viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

713 IN DANIELEM. CAP. V. 714
deinde ipsos fulciat. Ubi autem eos Tult exuere
.potestate, sponte ipsos cadere: non quia sit aliquid
fortuitum in mutationibus, sed quia Deus, sicuti dicitur
in libro lob (12, 18), discingit eos gladio quos
mus. Ideo haec scriptura tibi proposita fuit, qua
intelligas instare tibi et vitae et regni interitum.
In sententia quam coepimus heri exponere no-
prius accinxerat. lam sequitur, quos volebat occidere, tanda est loquutio, ubi dicit Daniel, roboratum fuisse
occidebat : quos volebat percutere, percutiebat. Putant ad superbiam cor regis Nebuchadnezer. Significat
nonnulli hie describi abusum regiae potestatis. Sed enim non fuisse stultitia repente elatum, quemad­
ego simpliciter malo accipere, quod Nebuchadnezer modum saepe vani homines intumeseunt, quum nihil
pro suo arbitrio deiicere alios, et alios extollere est causae, neque etiam interior praecedit affectus
potuerit: quod fuerit in eius manu dare aliis vitam, animi: sed plus quiddam exprimere vult, nempe
alios occidere. Ego igitur haec verba non refero superbiam hanc fuisse coneeptam longo tempore:
ad libidinem tyrannicam, quasi Nebuchadnezer iugu- quasi diceret, non fuisse oecupatum subita aliqua
laverit multos innoxios, et effuderit humanum san- vanitate, sed meditatum fuisse superbiam, ita ut
guinem sine ulla ratione: deinde etiam quod spo- accederet ad illam obstinatio vel durities. Quod
liaverit multos suis fortunis, et alios ditaverit, sive postea mutatur numerus in verbis, quidam ad an­
honore et opibus ornaverit. Ego non ita accipio, gelos referunt numerum pluralem, quod abstulerint
sed quod in eius arbitrio fuerit vel oceidere, vel ab ipso, iussu Dei. Sed potius existimo verba sumi
dare vitam: item, alios extollere, alios autem deii­ indefinite, quod scilicet ablata fuerit ab ipso gloria,
cere. In summa, videtur mihi Daniel hie descri- quemadmodum iam ante vidimus similes loquendi
bere quanta sit in regibus potestas, qua libère formas. Nunc sequitur,
possunt de suis subditis statuere: non quod liceat,
sed quia omnes obmutescunt. Quidquid enim regi 21. Et a filiis hominum exterminatus fuit: et
placuit, hoc coguntur omnes probare, vel saltern cor eius cum bestiis positum est (ad verbum est, po-
nemo obstrepere audet. Quum ergo tanta sit regum suit: ideo vertunt quidam, cor sunm posuit cum
lioentià, hie Daniel ut ostendat regem Nebuchad­ bestiis: qui sensus est tolerabilis: sed alii malunt
nezer non sua industria, non suo consilio, non sua tribuere hoc Deo, quod Deus posuerit cor illius
etiam fortuna sic fuisse evectum, dicit instructum una cum bestiis: et seimus saepe deficere nomen
fuisse summo imperio, et fuisse omnibus formidabi- substantivum apud Hebraeos et Ohaldaeos: sie ergo
lem, quia Deus ilium insignierat sua gloria. Interim ad verbum legemus, Cor suum posuit ipse Nebu­
regum est dispicere quid sibi liceat, et quid perchadnezer, hoc est, adiecit omnes suos sensus ad
mittat Deus. Nam sicuti imperio pollent, ita etiam bestias, ut nihil ab illis differret: vel, Deus posuit
debent expendere se aliquando rationem summo cor eius cum bestiis, hoc est, ita eum infatuavit, ut
*regi reddituros. Hinc ergo non colligimus, reges similis esset bestiis: alii verbum i)V/ capiunt absolute:
constitui a Deo sine aliqua lege, ut sibi quidvis sed active potius debet exponi) : et cum onagris ha-
permettant: sed propheta, quemadmodum dixi, de bitatio eius: herba sicut tauros eibaverunt eum (alii
ipsa regia potestate loquitur. Quum autem reges vertunt, gustare fecerunt eum herbam, quemadmo­
habeant in suos potestatem vitae et necis, dicit hie dum tauros: alii, quod herbae, ut sit mutatio nu-
fuisse in manu regis Nebuchadnezer omnium vitam. meri, ipsum eibaverint: quod ad sensum, nulla est
lam adiungit, quando exaltatum fuit cor eius, tune ambiguitas: sed si ita legere placet, quod paverint
deiectus fuit, vel exterminatus, e sdlio regni, et spo- eum herba, erit indefinita loquutio, quemadmodum
liarunt eum sua praestantia. Prosequitur suam nar- iam ante multas habuimus similes: si autem quis
rationem. Vult enim' ostendere regi Beltsazar, Deum malit numeri esse mutationem, etiam sensus con-
ad tempus quidem ferre eorum insolentiam qui obliveniet, quod herbae dederint illi gustum, vel pastum),
viscuntur sui, ubi adepti sunt summam potestatem. et rore coeli corpus eius irrigatum fuit donee cognos-
Tult ergo hoc ostendere: ideo dicit, rex Nebuchadceret quod dominetur Deus excelsus in regno hominum,
nezer avus tuus fuit summus monarcha: hoc non et quem vélit imponat in illo.
adeptus est ex se ipso, neque etiam imperium retinuit,
nisi quia suffultus fuit Dei manu. lam muta- Hie versus non indiget longa expositione, quia
tio eius insigne fuit documentum, non posse usque tantum repetit Daniel quae alibi scripserat, quod
ad finem tolerari eorum superbiam qui ingrati sunt scilicet avus Nebuchadnezer quamvis mutatus non
Deo, neque agnoscunt se eius beneficio regnare. fuerit in bestiam, tarnen abdicatus fuerit a communi
Ubi ergo cor eius, inquit, elevatum, fuit, et Spiritus hominum vita, ut toto corpore deformis esset : deinde
eius conßrmatus ad superbiam, subita contigit muta- horreret ipse hominum consuetudinem, et mallet
tio. Inde oportuit te doceri et omnes eius posteros, habitare cum bestiis. Hoc fuit horribile portentum,
ne amplius vos deeiperet superbia, quin potius te praesertim in tanto monarcha: et dignum erat ex­
per eel 1er et patris tui exemplum, sicuti postea diceemplum, quod per manus traderent posteri alii aliis