viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

63 PRAELECTIONES 64
divinitus: et id factum est vieione. Nunc autem
finem ilium visionis clarius explicat. Hie notandum
est, signa absque voce lusoria esse. Si tantum
visiô obiecta fuisset prophetae oculis, et nulla vox
Dei sequuta esset, quis fructus? Ubi autem Deus
visionem confirmavit suo sermone, hinc factum est
ut propheta utiliter posset referre se vidisse Dei
gloriam. Et hoc ad sacramenta etiam transferri
potest, quia si tantum signa ante oculos nostros
versentur, erunt quasi mortua spectra. Sermo igitur
Dei quodammodo sacramenta vivificat, sicuti et
de visionibu8 dictum fuit. lam quod toties utitur
Ezechiel hac loquendi forma, quod dicit se vocatum
filium hominis, non dubito quin Deus voluerit antevertere,
ne populus ipsutn sperneret quasi unum ex
vulgo. Traotus enim fuerat in exsilium non sine
ignominia. Quum ergo in speciem nihil a vulgo
hominum differret, potuit eius doctrina contemni
et repudiari. Deus autem occupât, et per modum
conces8ionis vocat ipsum hominis filium. Sed ex
opposito significat non debere aestimari eius doctrinam
ab externo habitu, sed potius a vocatione.
Verum quidem est tunc sermonem fuisse magis
prolixum, et videmus quantopere distet propheta
noster a reliquis. Nam sermo eius spirat aliquid
exoticum. Fieri enim non potuit quin contraherent
multa linguae vitia quum essent in exsilio. Et
propheta non fuit curiosÙB elegantiae et nitoris.
Sicuti ergo iam ad sermonem vulgarem assueverat,
ita loquutus est. Sed non dubito quin Deus voluerit
consulto proponere ipsum quasi gregarium hominem,
et contemptibilem externo adspectu: interea vero
ipsum attollere supra cunctos mortales, quia dignatus,
fuerat ipsum dono prophetiae. Iam videndum est
quomodo Deus ipsum comparet ad exsequendum
suum munus. Mitto te, inquit, ad filios Israel, gentern
rebellem, immorigeram, vel gentem defectricem.
Potuit hoc modo propheta refugere, primo quum
videret sibi iniungi odiosam provinciam, sola
difficultas potuit eum terrere. Sed accessit duplex
tentatio, nempe quod videbat se descenders
in certamen cum innumeris hostibus. Quotquot
enim eraot tunc Israelitae, eos provocabat quasi ad
conflictum: haeo fuit gravissima tentatio. Altera
autem, quod videbat non tantum se aquam verberare,
ut vulgari proverbio dicitur: sed poterat etiam
apud se reputare hanc esse profanationem doctrinae
coelestis, si loqueretur apud homines impios, et
tantum in eum finem, ut magis ac magis eos exasperaret.
Videmus ergo prophetam hie nullam
habuisse materiam secundum carnis sensum, ut se
accingeret ad implendas suas partes. Si voluit
Deus uti eius opera, debuit spem aliquam fructus
dare: vel saltern debuit tenere suspensum, ut incertus
de eventu tentaret et omnia experiretur.
Verum ubi primo difficultas haec proponitur, quod
negotium habebit cum gente perversa et immorigera :
deinde quod trahitur in certamen tarn odiosum:
tertio quod iubetur quodammodo proiicere sanctum
canibus, et margaritas ante porcos, et ita prostituere
quodammodo sermonem Dei: certe potuit centies
animum despondere quum apud se haec expenderet.
Atqui consilium Dei tarnen fuit, ipsum invicta constantia
armare, ut pergeret in cursu suae vocationis.
Tenendum igitur principium est, ubi Deus vult nos
ad parendum excitare, non semper promittere felicem
exitum laboris: sed aliquando eo usque probare
nostrum obsequium, ut velit nos contentos esse suo
mandato, etiam si labor noster sit ridiculus secundum
homines. Interdum quidem indulget nostrae
infirmitati : et quum iubet nos aliquod opus suscipere,
simul testatur se non passurum ut labor noster
pereat, et industria prorsus careat fructu: tunc ergo
Deus nobis parcit. Sed sumit aliquando examen
de suis quod dixi, nempe qualiscunque futurus sit
eventus, ut tarnen satis illis sit paruisse eius mandato.
Et ex hoc loco facile colligimus sic examinatum
fuisse prophetam nostrum. Idem etiam
legimus de Isaia. Nam ubi mittitur a Deo, non
tantum audit se verba facturum apud surdos, sed
durius est longe quod Deus proponit: Eas, inquit
(6, 9), excaeca cor populi huius, aggrava aures, et
cor obstina. Non tantum ergo videt Isaias se fore
expoBitum ludibrio, quia nihil proficiet suo labore,
sed videt sermonem suum non alio spectare, nisi
ad exeaecandos Iudaeos: nisi denique ut bis et ter
pereant. Atqui satis erat unus interitus. Sed
quemadmodum iam dixi, Deus aliquando servos
suos ita vult acquiescere suo imperio, ut laborent
etiam absque ulla spe fructus. Et hoc diligenter
notandum est. Quoties enim vocamur a Deo, antequam
nos accingamus veniunt in mentem istae
cogitationes, Quis tandem erit finis? et quid consequar
meo labore? Ubi autem exitus non apparet
ex voto animi nostri, despondemus animos. Atqui
hoc est abrogare Deo partem imperii sui. Quamvis
enim labor noster sit inutilis, satis est gratum esse
ipsi Deo. Ergo discamus relinquere eventum in
manu Dei, ubi aliquid nobis iniungit. Et quamvis
totus mundus nos derideat, quamvis etiam desperatio
ipsa nos ignavos reddat, animos tarnen colligamus,
et enitamur quidquid sit: quia sufficere
nobis debet, obsequium nostrum gratum esse Deo.
Hac. ratione dicit Paulus evangelium, quamvis sit
odor mortis in mortem, suaviter tamen olere coram
Deo (2. Cor. 2, 15). Quum dicitur evangelii doctrinam
esse mortiferam, posset statim suggerere
nobis sensus noster nihil esse melius, quam earn
relinquere. Ergo Paulus occurrit, et dicit non
debere fieri iudicium de evangelio ab ipso successu.
Quamvis ergo non tantum surdi maneant homines,
sed etiam in deterius labantur, imo ruant praeoipiti