viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

245 IN EZEOHIELIS PROPH. CAP. XL 246
Adam se ipsum corrupit, simul cum eo fuimus
perditi. Inde igitur cor lapideum, quia exuti sumus
ilia naturae integritate, quam Deus ab initio nobis
contulerat. Quidquid enim Adam perdidit, id cessit
in nostram iacturam: quia non fuerat creatus tantum
privato sui respectu, sed in eius persona Deus
ostenderat qualis futura esset humani generis conditio.
Postquam ergo spoliatus fuit praeclaris
donis quibus ornatus fuerat, tota eius posteritas
redacta fuit ad eandem inopiam et miseriam. Ideo
cor nobis lapideum est, sed vitio originali: quia
hoc debemus referre acceptum patri nostro Adae,
non autem reiicere vitii nostri et corruptionis culpam
in Deum. Denique videmus quale sit initium
regenerationis, nempe quum Deus aufert earn pravitatem,
cui sumus mancipati. Sed notandae sunt
duae regenerationis partes, de quibus etiam agit
propheta. Deus pronuntiat se dare suis electis cor
unum et spwitum novum. Sequitur ergo, totam animam
esse vitiatam a ratione usque ad affectus.
Fatentur sophistae in papatu animam hominis esse
vitiatam, sed ex parte duntaxat. Coguntur etiam
subscribere veteribus, quod supernaturalia dona
Adam perdiderit, naturalia autem fuerint corrupta:
sed postea involvunt lucem tenebris, et fingunt
manere aliquam partem rationis sanam et integram :
deinde voluntatem esse vitiatam ex parte duntaxat:
hinc illud vulgare apud ipsos, quod vulneratum
merit et laesum liberum arbitrium, non autem
interierit in homine. lam liberum arbitrium definiunt,
liberam eligendi facultatem, quae coniuncta
est cum ratione, et ex ea etiäm pendet. Yoluntas
enim per se absque iudicio non continet plenam et
solidam libertatem: sed ubi gubernat ratio, et primatunr
tenet in anima hominis: deinde voluntas
obtempérât, et format se ad regulam praescriptam :
illic est liberum arbitrium. Non negant papistae
liberum arbitrium laesum esse ac vulneratum, sed
quemadmodum iam dixi, retinent aliquid, quasi
homines recte ex parte sapèrent proprio motu,
et maneret aliqua inclinatio, aut flexibilis motus
voluntatis tarn ad bonum quam ad malum. Sic
quidem ipsi garriunt in scholis: sed videmus quid
spiritus sanctus pronuntiet. Si enim opus est spiritu
novo et corde novo, sequitur non modo laesam esse
in utraque parte animam hominis, sed ita corruptam,
ut eius pravitas possit vocari mors et interitus, quantum
attinet ad rectitudinem. Sed obiicitur hie quaestio,
an nihil différant homines a brutis peeudibus?
Atqui experientia demonstrat, homines praeditos esse
aliqua ratione. Respondeo quemadmodum dicitur
1. cap. Ioannis (v. 5), lucem fulgere in tenebris, hoc
est manere aliquas scintillas intelligentiae, sed quae
hominem non dedueunt in viam, tantum abest ut
perducant usque ad scopum. Quidquid igitur rationis
et intelligentiae in nobis est, non adducit nos
in Dei obsequium, ac multo minus perducit continua
perseverantia usque ad metam. Quid igitur?
nempe ideo scintillae emicant in tenebris, ut reddamur
inexcusabiles. En igitur quid valeat hominis
ratio, ut convictus apud se sentiat non restare sibi
ullum ignorantiae vel erroris praetextum. Ergo
quoad vitam recte^instituendam, intelligentia hominis
prorsus inutilis est. In corde clarius apparet
perversitas. Nam ebullit voluntas hominis ad contumaciam
: ut ubi aliquid nobis obiicitur rectum,
et quod Deo probatur, statim ferociunt nostri affectus,
et calcitrant, quemadmodum equus refraetarius
ubi sentit calcar prosilit, et coneutit suum sessorem,
ita etiam voluntas nostra prodit suam contumaciam
ubi nihil admittit quod ratio et sana intelligentia
dictât. Iam docui rationem hominis caecam esse,
sed öaoeitas illa non adeo perspicua nobis est: quia
ut admonui, Deus reliquit in nobis aliquid lucis,
ne qua supersit erroris excusatio. Non mirum igitur
si Deus hic promittit se daturum cor novum,
quia si excutimus omnes hominum affectus, reperiemus
eos esse Deo adversos. Verum enim est
illud Pauli 8 ad Romanos capite (v. 7), omnes
carnis cogitationes inimicas esse Deo. Oarnem hand
dubie illic sumit pro more suo, nempe ut significet
totum hominem, qualis est natura, et qualis prodit
ex utero. Si ergo omnes affectus nostri Deo inimici
sunt, ac repugnant, videmus quam stulte
ineptiant scholastici, qui fingunt laesam esse voluntatem:
et ita illis débilitas est loco mortis. Paulus
dicit (Rom. 7, 14) se esse venumdatum sub peccato,
nempe quatenus erat unus ex filiis Adae:
Lex, inquit, operatur in me peccatum, ego venumdatus
sum ac manoipatus peccato. Isti autem quid?
Peccatum dominatur quidem in nobis, sed tantum
ex parte. Est enim aliqua integritas, quae résistât.
Quam longe a Paulo dissident? Sed hie quoque
locus satis clare refellit eiusmodi commenta, ubi
pronuntiat Deus merum esse suum donum, cordis
novitatem, et spiritus. Ideo alibi nomen creationis
scriptura usurpât: quod notatu dignum est. Nam
papistae, quoties iactant sibi esse vel minimam particulam
rectitudinis, faciunt se creatores: siquidem
ubi Paulus dicit nos esse regenitos spiritu Dei, vocat
nos TÖ Ttotojua ipsius figmentum, vel facturam
(Eph. 2, 10): et exponit nos creatos esse ad bona
opera. Eodem pertinet quod dicitur in Psalmo
(100, 3), Ipse fecit nos, non autem ipsi nos. Non
enim illic agitur de prima creatione, qua sumus
facti homines, sed de speçiali gratia, qua sumus regeniti
a spiritu Dei. Si ergo regeneratio est creatio
hominis, quisquis sibi arrogat vel minimum aliquid
in hac re, eripit tantundem Deo quasi esset
sibi suus creator, quod detestabile est auditu. Et
tarnen hoc facile elicitur ex communi doctrina
scripturae. Nunc sequitur, ut in statutis meis amie*