viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

719 PRAELECTIONES 720
completum esse. Nam in calculo proclivis est error,
ut vulgo dicunt. Ut ergo intelligat Beltsazar iam
actum esse de vita sua et regno, confirmât Deus
numerum esse completum: quasi diceret, ne momentum
quidem temporis posse addi ad praefixum
terminum. Et sic etiam interpretatur Daniel ipse,
Numeravit, inquit, Deus regnum tuum, hoc est, Deus
constituit certum finem et praescripsit regno tuo:
ita necesse est, ut finem accipiat, quoniam completum
est eius tempus. Quanquam hie Deus regem
unum alloquitur, et scriptura etiam proposita fuerat
ante eius oculos, hinc tarnen colligere licet doctrinam
generalem, quod Deus praefixerit certum tempus
omnibus regnis. Idem etiam testatur Scriptura
de vita cuiusque nostrum. Si Deus praescripsit
cuique suos dies, hoc certe magis competit in publica
imperia, quoniam secum plus trahunt ponderis. Ergo
sciamus non tantum vivere et mori reges ipsos Dei
arbitrio, sed etiam imperia mutari, quemadmodum
ante dictum est: et quidem sic erigi ab ipso, ut
finem certum praescribat. Et hinc petenda nobis
est consolatio, ubi videmus tyrannos tarn impetuose
ruere, et nullum esse modum eorum libidini et
saevitiae. Quum ergo sic grassantur, ac si coelum
vellent terrae miscere, meminerimus huius doctrinae,
numerates esse ipsorum annas. Deus autem seit
quousque expédiât ipsos regnare : non fallitur. Nam
nisi utile esse ecolesiae et electis cognosceret, tyrannos
ita ad tempus ruere, certe mox eos compesceret:
sed quia ab initio statuit numerum, sciamus nondum
adesse maturum vindictae tempus, quantisper
patitur illos sic abuti et tarn licentiose suo imperio
et potestate sibi divinitus concessa. Iam sequitur
expositio verbi Tékel: Tékel, inquit, quoniam appensus
fuisti in datera, vel in trutina, et inventus es
deficiens. Hie Daniel ostendit Deum sic moderari
sua iudicia, ac si stateram manu gestaret. Similitudo
est ab hominum consuetudine sumpta. Scimus
quis sit usus staterae, nempe ut *erta sit
distributio. Sic etiam dicitur Deus omnia agere in
pondère et mensura, quoniam nihil confuse agit,
sed ea moderatione utitur, ut nunquam reperiatur
maius vel minus, ut vulgo dicunt. Hac ratione
dicit Daniel, appensum fuisse Beltsasar in trutina,
quod scilicet Deus non festinaverit in poena de
ipso sumenda, sed pro more suo et perpétua régula
iuste poenam de ipso exigat: quoniam scilicet inventus
fuerit deficiens, hoc est, quod evanuerit, quasi
nullum haberet pondus: ac si diceret, Tu existimas
parcendum fuisse tuae dignitati. Nam quoniam te
omnes reverentur, -putas te dignum honore : falleris,
inquit: aliud enim est Dei iudicium. Non utitur
Deus communi trutina, sed habet ipse suam trutinam:
et illic repertus es'deficiens: hoc est, repertus
es nullius momenti, vel homo nihili. His verbis
non dubium est quin graviter exasperatus fuerit
tyrannus: sed quoniam aderat extremum tempus,
oportuit eum ferre vocem praeoonis. Et Deus haud
dubie continuit eius ferociam, ne insurgeret contra
Danielem. Tandem additur DID pro voce Pharsin,
quod divisum sit regnum eius, nempe, a Médis et
Persis. Non dubito quin Deus voce ilia significaverit
dissipationem monarchiae, quae instabat. Quum
ergo dicit Upharsin, et divident, significat non posse
diutius stare monarchiam illam, quia velit earn divellere
vel abrumpere. Sed aptissime alludit pro- .
pheta ad divisionem, quae facta est inter Medos et
Persa8: et sic aucta fuit contumelia, quia oportuit
BabylonioB pluribus dominis servire. Hoc iam grave
est ac molestum, si quis populus imperium obtinuerit
longe et late, postea devictus cogatur ferre iugum
unius domini: sed quum adsunt duo domini, hoc
amplificat indignitatem. Sic igitur Daniel hie ostendit
non simplicem fore Dei vindictam, ubi dissipabitur
monarchia Babylonis: sed hoc etiam accessurum
ad gravitatem poenae, quia Medi et Persae
illis dominabuntur. Verum quidem est, virtute et
industria Cyri urbem fuisse captam, sed quoniam
detulit socero suo Cyrus tantum honoris, ut libenter
eum admitteret in regni societatem, ideo dicuntur
Medi et Persae partiti fuisse regnum illud, etsi
nulla proprie fuit divisio regni. Cyrus postea, ut
rapiebat eum inexplebilis ambitio et avaritia, tractus
fuit ad alias expeditiones. Darius autem qui annum
sexagesimum, ut postea videbimus, excesserat, quietus
habitavit domi. Erat autem Medus, quemadmodum
satis notum est. Nam si credendum est
multis historicis, soror eius mater Cyri quasi ablegata
fuerat in Persiden: quoniam editum fuerat
oraculum de Cyri magnitudine. Is quoniam avus
eum exposuerat, ultus est postea hanc iniuriam:
tamen non ita crudeliter, quin parceret vitae illius.
Voluit enim ilium manere in aliqua dignitate, et
constituit eum satrapam. Sed Alius eius postea
apud Medos regnavit, et quidem Cyro libenter hoc
ferente, deinde sumpsit eius filiam : ita et ob cognaT
tionem, et in gratiam illius novae affinitatis voluit
ilium habere imperii socium. Hoc igitur sensu
nunc narrât Daniel divisionem instare monarchiae,
quoniam inter se earn divident Medi et Persae.
Sequitur,
29. Tunc iussit Beltsasar, et vestierunt Danielem
purpura, et torques aureus super collum eius (fuit impositus):
et clamàbant coram ipso quod dominaretur
tertius in regno.
Mirum est regem hoc iussisse, quum tarn aspere
fuisset exceptus a propheta: videtur tunc caruisse
stomacho. Nam centies prius excanduisset, et addixisset
mille mortibus sanctum Dei prophetam.
Qui fit ergo, ut iubeat ipsum ornari insignibus