viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

537 IN DANIELEM. CAP. I. 538
illis exsulibus, qui erant etiam cognati regis et peritos omnis prudentiae et intelligentes scientiam:
procerum. Quantum ad verba pertinet, hunc postremo exprimentes cognitionem. Nam videntur
Aspenas vocat principem eunuchorum, quo nomine mihi recte sentire qui participium hoc active acci-
intelligit pueros, qui alebantur in aula regis, ut piunt, quia alioqui frigida esset atque inepta repe­
essent quasi seminarium procerum. Vix enim protition Ego igitur existimo notari hic disertos, qui
babile est, hunc Aspenazum fuisse praefectum aliis non tantum intelligant, quemadmodum multi sapiunt
ducibus. Sed oolligimus ex hoc loco, pueros quos sibi, et intus, neque possunt aliis exprimere quid
rex in honore et pretio habebat fuisse sub eius habeant in animo. Non enim omnibus data est
custodia. Sarisim vocant Hebraei eunuchos: sed illa dexteritas, ut possint mentem suam explicare.
hoc somen ad praefectos quoslibet spectat. Nam Ergo utrumque hie ponit Daniel, nempe ut sint
Putiphar vocatur hoc nomine: tarnen habebat uxo- praediti scientia, deinde ut possint cogitationes suas
rem. Sic etiam passim nomen hoc occurrit in exprimere: et in quibus sit vigor. Nam ro coàh
scripturis pro satrapis regis, sed quoniam satrapae fere semper accipitur pro fortitudine, sicuti Isaiae 40
etiam deligebantur ex pueris nobilibus, probabile (v. 31). Qui timent Dominum mutabunt fortitu-
est, vocatos fuisse eunuchos, non quia essent dinem hoc est, renovabuntur in suo vigore. Deinde,
castrati, quemadmodum inscite Iosephus tradit pue­ Defecit robur meum (Psalmo 22,16), id est, defecit
ros istos Iudaeos fuisse castratos. Sed quum vigor meus. Adiungit ergo intelligentiae, scientiae
èunuchi essent in delitiis apud reges orientales, et facundiae fortitudinem, vel vigorem, aut corpus
hinc factum est (quemadmodum iam dixi) ut pueri vegetum, quod idem est : ut starent in palatio regis,
hoc nomine communiter vocarentur, quos rex ale- et docerentur literaturam. Ego non possum aliter
bat quasi seminarium procerum, ut deinde varus vertere particulam "1BD Sepher: ad verbum esset,
provinciis illos praeficeret. lussit ergo rex adduci literam: sed intelligit doctrinam, vel disciplinam et
ex filiis Israel ex semine regio et ex proceribus. Ita linguam Chaldaeorum. Videmus nunc regem non
debet resolvi oratio, mandavit non adduci ex plebe tantum habuisse rationem generis, ut iuberet sibi
sordid», sed ex regio génère, ut pateret scilicet adduci nobilissimos quosque ex stirpe regia et
ipsum esse victorem, quum ita ageret omnia pro procerum, sed etiam habuisse delectum, ut es­
suo arbitrio. Proceres intelligit eos qui autoritate sent ingeniosi, quos volebat sibi habere ministros:
pollebant apud regem Iehudah. Et Daniel etiam ut essent bene nati, quemadmodum loquuntur:
erat ex ilia tribu, quemadmodum postea videbimus pollerent etiam facundia, ut possent optima quae-
D'Dms Partemim putant deductum esse a Perah, que ab illis sperari: atque ut essent optimo et ve-
quod est Euphrates: et intelligunt praefectos, quigeto corpore. Itaque non dubium est quin voluerit
bus provinciae vicinae ripae Euphratis mandatae eos habere in maximo pretio, ut alliceret etiam
erant: sed*hoc non quadraret praesenti loco. Agi- alios Iudaeos. Deinde ut postquam adepti essent
tur enim de Iudaeis. Videmus ergo generalem esse autoritatem (si ita res et usus flagitaret) possent
significationem huius nominis, et debere sub illo etiam praefici Iudaeae, atque ita dominari in gente
comprehend] proceres omnes. Reliqua in crastinum. sua, et interea manerent addicti imperio babylonico.
Sequitur quartus versus,
Hoc fuit consilium regis. Non est igitur cur hie
laudemus eius liberalitatem. Nam spectavit pro­
4. Pueros, quibus nulla esset macula (nam heprium commodum, ut satis apparet. Interea tarnen
braismum omitto, qui iam vobis expositus est), et videmus tunc bonas artes et liberales non fuisse
pulehros adspectu (aut vultu), et intelligentes in omni ita contemptas ut hodie et superioribus saeculis.
prudentia (hoc est, peritos omnis prudentiae) et in­ Invaluit enim tanta barbaries in mundo, ut fere
telligentes scüntiam, et diserte exprimentes cognitionem, turpe esset nobilibus censeri inter doctos et lite-
et in quibus vigor, ut starent in palatio regi, et ad ratos homines. Hoc erat summum decus nobilibus,
docendum ipsos (hoc est, ut docerentur) literaturam nihil prorsus tenere doctrinae. Et gloriati sunt
et linguam Chaldaeorum.
etiam nobiles hoc nomine quod non essent clerici,
quemadmodum vulgo loquuntur: et si qui ex nobi­
Hesterna lectione vidimus mandatum fuisse libus fuerunt instituti in Uteris, hoc non alium in
praefecto, vel magistro eunuchorum, ut ingenuos finem accidit, nisi ut possent adipisci episcopatus
pueros, et ex stirpe regia, vel procerum adduceret: et abbatias. Interea (quemadmodum dixi) puduit
iam de8cribit Daniel quales sibi iusserit adduci fere nobiles aliquid tenere liter arum. Videmus
Nebuchadnezer, nempe pueros, non Septem vel octo saeculum illud, de quo loquitur Daniel, non ita
annorum, sed qui adolescerent, in quibus nulla esset fuisse barbarum. Nam rex voluit habere in suis
macula, hoc est, in quibus nihil esset vitiosum, qui principibus pueros istos, quos iussit ita doceri, pro-
essent integro corpore : et qui essent pülchri adspectu, priae quidem utilitatis causa (ut dictum fuit), sed
hoc est, facie ingenua et liberali: postea adiungit I notanda interim est consuetudo. Quod autem re-