viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

457 IN EZECHIELIS PROPH. CAP. XVIII. 458
noTum, et spiritum novum. JSi illius est dare, sequitur
non posse tantillum inde transferri ad homines,
quin diminuatur aliquid de iure ipsius. Sed
obiiciunt non frustra hic praecipi, ut homines faciant
sibi cor novum. Neunpe quia inscite in ëo falluntur,
quod colligunt qualis sit hominis facultas ex Dei
praeceptis. Atqui insulsa est illatio, ut alibi dictum
fuit. Deus enim quum docet quid rectum sit non
reputat quid nos ipsi possimus, sed tantum ostendit
quid debeamus. Quum ergo aestimatur facultas
liberi arbitra ex Dei praeceptis, id fit nimis perperam,
quia etiam si nos vis et facultas deficiat,
Deus tarnen merito a nobis exigit quod debemus.
Neque enim ideo solvimur ab obligatione, quia non
snmus solvendo. Sed Deus nos tenet sibi obstrictos,
quamvis omnia nos deficiant. Excipiunt rursus,
Deum ergo hominibus illudere quum dicit, facite
vobis cor novum: respondeo semper videndum esse
in quem finem Deus ita loquatur, nempe ut homines
iniquitatis suae convicti desinant alio culpam reiicere,
quemadmodum semper id facere conantur, nec
quidquam magis proclive est quam transferre causam
nostrae damnationis alio, ut videamur ipsi
iusti, Deus autem sit iniustus. Quia ergo inter
homines régnât ilia pravitas, ideo spiritus sanctus
exigit a nobis quod nemo potest negare quin debeat.
Iam si non praestamus, tenemur obstricti, et
ita cessant omnes lites et querimoniae. Deinde
quantum ad eleotos, ubi Deus illis ostendit quid
debeant, et agnoscunt vicissim se non esse praestando,
simul confugiunt ad auxilium spiritus sancti:
ita fit ut exterior exhortatio sit quasi organon, quo
utitur Deus ad conferendam spiritus sui gratiam.
Tametsi enim ipse gratuito nos praevenit, neque
etiam indiget externis mediis: vult tamen exhortationes
hac in parte esse utiles. Quoniam ergo
haec doctrina electos excitât, ut se tradant spiritui
sancto regendos, videmus uberem fructum inde ad
nos redire. Unde sequitur, Deum non ludere, neque
nos frustrari, ubi hortatur ut quisque sibi formet
cor novum, et spiritum novum. In summa, voluit
Ezechiel his verbis ostendere paratam fore veniam
Israelitis, si resipiscerent serio, idque ostenderent
tota vita. Id verissimum fuit, quia electi non frustra
amplexi sunt hanc doctrinam, ubi simul Deus
in ipsis operatus est per spiritum suum, et ita ipsos
ad se convertit. Reprobi autem quamvis non desinerent
obstrepere, fuerunt tamen pudefacti, quia
erepta fuit omnis excusatio, quod scilicet périrent
propria culpa, quia volontés manebant in suis sceleribus,
et sibi indulgendo fovebant in se veterem
hominem, hoc est fontem omnis iniustitiae. Quoties
itaque ocourrunt tales loci, veniat nobis in inentem
illud célèbre Augustini dictum*), Da quod iubes,
*) Aug. Epist. 24
et iube quod velis. -Nam alioqui, si vel minimum
apioem iniungat nobis Deus, non erimus ferendo.
Gaeterum, vires nostrae ad implendum quidquid
postulat sufficient, modo ipse eas suppeditet, et non
ita simus stolidi, ut putemus non aliud comprehëndi
praeceptis, quam quod in nobis positum est: quia
ut iam dixi, nihil magis perversum, quam metiri
nostris viribus iustitiam legis, quae prorsus est
angelica. Per cor non dubito quin sedem omnium
affectuum designet, sicuti per spiritum partem ïntellectivam
animae. Cor saepe sumitur pro ratione
et intelligentia : sed ubi duae istae voces simul
iunguntur, spiritus respicit mentem, atque ita est
facultas intellectiva animae: cor autem accipitur
pro voluntate vel sede omnium affectuum. Hinc
videmus quantopere corrupti fuerint Israelitae, quod
aliter non potuerint Deo reconciliari, nisi fièrent
novi homines tam mente quam corde. Sed hinc
etiam colligere licet generalem dootrinam, nihil
scilicet esse in nobis sanum vel integrum: ideoque
ut placeamus Deo, opus esse intégra renovatione.
Quod autem subiicitur rursum parit multas quaestiones,
Quare moriemini domus Israel? Hie enim
homines imperiti existimant Deum speculari quid
faciant homines, et ab ipsis pendere cuiusque salutem
vel interitum, ac si Deus nihil ante conditum
mundum de nobis statuisset. Deum igitur exinaniunt
quodammodo, quia fingunt ipsum teneri
snspensum ot dubium qualis futurus sit cuiusque
exitus, et illic ita sollicitum esse de salute nostra,
ut velit omnes esse salvos: sed relinquat in arbitrio
cuiusque, perire an salvus esse malit. Atqui Deus
hoc modo, ut dixi, fieret spectrum. Sed nihil opus
est longa disputatione, quia scriptura ubique satis
clare praedicat constitutum esse Deo quid de nobis
futurum sit. Elegit enim suos ante mundi creationem,
alios reprobavit. Nihil hac doctrina clarius.
Denique si nulla esset praedestinatio apud Deum,
nulla esset eius deitas, quia cogeretur in ordinem,
ac si esset unusquispiam ex nobis: imo homines
aliquatenus sunt providi, quoties scilicet vult Deus
scintillas suae imaginis in illis micare. Si ergo vel
minima gutta providentiae in hominibus deprehenditur,
quid erit in ipso fonte? Nimis ergo insipidum
est commentum, fingere Deum manere quasi dubium,
et exspectare quid singulis futurum sit prout ipsis
libuerit aut salutem adipisci, aut perire. Sed aperta
sunt prophetae verba. Deus enim dolenter hie testatur
se nolle mortem morientis. Respondeo, quemadmodum
ante dictum fuit, nihil esse absurdi, si
Deus suscipiat duplicem personam, non quod ipse
sit duplex, quemadmodum protervi isti canes contra
nos blaterant: sed quia incomprehensibile nobis est
eius consilium. Hoc quidem fixum esse debet, ante
conditum mundum nos esse praedestinalos vel ad
vitam, vel ad mortem. Nunc quia non possumus