viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

659 PRAELEOTIONES 660
eum adorant, et rapiuntur quodammodo in admirationem,
ita ut nihil iudicent : ubi imperatoria maiestas,
vel maiestas regia in medium prodierit, protinus
omnes obstupescunt, ut nihil sentiant. Neque enim
putant sibi faB esse intueri quid sit in illis principibus.
Quum ergo tanta esset opulentia et potentia
regis Nebuchadnezer, non mirum est si propheta
dicit ramos eius fuisse pulchros et fructum copiosum.
Sed interea retinendum est quod nuper dixi, nempe
fulgere Dei benedictionem in principibus, etiam si
longe ab officio suo distent, quia non patitur Deus
prorsus exatingui suam gratiam ab illis: ideo coguntur
aliquem proferre fructum. Multo igitur pulchrius
est videre qualecunque dominium, quam si esset
aequalis omnium conditio, ubi quisque oculos proximi
8ui configeret. Et hue etiam pertinet quod
dicit, cunctis fuisse escam et cibum, quemadmodum
nuper éxposui.
Sequitur secunda pars somnii. Hactenus enim
descripsit pulohritudinem, et excellentiam status sui
Nebuchadnezer sub figura procerae arboris, quae
praebebat bestiis umbram, et ipsas pascebat suo
fructu : deinde quae dabat quietos nidos avibus coeli
suis ramis. Iam sequitur excisio arboris: Vidi, inquit,
in visionibus capitis mei super cubile meum, et
ecce vigil et sanctus e coelis descendit. Non dubium
est quin per vigilem intelligi debeat angélus. Vocatur
etiam sanctus: sed tarnen periphrastica est
designatio angeli: et merito hoc nomine vocantur,
quia perpetuo sunt in excubiis ad exsequenda Dei
mandata. Neque enim obnoxii sunt sopori, quia
neque cibo neque potu aluntur, sed vivunt spiritualem
vitam: ideo etiam nullus est illis somni
usus, quia contrahimus somnum ex potu et cibo.
Denique, quoniam angeli carent corporibus, ideo
pro spirituali sua natura semper vigilant. Sed non
tantum hic sermo habetur de ipsorum natura, sed
8imul exprimitur officium. Quia igitur Deus praesto
ipsos habet ad quemlibet nutum, et quia destinât
ipsos ad mandata sua implenda, ideo dicuntur esse
vigiles. In Psalmo (103, 20) habetur, angeli qui
praestatis voluntatem eius: nempe quia pro agilitate
nobis incomprehensibili discursant hue in illuo, et
statim convolant e coelo in terram, ab extrema
plaga terrae usque ad diversam, ab ortu usque ad
occasum. Quoniam ergo augelis ita facile ac promptum
est implere quod Deus praecepit, merito dicuntur
vigiles. Dicuntur etiam sancti, quoniam
non sunt infecti humanis sordibus. Nos enim non
tantum quia incolimus terram sumus referti multis
vitiis, sed quoniam labem contraximus ex primo
parente, quae vitiavit omnes et corporis et animi
partes. Hoc igitur elogio voluit Nebuchadnezer
discernere angelos a mortalibus. Quanquam enim
Deus eleotos suos hic sanctificat, tarnen quamdiu
habitant in ergastulo carnis suae,, nunquam ad
sanctitatem angelicam perveniunt. Discrimen igitur
hic notatur inter angelos et homines. Non potuit
hoc ex se ipso capere Nebuchadnezer: sed edoctus
fuit divinitus, ut sentiret exoidium huius arboris
non ab hominibus esse, sed a iussu- Dei. Postea
adiungit, angélum clamasse voce magna, Succidite arborent,,
diripite folia, discutite ramos eius, dispergite
fructus eius, vel, proiieite : et fugiat bestia ab umbra
eius, aves etiam coeli non habitent in ramis. Voluit
hac figura Deus exprimera regem Nebuchadnezer
ad tempus fore similem bestiae. Neque enim absurdum
hoc nobis videri debet, quamvis sit asperum,
quod arbor dicitur spoliari corde humano.
Scimus enim arbores non poliere alia vita quam
vegetativa, ut loquuntur. Non potuit igitur imminui
dignitas vel praestantia arboris, quum exuitur corde
humano. Nam nunquam cor humanum habuit.
Sed quamvis hoc dictu sit asperum, nihil tarnen
continet absurdum, quia deflectit nunc Daniel ab
allegorico sermone: imo Nebuchadnezer ipse sic habuit
somnium allegoricum, ut tarnen Deus aliquid
permiscuerit unde col liger et sub imagine ilia arboris
notari aliud. Iubet ergo angelus diripi, v^l
auferri cor humanum arbori, postquam excisa fuerit,
et direpti ac proiecti fuerint eius rami et fructus:
deinde iubet dari cor bestiae, ut portio eius sit
cum feris bestiis et agrestibus. Sed quoniam hoc
repetendum alibi erit, nunc levius praetereo. Summa
hue redit, regem Nebuchadnezer ad tempus fuisse
spoliandum non solum imperio, sed etiam humano
sensu, ut nihil differret a bestiis, quia mdignus
esset qui etiam locum infimum teneret in vulgo:
quamvis sibi visus fuerat longe superare totum humanum
genus sua altitudine, Bio tarnen deiieiendus
fuit, ut ne postremus quidem esset inter mortales.
Sequitur tarnen hie ratio huius poenae, quum additur,
Septem tempora transeant super ipsum: deinde,
Ne succidite imum radicum eius, sed irrigetur adhuc
pluvia coelorum: deinde, Portio eius sit cum feris.
Quanquam dura est atque horribilis castigatio, quum
Nebuchadnezer expellitur e consortio hominum, et
similis redditur feris bestiis : hoc tarnen aliquid est,
quod Deus non evellit ipsum a radice, sed vult
radicem manere, ut iterum surgat et crescat arbor,
imo ut inseratur in suum locum, et vigorem novum
recuperet ex radice sua. Hue respioit Daniel inflictam
fuisse poenam regi Nebuchadnezer, in qua
tarnen Deus specimen aliquod praebuerit suae clementiae,
quia pepercit ei, ne prorsus ipsum exsoinderet,
sed maneret aliqua radix. Quod hic quidam
disserunt de poenarum mitigatione, ubi Deus videt
resipiscere eos, quos suis ferulis castigavit, nescio
an sit tempestivum. Neque enim fuit vera conversio
in rege Nebuchadnezer, ut ante dictum est, et clarius
iterum videbimus. Quod ergo Deus noluit
eum durius urgere, hoc tribuere convenit clemen-