viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

497 IN EZECHIELIS PROPH. CAP. XX. 498
igitur introduxeram ipsos in terram, pro qua, vel de
qua manum tneam levaveram, ut darem earn ipsis:
viderunt, inquit, omnem collem excelsum, et omnem
arborem frondosam, vel ramosam, et illic sacrificarunt.
Deus altare unum volebat sibi exstrui, et uno in
looo ofFerri sacrificia: imo quum populns nondum
haberet certam et fixam stationem, noluit Deus
ullum altare sibi construi ex lapidibus politis, ne
quod vestigium maneret, sed fieri tumulum duntaxat
rudem ex cespitibus, vel ex lapidibus asperis.
lam dicit, quotquofe illis obiecti fuerunt colles, et
arbores frondosae, totidem fuisse illecebras ad superstitionem.
Haec igitur contumelia est quam Deus
illatam sibi esse nunc conqueritur. Docet autem
hie locus ut alii similes, non tantum corrumpi Dei
cultum ubi transfertur eius honor ad idola, sed
ubi homines sua figmenta ingerunt, et quasi fermente
contaminant quod Deus praeceperat. Tenendum
igitur est, duas esse idololatriae species,
quarum una crassior est, nempe ubi palam coluntur
idola, et supponitur Moloch, vel quispiam
ex Baalim Deo vivo: ilia est superstitio quasi
palpabilis, quia Deus quodammodo e suo gradu
deiicitur. Sed altera quoque idololatria quamvis
sit occultior Deo tarnen es abominabilis, nempe ubi
sub praetextu nominis ipsius audacter homines commini8cuntur
quidquid ipsis venit in mentem, et ita
varios cultus instituunt: quemadmodum hodie in
papatu videmus statuas adorari, videmus invocari
mortuos: denique innumeris modis spoliari Deum
suo honore. Ergo quidquid papistae garriant, tenentur
tarnen convicti: et mirum est, ipsos non prorsus
obmutesc«re, quum adeo crassae sint eorum superstitione8,
ut pueri quoque ipsi animadvertant. Sed
aliae sunt superstitiones magis speciosae et fucatae.
Nam ubi multa excogitarunt in Dei honorem, illic
neque Barbara, neque Christophorus in medium
prodibunt, sed Dei nomen obtegit illas omnes abominationes.
Atqui videmus frivolam esse excusationem,
dum homines obtendunt sibi nihil aliud esse
in animo quam Deum colère. Neque enim duntaxat
Deus aeserit sibi uni solidum cultum, sed
vult etiam coli suo non hominum arbitrio : vult legem
suam unicam esse regulam veri cultus: ac proinde
répudiât omnes cultus fictitios. Accusât igitur mérite
propheta noster Israelitas, quod converterint
oculos ad omnem coUem excélsum, et ad omnem arborem
frondosam, et illic öbtulerint irritationem oblationis
suae. Vocat irritationem oblationis quod non
tantum stulte profunderent multam pecuuiam in
vitio80s illos cultus, sed quod Deum quoque ad
iram provocarent. Videmus ergo homines non
modo ludere operam ubi déclinant a Dei mandatis,
et temere sudare in suis superstitionibus : sed Deum
ad certamen provocare, quia scilicet eripiunt illi ius
legislatoris. Nam penes ipsum est decernere quo-
Ccdvmi opera. Vol. XL.
modo sit colendus. Ubi hoc homines sibi arrogant,
perinde est ac si conscenderent Dei ipsius tribunal.
Si autem sequantur aliorum figmenta, eos igitur
sibi praeficiunt legislatures: interea Déus e suo
gradu deiicitur. Itaque mirum non est, si provocatur
ira Dei omnibus sacrificiis, quae fiunt praeter
legis praescriptum. Et hoc clarius exprimitur apud
Isaiam (29, 14), ubi Deus pronuntiat se facturum
quod omnes exterreat, et quod sit insoliti prodigii
loco, Excaecabo oculos sapientum, inquit, et auferam
a senibus prudentiam. Quare? coluerunt enim me
praecepti8 hominum. Sequitur, Et obtulerunt suavem
odorem, vel bonae fragrantiae. Videntur haec duo
pugnare, quod oblationes Dei vindictam accenderint,
et tarnen suavis fuerit earum redolentia. Sed ironice
loquitur propheta quum dicit suffitus eorum
fuisse boni odoris. Per concessionem igitur ipsos
deridet, quia falso putaverint hoc modo placari
Deum. Quanquam simul eos perstringit, quod
suffitum qui debuerat esse bonae fragrantiae reddiderint
foetidum suis corruptelis. Nam repetitur
subinde apud Mosen haec sententia, Odor ille perveniet
ad nares Dei, et placabitur. Quum ergo
suffitus legales essent bonae fragrantiae, Deus hie
non sine acerbitate Iudaeos perstringit, quod foetore
suo infecerint bonum ilium odorem: ita esset antiphrasis.
Denique inquit, fuderunt illic sua libamina.
Hic recenset Deus varias oblationum species, de
quibus diserte in lege praeceperat: sed in omnibus
ostendit Iudaeos fuisse immorigeros: et interea melius
detegit quam effraenis fuerit ipsorum petulantia,
quod non una tantum in parte violaverint legem,
sed nullam partem intactam reliquerint a suis superstitionibus.
Deus mandaverat sacrificia, in sacrificiis
polluti sunt Iudaei. lam addiderat varias oblationes,
nulla fuit oblatio quam non conspurcaverint.
Instituerat suffitus, illos etiam corruperunt : libamina
volebat sibi ofFerri, hoc est vinum fundi: neque
haec pars pura fuit a superstitionibus. Modis itaque
omnibus ostendit, populum hunc quasi data
opera bellum gessisse cum Deo, quum tarnen fallaciter
obtenderet, sibi nihil magis esse propositum
quam ipsum colère. Sequitur,
29. Et dixi illis, ut quid (quorsum, vel quodnam
est) excelsum quod vos ingredimini? (vel quia
vos illuc ingredimini), et vocatum fuit nomen eius
excélsum usque ad hunc diem.
Quamvis nulla sit ambiguitas in verbis prophetae,
videtur tarnen frigere haec sententia: et
interprètes, meo iudicio, non assequuti sunt quidnam
propheta vellet. Frigidum per se posset videri
quod Deus interrogat, quodnam est excelsum? Sed
significat non fuisse ignorantia deoeptos, quia subinde
ipsos admonuerit, ne ita profanarent verum et
32