viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

51 PRAELECTIONES 52
ergo videmus prophetam contexere suum sermosem,
et nova loquendi forma melius exprimera et
confirmare quod ante vidimus, rotas fuisse agitatas
ab animalibus, nempe quia in ipsis alis fuit vox
audita. lam adiungit fuisse tanquam vocem aquarum
multarum, vel magnarum. Scimus strepitum magnum
edi ubi flumen aliquod impetuosum exundat.
Nihil enim magis terribile est illo sonitu. Nam
habet aliquid simile fragori, quia videtur minari
concussionem toti terrae. Hanc ergo vehementiam
nunc exprimit propheta. Adiungit vocem Dei. Durum
erit hoc exponere de ipso Deo, cui etsi saepe
sermo tribuitur, tarnen scimus id fieri metaphorice.
Atqui oportuit aliquam esse similitudinem externam,
quae prophetae ostenderet quod per se non erat
visibile. Id autem non potest quadrare voci Dei,
nisi vocem Dei accipimus, ut Psalmo 29, de tonitru :
Tox Dei concutit et cedros et montes, facit ut abortiant
animalia in sylvis: vocem Dei illic David nominat
tonitru. Sed nescio an haec metaphora conveniat
praesenti loco. Nee tarnen si Deum vertere
libeat possumus aliter accipere verba quam de tonitru.
Alii vertunt '~E> fortem, aut violentum, quod non
male conveniet: nisi quod generalis loquutio non
satis aptari potest ad hunc locum. Nam oportuit
imagines rerum proponi quae altius attollerent prophetae
mentem. Porro, si dixisset simpliciter vocem
fortis aut hominis violent}, quid hoc erat? Itaque
reiicere non audeo, designari tonitru: quod si cui
non arrideat ilia expositio, tantundem valebit, ac si
dixisset altisonam vel terrificam: quia scriptura Dei
vocat tarn cedros quam montes ob eximiam praestantiam.
Dicit quum ambularent: quia alioqui nullus
fuit motus. Dixit enim remissas fuisse alas
animalium quum starent. Deinde non opus fuit res
terrenas agitari, nisi quum inspiratio praecederet in
ipsis animalibus, hoc est in angelis. Addit vocem
sermonis. Hie longius progreditur Ezechiel, nempe
quod vox ilia fuerit articulata. Atqui non poterant
res exanimes vocem exaudire, verum est: sed quemadmodum
dixi, voluit exprimere tale fuisse obsequiutn
in rôtis, ac si edoctae fuissent, et Deus diserte et
articulate mandasset quidquid fieri volebat : vel tanquam
si alae loquutae essent diserto modo, ut rotae
non temere postea volverentur, sed pro suscepto
mandate. Dicit tanquam vocem castrorum. Et haeo
similitudo diligenter notanda est, quia in exercitu
propter multitudinem vix potest unus ad alium
respicere, ita ut sit aliqua moderatio: et tarnen
hoc requirit disciplina militaris. Ergo in castris
est magnus clamor et confusus. Interea tarnen
quisque se ad alios accommodât, et servatur ordo.
Propheta igitur significat, quamvis res infinitae
simul concurrant, tarnen nihil esse indispositum,
quia Deus multo meliori ratione gubernat omnes
terrenos motus, quam imperator, qui excellit singu-
lari prudentia, regit suum exercitum. Videmus
ergo quid voluerit spiritus per hanc partem visionis,
nempe comparât ingentibus copiis res quae in
mundo geruntur. Sed dicit in multitudine hac
esse tarnen dispositam rationem, ut quamvis tumultuosi
sint clamores, omnia tarnen simul probe conveniant.
Iterum dicit quum stabant remisisse alas.
Posset hie moveri quaestio, quomodo quieverint animalia,
quum Deus semper operetur? sicuti et
Christus dicit, Pater et ego operamur usque in
hunc diem. Quum itaque virtus Dei nunquam sit
otiosa, quid sibi vult requies animalium? Deus
enim operatur per angelos, ut iam visum fuit. Si
quiescunt, ergo Deus' habet suas intermissiones:
illud est absurdum. Sed quum dicit propheta quievisse,
voluit tantum notare vàrietatem, quae est in
rebus humanis. Nam aliquando res ita sunt tranquillae,
ut putemus Deum sumpsisse quasdam vaoationes,
et feriari in coelo, non quod interea cesset:
verum quia non perspicimus agitationes, quae plane
ostendant eius virtutem esse in motu vel in actione.
Ergo propheta hic duntaxat varietatem illam notare
voluit, non quod imaginari debeamus aliquando
Deum nihil agere, aut cessare eius angelos:
sed quia non eodem et aequali modo semper
operatur.
25. Et fuit vox desuper expansione quae erat
super caput eorum: quum ipsa starent remitteoant
alas suas.
26. Et super firmamentum (vel potius expansionem,
ut diximus) quae erat super caput eorum tanquam
visio (vel adspectus) lapidis saphwi similitudo
solii: et super similitudinem solii similitudo tanquam
adspectus hominis super ipsum desuper.
Diximus postrema lectione, quia propheta verba
facturus erat de gloria Dei, loquutum fuisse de
firmamento, quia ad tantam altitudineni non possunt
penetrare humanae mentes, nisi gradatim. Descripsit
ergo nobis propheta expansionem coelorum.
Iam addit fuisse similitudinem solii super firmamentum,
et sedisse in solio similitudinem hominis. Gradus
autem diligenter commémorât, quum dicit super expansionem
fuisse solium, et super solium hominem.
Repetit enim quod ante de expansione coelorum
dixerat. Et sicuti Deus infirmitati eius consuluit,
ita nunc accommodât sermonem ad modulum captus
nostri. Quod autem dicit similitudinem adspectus
se vidisse, observatu dignum est. Hinc enim colligimus
neque verum fuisse coelum quod adspexit,
nee fuisse solium ex aliqua materia confiatum, neque
etiam fuisse verum et naturale hominis corpus.
Haec autem propheta diserte exprimit, ne quis imaginetur
quidquam visibile in Deo: vel sicuti fanatici
homines finxerunt ipsum esse corporeum: ita ex