viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

669 IN DANIEL!
autem per numerum septenarium significari longum
tempus in scriptura, quia dénotât perfectionem.
25. Et te expeUent ab Iwminibus, et cum bestiis
agrestïbus erit habitatio tua: et herba sicut boves te
pascent, et rate coélorum te irrigabunt: et septem tempora
transibunt super te, donee cognoscas, quod nominator
(sit) excelsus in regno hominum, et cui voluerit
det illud.
Prosequitur Daniel somnii expositionem. Postremus
versus, quern heri exposui, hoc habebat,
spectare somnium ad regem Nebuchadnezer. Oportuit
autem illud exprimi, quia nuntius hic tristis et
acerbus erat régi. Scimus autem quam indigne
ferre soleant reges non solum se cogi in ordinem,
sed etiam se oitari ad Dei tribunal, ut illic obruantur
ignominia et probro. Nam scimus prosperam
fortunam inebriare etiam plebeios homines. Quid
ergo potest contingere regibus, nisi ut obliti humanae
conditionis sese eximant ab omni incommodo
et molestia? Neque enim existimant se esse ex
communi ordine hominum. Quoniam ergo vix
poterat ferre Nebuchadnezer hunc nuntium, ideo
paucis verbis admonuit ipsum propheta, excidium
arboris figuram esse ruinae, quae illi instabat. Hoc
nunc pluribus verbis prosequitur, ac dicit, Eiicient
te ab hominibus, erit habitatio tua cum agrestibus
bestiis. Quum ante dissereret Daniel de quatuor
monarchiis, non dubium est quin regis animus initio
exasperatus fuerit: sed hoc fuit longe durius, et
secundum regis sensum minus tolerabile, quod confertu-r
feris bestiis, quod resecatur ex numéro hominum
: deinde ablegatur in agros et sylvas, ut pascatur
una cum bestiis. Si tantum dixisset Daniel
spoliandum esse dignitatë regia, iam fuisset ilia diminutione
graviter offensus: ubi autem in tantam
ignominiam coniicitur, non dubium est quin intus
insanierit. Sed Deus tarnen cohibuit eius furorem,
ne ulcisci cuperet quam putabat sibi iniuriam fieri.
Nam ex contextu postea videbimus, ilium non resipuisse.
Quum ergo semper foverit in animo eandem
superbiam, non dubium est quin etiam crudelis
fuerit. Sunt enim duo vitia coniuncta. Sed compescuit
Dominus eius vesaniam, ita ut parceret
sancto prophetae. Interea observatu digna est constantia
servi Dei, quod non oblique subindicat regi
quid futurum sit, sed pluribus verbis clare enarrat
quam turpis et pudenda ilium maneat conditio.
Èiicient te, inquit, ab hominibus. Si dixisset, Eris
quasi unus ex grege hominum, neque diffères quidquam
a faece plebis, iam illud fuisset valde durum.
Ubi autem eiicitur rex ex hominum societate, ut
ne angulus quidem unus residuus maneat, neque
detur cum bubulcis saltern et subulcis vitam agere,
hoc quam odiosum sit-quisque ex suo sensu con-
M. CAP. IV. 670
iicere potest. Neque tarnen dubitat hie Daniel proferre
tale indicium. Et quae sequuntur etiam idem
vel simile habent pondus: erit, inquit, cum bestiis
agri habitatio tua, herba te pascent. Numerus pluralis
debet accipi indefinite: ideo commode vertere
licebit, Tu pasceris herba, tu irrigaberis rore coeli,
erit habitatio tua cum feris bestiis. Neque enim
argute philosophari placet cum quibusdam, qui subaudiunt
angelos. Pateor quidem hoc verum esse:
sed propheta simpliciter docet instare poenam hanc
regi babylonio, ut redigatur in extremam ignominiam,
nempe ut nihil a brutis animalibus différât.
Haec igitur libertas, quemadmodum dixi, notatu
digna est, ut sciamus servos Dei, quibus iniunctum
est docendi munus, non posse fideliter agere suas
partes, nisi clausis oculis contemnant omnem mundi
altitudinem. Deinde exemplo etiam regis discamus
nullo profectu nos fore praefractos et pervicaces,
quoties Deus nobis minabitur. Etsi enim non resipuit
Nebuchadnezer, ut dictum est, et ex contextu
iterum patebit: videmus tarnen ut sustineat sibi denuntiari
horribile judicium. Si ergo nos qui prae
illo sumus fere quisquiliae, non poterimus ferre
Dei minas quoties propositae nobis fuerint, hie erit
testis et iudex noster, qui tanta potentia quum
polieret, tarnen nihil ausus est contra prophetam.
Iam in fine versus repetitur sententia quae prius
exposita fuit : donee cognoscas* inquit, quod dominator
sit excélsus in regno hominum, et cui voluerit tradat
illud. Iterum docet hie locus quam difficile sit
nobis, Deo tribuere summam potentiam. Lingua
quidem sumus magni praecones gloriae Dei: sed
interim nemo est qui non restringat potentiam eius,
dum vel sibi aliquid usurpât, vel transfert in hunc
et ilium. Praesertim ubi Deus nos extulit in aliquem
dignitatis gradum, obliviscimur nos esse homines,
et eripimus Deo sunm honorem, et volumus
nos subrogare in eius locum. Hie morbus difficile
curatur, et exemplo nobis est haec poena, quam
Deus inflixit regi babylonio. Contentus enim fuisset
levi castigatione, nisi quia haeret quasi in visceribus
et medullis haec vesania, quod sibi homines
vendicant quod erat proprium Dei. Medicina igitur
violenta opus est, ut discant modestiam, et humilitatem.
Hodie monarchae semper in suis titulis hoc
obtendunt, se esse reges, et duces, et comités Dei
gratia: sed quam multi falso nomen Dei praetexunt
in hunc finem, ut sibi asserant summum imperium ?
Quid enim valet saepe in regum et principum titulis
Dei gratia? nempe ne agnoscant superiorem, quemadmodum
dicunt. Interea libenter Deum, cuius
olypeo se protegunt, calcarent pedibus: tantum
abest, ut serio reputent se habere eius beneficio ut
régnent. Merus igitur fucus est, quod iactant se
Dei gratia pollere dominatione. Quum ita sit, facile
hinc judicium fieri potest, quam superbe con-