viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE
viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE
viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
623 PRAELECTIONES 624<br />
bus suis. Sed pluris erat obsequium quod regi deferebant<br />
quam vetustas: ut hodie si quis rex vel<br />
excogitet novam aliquam superstitionem, vel discedat<br />
a papatu, et velit restituera purum Dei cultum,<br />
statim oernetur subita mutatio in omnibus praefectis,<br />
et in omnibus aulicis et proceribus. Q.uare?<br />
neque enim vel Deum metuunt, vel sincere ipsum<br />
reverentur, sed pendent ex nutu regis, et serviliter<br />
adulantur. Ita quidquid regi placuit, hoc omnes<br />
probant, et cum plausu, si opus sit. Non mirum<br />
igitur est, si proceres Chaldaei, qui nunquam gustaverant<br />
quid esset verus Deus, aut quid esset vera<br />
pietas, statim propensi fuerint ad colendam statuam.<br />
Sed hino etiam colligimus, quam nihil firmum sit,<br />
vel stabile in hominibus profanis, qui non edocti<br />
sunt in schola Dei quaenam sit vera religio. Flectentur<br />
enim singulis momentis ad quaslibet auras,<br />
quemadmodum folia moventur fiante vento in arboribus,<br />
ita etiam quicunque non egerunt radicem<br />
in Dei veritate, necesse est ipsos vacillare, et ferri<br />
hue atque illuc, ubi flare coepit aliquis ventus. Non<br />
autem simplex est ventus regium edictum, sed est<br />
quaedam violenta tempestas. Neque enim impune<br />
licet regibus et eorum edictis se opponere. Hinc<br />
fit ut qui non sunt solide fundati in Dei verbo,<br />
nee tenent quid sit vera pietas, rapiantur impetu<br />
talis procellae. Subiicitur postea, praeconem clamasse<br />
in fortitudine, vel, in exercitu. Et posterior<br />
haec expositio non male quadrat, quod clamaverit<br />
praeco in ilia turba, quum scilicet factus esset<br />
magnus concursus gentium : sicut regnum babylonicum<br />
tunc sub se comprehendebat multas provincias.<br />
Praeco igitur clamavit voce magna, Vobis<br />
edicitur, gentes, populi et linguae. Hoc ad incutiendum<br />
terrorem valet, dum sine exceptione rex im-<br />
perat, ut cunctae provinciae idolum suum colant.<br />
Nam quisque alios respicit: ac proinde dum tantam<br />
multitudinem parère videt unus homo, non audet<br />
sese opponere. Ergo illic concidit omnis libertas.<br />
Iam sequitur, ubi audieritis vocem tubae, vel cornu<br />
vocem citharae, fistulae, psalterii, sambucae, etc. ut<br />
procidatis et adoretis imaginem. Quisquis autem non<br />
prociderit, proiieietur eadem hora in fornacem ardentem.<br />
Hoc plus terroris potuit incutere, quod scilicet<br />
sanciebat rex Nebuchadnezer impium cultum tam<br />
atroci poena. Neque enim contentus erat vulgari<br />
morte, sed iussit in ignem proiici quicunque non<br />
coluissent statuam. Haec autem poenae denuntiatio<br />
satis demonstrat suspectam fuisse regi contumaciam<br />
in aliquibus. Nisi enim permixti fuissent Iudaei<br />
Chaldaeis et Assyriis, quia semper coluerant eosdem<br />
deos, nulla fuisset controversia : deinde quia etiam<br />
hoc passim invaluerat, colendos esse deos qui probati<br />
essent regibus. Apparet igitur statuam fuisse<br />
consulto erectam, ut rex hoc quasi examine probaret<br />
an obsequentes habiturus esset qui nondum<br />
assueti erant ad superstitiones gentium. Voluit<br />
ergo inducere oblivionem sincerae pietatis in filiis<br />
Abrahae, et simul eos corrumpere: ita ut sequerentur<br />
vulgatum morem, et sese formarent ad regis<br />
arbitrium, et consensum populi, cum quo habitabant.<br />
Sed hac de re iterum postea videbimus. Iam quod<br />
attinet ad hanc adorationem, tantum sita fuit in<br />
gestu. Rex Nebuchadnezer non exegit, ut profiterentur<br />
verbis se credere ilium esse deum, hoc est,<br />
in statua ilia esse divinitatem, cui praestandns esset<br />
cultus: sed satis habuit, sic externo gestu hoc testatum<br />
facere. Videmus ergo idololatriae merito<br />
damnari quicunque simulant se idola colère, etiam<br />
si obtendant se hoc non facere ex animo, sed tantum<br />
metu, quia scilicet cogantur imperiis regum.<br />
Ilia excu8atio nimis frivola est. Videmus enim<br />
regem hunc vel tyrannum, quamvis astutia diaboli<br />
fabricasset hanc imaginem, non aliud exigere, nisi<br />
ut genua flectant cuncti populi et cunctae gentes<br />
coram statua. Et certe hoc modo alienabat Iudaeos<br />
ab unius et veri Dei cultu, si hoc illis extorsisset.<br />
Deus enim vult primum intus a nobis coli: deinde<br />
etiam externa professione. Praecipuum quidam<br />
altare, in quo Deus colitur, sedem habere debet in<br />
animis nostris. Nam colitur Deus spiritualiter fide,<br />
et precibus, et aliis pietatis officiis. Iam tarnen<br />
necesse est hue accedere externam professionem,<br />
non tantum ut nos exerceamus in cultu Dei, sed<br />
etiam ut nos totos ei ofieramus, et gestemus ipsum<br />
tarn in corpore quam in animo, quemadmodum<br />
docet Paulus: denique ut nos totos possideat. Hoc<br />
ergo de adoratione, et de poena. Sequitur iterum,<br />
Simul ac auditus fuit clangor tubarum, et sonitus<br />
iUe multorum instrumentorum, omnes gentes, omnes<br />
^populos, omnes linguas procidisse, et adorasse imaginem,<br />
quam erexerat rex Nebuchadnezer. Hic memoria<br />
repetendum est quod dixi, nempe fiexibiles esse<br />
cunctos mortales ad regum suorum obsequia. Quidquid<br />
ergo iubentur, facile admittunt, modo ne grave<br />
sit vel damnosum: imo etiam saepe perferunt gravissima<br />
onera, ut regibus suis morem gérant. Sed<br />
hoc etiam notandum est, semper magis esse propensos<br />
ad vitiose agendum. Si rex Nebuchadnezer<br />
iussisset deum Israelis coli, et everti omnia templa,<br />
et altaria quae prius fuerant sub tota eius ditione,<br />
^xorti haud dubie fuissent maximi tumultus. Nam<br />
diabolus ita fascinât hominum mentes, ut pertinaciter<br />
maneant defixi in suis erroribus, quos semel<br />
imbiberunt. Nunquam ergo adducti fuissent Chaldaei,<br />
et Assyrii, et alii ad parendum sine summa<br />
difficultate. Nunc autem signo dato, statim procidunt,<br />
et adorant statuam auream. Hic discamus<br />
quasi in speculo considerare nostrum ingenium, et<br />
in hunc finem, ut nos contineamus sub verbo Dei,<br />
neque dimoveamur uhquam a recta fide, sed stemus<br />
invicta constantia, quidquid praecipiant reges: etiam
Change language