viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

629 IN DANIBLEM. CAP. III. 630
temperare, quum interrogat Sadrach, Mesach et
Âbednego, annon parati sint colère deum suum et
imaginem illam auream. Quum ergo dubitauter
ipsos alloquitur, et adhuc proponit illis liberam
optionem, est in his verbis aliqua moderatio. Videtur
enim eximere ipsos a crimine, modo in posterum
sustineant se flecti. Sed interea ebullit rabies
in fallaci ista specie moderationis. Nam statim
subiicit, Si non parueritis, ecce proiiciemini in fornacem
ignis ardentis: tandem prorumpit in sacrilegam
illam vocem, et horrendam blasphemiam, nullum
esse Deum, qui possit eruere sanctos viros e manu
sua. Videmus ergo in persona Nebuchadnezer quali
superbia turgeant reges, etiam ubi simulant aliquem
zelum pietatis: quia certe non tangit eos reverentia
ipsiuB Dei, sed volunt quidquid imperant excipi ab
omnibus. Et ita, quemadmodum dixi, potius substituunt
se in Dei locum, quam studeant Deum
ipsum colère, et asserere eius gloriam. Hue pertinent
verba quibus utitur, quod erexerit statuam,
quod fecerit: quasi diceret, lam fas vobis non est
deliberare colendane sit imago annon, quia suffioere
debet vobis meum imperium. Ego non sine consilio
et ratione hanc imaginem erexi: fuit igitur
officii vestri simpliciter mihi parère. Yidemus ergo
ut summam potestatem sibi arxoget etiam in fabrieando
deo. Neque enim hic agitur de rebus politicis:
sed vult Nebuchadnezer statuam pro deo coli,
quoniam ita decrevit, quoniam promulgavit suum
edictum. Atqui memoria semper tenendum est
quod attigi, nempe tale exemplum superbiae nobis
proponi, ut soiamus non temere hoc vel illud debere*nos
in jeligione aggredi, sed audiendum esse
Deum, ita ut pendeamus ab eius autoritate et nutu :
quia si addicti sumus hominibus, nullus erit modus
errorum. Quamvis ergo reges ita superbiant, et
ferociant, tarnen tenenda est nobis régula, nihil
Deo placere nisi quod mandavit ipse suo verbo:
et principium verae pietatis esse obedientiam, quam
ei uni praestamus. Quod attinet ad blasphemiam,
clarius demonstrat quod dixi, reges, utcunque prae
se ferant aliquod pietatis Studium, tarnen spernere
omne numen, et in animo nihil aliud habere, quam
extollere suam magnitudinem. Itaque mutuantur
nomen Dei, ut venerationem sibi maiorem concilient:
sed interea si expédiât centies mutare deos
singulis diebus, nulla religio ipsos impediet. Religio
igitur ipsa terrenis regibus ut plurimum praetextus
est: sed nulla in ipsorum animis Dei reverentia,
et nullus timor, quemadmodum hie demonstrat
rex profanus, Quisnam est üle Deus, inquit? Nullum
deum excipit. Si quis respondeat, loqui ipsum comparative,
quoniam hie defendat -gloriam dei sui
quem colebat: tarnen quum eructat hanc blasphemiam
contra omnes deos, certe intolerabilis est
arrogantia, imo diabolicus furor, qui ipsum eo us­
que impellit. lam veniamus ad praecipuum caput,
ubi Daniel narrât quanta constantia praediti fuerint
Sadrach, Mesach et Abednego:
16. Besponderunt Sadrach, Mesach et Abednego,
et dixerunt régi: Nebuchadnezer, non sumus solliciU
super hoc sermone (vel, negotio), quid respondeamus
tibi (Alii vertunt: non oportet nos tibi respondere
super hoc negotio: et b volunt esse supervaeuum,
quemadmodum saepe etiam ponitur).
17. Ecce est Deus noster, quem nos colimus, potens
(id est, potest) liberare nos e fornace ignis ardentis,
ete manu tua, rex, eruet.
18. Et si non, notum sit tibi, o rex, quod deos
tuos nos non colimus, et imaginem auream quam
erexisti, non adorabimus.
Hoc maxime expendere convenit in hac historia,
quod infracto animo perstiterint in Dei timoré très
saneti yiri, quum tarnen scirent sibi instare praesentissimum
mortis discrimen. Quum ergo mors
illis obieeta esset ante oculos, tarnen non deflexerunt
a recto cursu, sed pluris fecerunt gloriam Dei
quam propriam vitam: imo centum vitas, si totidem
opus fuisset, profundere, et hoc fuisset illis datum. Non
refert quidem Daniel omnia eorum verba : sed colligit
brevem summam duntaxat, in qua tarnen satis refulget
invieta illa spiritus saneti virtus, qua fuerunt instrueti.
Fuit certe horribilis illa denuntiatio, quum rex diceret,
Si non parati eritis ad clangorem tubae proeidere
coram statua, actum est de vobis, et statim proiiciemini
in fornacem ignis. Quum ita rex fulminasset,
poterant percelli ut homines. Seimus enim quam
cara sit nobis vita, deinde ut horror mortis sensus
nostros oecupet. Sed has omnes circumstantias
recenset Daniel, ut sciamus plus esse fortitudinis
in servis Dei, ubi aguntur eius spiritu, quam ut
cédant ullis minis, vel terroribus suecumbant. Respondent
régi, Non opus est longa deliberatione.
Nam quod dieunt se non curare, significant hoc
verbo rem esse expeditam: quemadmodum etiam
memorabilis illa vox Cypriani refertur ab Augustino*),
quum suaderent aulici, ut. vitae suae
parceret (nam Imperator invitus faciebat, ut eum
addiceret supplicio mortis), quum ergo hinc inde
urgerent adulatores, ut vitam suam redimeret abnegatione
pietatis, respondit, In re tarn saneta
nulla deliberatio. Sic etiam loquuntur saneti viri
isti, non curamus, hoc est, nos non ingredimur in
consultationem quid utile sit, quid expédiât, nihil
tale : sed hoc nobis iam conclusum est, nempe nulla
ratione nos debere abduci a sincero Dei oultu. Si
legere placeat, Non oportet tibi nos respondere, idem
fere erit sensus. Ostendunt enim frustra obiiei
*) Serm. 509 Opp. VIII 1249 ed. Bassan. 1797.
40*