viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

145 IN EZECHIELIS
minus nollet exstinguere totam ecclesiam, ne intercideret
foedus, quod debebat esse perpetuum et inviolabile.
Dicit in gentibus a quibus, vel ubi captivi
fuerint. Hie etiam significat propheta utile fore
ezsilium Israelitis, quia quantisper passus est Deus
potiri terra sancta, quasi ex professo eum provocarunt.
Quum ergo polluèrent ita cultum Dei in
terra sancta, oportuit longe ipsos ablegari. Et hoc
significat propheta quum dicit apud génies ubi erant
captivi, tunc redituros ad sanam mentem quum
pror8us fuerint obstinati in regione Deo dicata.
Sequitur quod confractus, vel contritus fuerit super
corde ipsorum. Potest duplex esse verborum sensus,
prior est quod Deus tandem victus fuerit eorum
malitia, postquam expertus est se nihil proficere
eos patienter ferendo. Nam ubi videt ludibrio esse
suam gratiam, magis exardescit, et merito. Sic
igitur potest* commode exponi hie locus, quod Deus
fractus fuerit super corde Israélitarum meretricante:
quia quum diu passus ipsos esset impune peccare,
tandem ubi vidit non facere ullum finem, quasi
victus esset eorum obstinatione, descendit ad sumendas
poenas. Sed possumus etiam hoc referre ad
veniam, quod scilicet agnoscent Deum fractum esse
super corde ipsorum, quia velit ignoscere. Dicitur
enim frangi qui iniurias sponte remittit: ut multi
sunt teneri et mansueti, qui libenter inimicis suis
condonant etiam gravissima quaeque scelera. Et
haec expositio non male quadraret, quia non potest
ex animo peccator reminisci Dei, quin gustum aliquem
percipiat bonitatis eius, ut speret sibi fore
propitium. Prior tarnen sensus videtur magis convenire,
quod fhcipient recordari Israelitae, ubi fuerint
tracti in exsi.lium, sibi rependi iustas poenas,
quia Deus patienter ipsos sustinuerit, neque statim
summo rigore cum ipsis egerit: sed coactus tandem
descendent ad sumendas poenas, postquam contritus
fuit, vel fractus desperata ipsorum malitia.
Nunc ergo tenemus prophetae consilium. Hinc
etiam colligimus, qui serio resipiscunt non tantum
leviter culpam agnoscere, sed secum reputare quot
modis, et quam diu, et pertinaciter provoeaverint
iram Dei. Hoc enim exprimit propheta per verbum
frangendi. Deus ergo non ita duriter traetavit
Israelitas, simul atque offensus fuit eorum sceleribus
: sed tandem fractus fuit ipsorum duritie. Dicit
super corde ipsorum meretricante, quod recessit a me,
et super oculis meretricantibus post idöla ipsorum.
Similitudo haec passim oecurrit apud prophetas, et
quia saepe exposita a me fuit, nunc leviter praetereo.
Dicuntur enim superstitiosi scortari cum
suis idolis, ut omnis idololatria magis detestabilis
reddatur. Nam qui suis figmentis cultum Dei
adulterant, existimant tarnen se praestare gratum
obsequium. Quoniam ergo sibi ita placent caeoi et
increduli in suis corruptelis, ideo comparât eos
Calvini opera. Vol. XL.
ROPH. CAP. VI. 146
scriptura scortatoribus. Nomen devotionis apud
papistas hodie ita plausibile est, ut sepeliat omnem
lucem sanae doctrinae. Nam uno hoc verbo repellunt
quidquid profertur ex lege et evangelio: ita
est etiam de bonis intentionibus, quas vocant. Quoniam
ergo ita se inebriant increduli in suis commentis,
Deus praecise nominat scortatores, et dioit
eos omnes qui recedunt a pura legis régula, stupris
se contaminare: interea ut saepius dictum fuit,
alludunt prophetae ad sacrum et spirituale coniugium,
quo Deus sibi ecclesiam suam devinxit. Nam
castitas animae est pure Deum colère. Ubi ergo
a sinceritate ilia deficiunt homines, perinde est ac
si mulier ad quoslibet adulteros diverteret relicto
marito. Iam quo magis propheta exprimat vesanum
Studium, coniungit oculos cordi. Furiosam igitur
libidinem his- verbis intelligit, quod non tantum
toto corde abrepti fuerint ad sua idola, sed etiam
oculis fuerint eodem tracti, quemadmodum si oouli
essent faces ad animum inäammandum. Betinet
vero similitudinem suam, quia scortatores vago euo
adspectu coneipiunt fiammas libidinum, et ita cor
ipsorum accenditur. Hac igitur ratione dicit fuisse
et corde et oculis adulteros. Postea adiungit, et pudefient,
vel excisi erunt in faciebus suis, hoc est
coram facie sua: alii vertunt nauseam habebunt,
quae translatio videtur paulo asperior. Sed quia
£0p significat respuere, fideliter prophetae sensum
reddunt, qui utuntur verbo abominandi. Erunt
igitur abominationi sibi ipsis, inquit. Qui vertunt
excidentur, etiam metaphorice accipiunt hoc verbum.
Qui enim tantum pudoris concipit, ut vix audeat
coelum et homines adspiçere, dicitur quasi excisus.
Sed alii vertunt, litigabunt coram oculis suis, vel
contendent. Caeterum quia significatio ilia rarior
est, vix audeo subscribere eorum sententiae, praesertim
quum sensus ille optime conveniat, nempe
ipsos fore sibi ipsis abominabiles. Eespuentur ergo
coram facie sua, hoc est, non exspectabunt dum ab
hominibuB damnentur, vel dum alii reprobent perversos
eorum cultus: sed ipsi se sponte abominabuntur.
Iam ostendit propheta veram fore poenitentiam,
quia fieri posset ut quis sentiret sibi
negotium esse cum Deo, non tarnen humiliaretur :
quemadmodum Cain coactus est contremiscere ad
Dei conspectum, sed fuit semper sui similis. Idem
contingere solet omnibus reprobis. Est quidem
pars aliqua poenitentiae, agnoscere Dei iudicium,
sed dimidia est duntaxat. Ergo propheta ut ostendat
Israelitas non sine fructu Dei recordaturos, ubi
eins manu fuerint percussi, adiungit fore sibi ipsis
abominabiles. Haec igitur displicentia secunda pars
est poenitentiae. Dicit, super malis quae fecerunt
in omnibus abominationibus suis. Glarius exprimit
propheta velamen, quo obtecti diu fuerant Israelitarum
oculi, sublatum iri, ubi ad Deum respexerint.
10