Dicit ergo, praevaricando praevaricatione, hoc est,
fallendo mihi fidem manifesta et crassa perfidia.
Deinde, et extendero manum meam super illam, et
confregero baculum panis, et immisero in ipsam famem,
et excidero ab ipsa hominem et iumentum. Hie,
sicuti admonui, unam tantum poenae speciem attingit.
Quatuor enim modis solet Deus ultionem suam
proferre contra homines. Et prophetae, ut saepius
auditis, mutuari soient a Mose docendi formam.
Istae autem quatuor Dei maledictiones passim in
lege referuntur, bellum, fames, pestis, deinde impetus
et truculentia bestiarum. Iam ergo incipit
propheta a fame. Sed modum famis désignât, si
Deus confregerit baculum panis. Aliquando enim
quamvis non redigat homines ad penuriam, sufflat
tarnen in panem, ita ut nullum inde vigorem colligant
qui putabant sibi suppetere alimentum. Sed
hoc secundum proprie nunc intelligit propheta,
quemadmodum ante vidimus 4. et 5. capite. Est
autem concinna metaphora in voce baculi. Sicuti
enim claudi non incedunt nisi innitantur baculo,
senes etiam, quia sunt tremuli, necesse habent tali
fultura, ita paulatim vires hominum evanescunt,
nisi récupèrent novum vigorem ex cibo et potu.
Panis ergo est instar baculi, quia vires nobis restituit,
quae inedia debilitatae erant. Iam veniamus
ad verbum confringendi. Quomodo confringit Deus
baculum panis? nempe ubi retrahit quod indiderat
alendi munus: quia vis ilia quam percipimus ex
pane non est intrinseca. Hoc dico, panem naturaliter
praeditum non esse ea virtute, ut vegetet homines,
ac vitam illis inspiret: quare? vita caret
panis: quomodo igitur vitam inde quisquam perciperet
? Sed nota est doctrina legis, Non solo pane
vivere hominem, sed sermone qui procedit ex ore
Dei. Illic Moses significat, etiam si Deus pani infundit
virtutem alendi, hoe tarnen non esse pani
tribuendum, ac si virtus ilia esset inclusa in pane.
Quid igitur? nempe quatenus Deus pani inspirât
arcanam virtutem, nos sustinet ac reficit, et nobis
est alimentum. Ex adverso dicitur Deus confringere
virtutem panis, ubi subducit illam arcanam
gratiam : quia quemadmodum iam dixi, ubi panem
gustamus, statim debent mentes nostrae consurgere