viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

589 IN DANIELEM. CAP. II. 590
32. Suius imaginis caput ex auro bono (aurum
bonum), pectus eius et brachia eius ex argento, venter
eius et femora eius ex aere (aes).
33. Crura eius ex ferro (ferrum), pedes eius
partim ex ferro, et partim testa.
34. Videbas, quousque excisus fuit lapis, qui
non ex manibus (qui non excisus fuit manibus hominum),
et-percussit imaginem ad pedes, qui (erant)
ex ferro et testa, et contrivit eos.
35. Tunc contrita sunt simul ferrum, testa, aes,
argentum, et aurum: et fuerunt quasi quisquiliae (vel,
palea) ex area aestivali: et àbstulit ea ventus, et non
inventus est locus eorum: et lapis qui percusserat
imaginem fuit in montem magnum, et implevit totam
terrain.
Quanquam Daniel hic somnium récitât, necdum
attingit interpretationem, tarnen non possumus ülterius
progredi, quin disseramus de re ipsa. Postea
ubi accedet interpretatio, confirmabimus quae iam
antedicta fuerint, et expoliemus, ut contextus feret.
Hie Daniel récitât visam fuisse imaginem a rege
Nebuchadnezer, quae constabat ex auro, argento,
aere, et ferro: sed in pedibus erat aliquid permixtum,
nempe quod partim erant ferrei pedes, partim
testacei. De nomine visionis iam ante dictum est:
sed breviter iterum repeto, regem Nebuchadnezer
non vidisse oculis hanc imaginem, cuius fit mentio,
sed fuisse speoiem revelationis, quam certo cognovit
divinitus sibi fuisse oblatam. Alioqui poterat omnem
curam excutere, et libenter fecisset, sed Deus tenuit
ilium quasi constrictum in tormentis, donee adesset
interpres ..Daniel. Vidii ergo Nebuchadnezer imaginem.
Hoc extra controversiam quicunque praediti
sunt sano iudioio, et candide etiam cupiunt mentem
prophetae exponere, intelligunt de quatuor monarchiis,
in quibus alia aliam sequuta est. Iudaei quia
premuntur hoc oraculo confundunt imperium turcicum
una cum romano. Sed facile coarguitur eorum
et inscitia et improbitas. Nam dum yolunt eifrigere
ne cogantur fateri Christum mundo fuisse exhibitum,
quaerunt putidas calumnias, quae opus
refutatione non habent: sed tarnen aliquid de illis
postea dicetur suo loco. Interea verum est quod
dixi, nempe interprètes qui et mediocri iudicio pollent
et candore omnes ad unum hunc locum exponere
de monarchia babylonica, persica, macedonica et
romana. Et Daniel ipse postea suis verbis hoc
satis ostendit. Quaeritur tarnen, cur Deus has quatuor
monarchias figuraverit sub hac imagine. Videtur
enim hoc non esse consentaneum : quia nihil
Romanis commune fuit cum Assyriis. Deinde scitur
unde factum sit ut successerint Medi et Persae
Ohaldaeis, quod scilicet hostiliter expugnata fuerit
Babylon, et Cyrus adeptus victoriam transtulerit
imperium ad Persas et Medos. Posset igitur videri
hoc absurdum, quod una tantum imago proponitur.
Sed probabile est, imo facile potest cognosci, hie
Deum non respexisse ad consensum, qui nullus fuit
inter illas quatuor monarchias, sed ad statum totius
orbis. Voluit igitur Deus sub hac figura pingere
quae futura esset mundi conditio usque ad Christi
adventum. Haec ratio est cur simul coniunxerit
Deus haec quatuor imperia, quae tarnen ita inter
se diversa fuerunt, ut secundum natum sit ex interitu
primi, tertium ex interitu secundi. Hoc unum
est. Iam quaeri etiam potest secundo loco, cur
regnum babylonicum tarn honorifioe nominet Daniel
aureum. Scimus enim illic grassatam fuisse immanent
tyrannidem: scimus quales fuerint Assyrii.
Atqui tunc coniuncti erant Chaldaeis. Nam seimus
tandem Ninevem fuisse dirutam, et Chaldaeos, ut
certa esset imperii sedes apud se, Babylonem fecisse
caput regni. Si expendimus quaenam fuerint principia
illius monarchiae, certe reperiemus et Assyrios
fuisse immanes bestias, plenos avaritia, et crudelitate,
et rapinis : Chaldaeos autem his omnibus vitiis
fuisse superiores. Cur ergo vocatur imperium illud
caput? Deinde, cur vocatur caput aureum? Quod
ad nomen capitis spectat, quia praecessit monarchia
ilia tempore, non mirum est si gradum illi supremum
assignet Daniel. Quod autem hie praeterit
Ninevem, non mirum est: quia iam excisa erat:
hic autem agitur de rebus futuris. Fuit igitur imperium
chaldaicum primum ordine temporis, quod
vocatur aureum comparative: quia ut mundus semper
in deterius labitur, ita factum est ut Persae et
Medi, qui occupaverant totum Orientem Cyri auspiciis,
essent peiores Assyriis et Chaldaeis. Profani
etiam poetae fabulantur de quatuor saeculis,
aureo, argento, aereo et ferreo. Nulla apud eos fit
mentio testae: sed tarnen non dubium est, eos
sumpsisse ex Daniele quod tradunt. Si quis obiiciat,
Cyrum excelluisse summis virtutibus, et fuisse
quasi heroico ingenio, ut prudentiam eius et strenuitatem
et alias dotes celebrant historici: respondeo,
hic non spectandam esse personam unius hominis,
sed continuum statum imperii persici. Hoc igitur
iam satis probabile est, dum confertur imperium
Medorum et Persarum cum imperio babylonico,
vocari argenteum, quia prolapsi sunt mores in deterius,
sicuti dictum est. Et experientia etiam demonstrat,
mundum semper decidere, et paulatim
inclinare ad vitia et corruptelas. Quod attinet ad
imperium macedonicum, non debet absurdum videri
quod aeri confertur: scimus enim quam truculentum
fuerit ingenium illud Alexandri. Quod enim facilitas
gratiam apud historicos ei conciliât, frivolum
est: quia si reputamus qualis fuerit eius natura,
certe spiravit a prima pueritia crudelitatem. Quid
hoc fuit, cernere in puero invidiam vel aemulationem?
Quum videret patrem vel bello domare, vel