viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

603 PRAELECTIONES 604
frangenda et conterenda essent quatuor régna, quae
in visione ostensa fuerant regi Nebuchadnezer: iam
videndum est an sit illud regnum Christi, necne.
Verba autem prophetae sic habent,
44. Et in diebus illis regum illorum suscitabit
Deus coelorum regnum, quod in saeculum non dissipabitur
(vel, non destruetur), et regnum (hoc) populo
aliéna non derelinquetur : confringet et conteret omnia
ilia régna: et ipsum stabit perpetuo.
45. Propterea vidisti, nempe e monte excisum
lapidem, et absque manu, qui con]regit (et confregit,
ad verbum: sed copula debet resolvi in relativum)
ferrum, aes, testam, argentum et aurum: Deus magnus
patefecit regi quid futurum esset postero tempore: et
verum est somnium, et fidélis interpretatio eius.
Iudaei nobiscum in hoc consentiunt, non posse
aliter intelligi locum hunc quam de perpetuo Christi
regno, et libenter etiam, atque adeo cupide trahunt
in gloriam gentis suae quidquid passim legitur in
scriptura: imo saepe dépravant multa testimonia,
ut possint stulte gloriari de suis privilegiis. Non
igitur negant somnium fuisse oblatum regi babylonio
de regno Christi: sed in eo a nobis dissident,
quod exspectant suum Christum: et ideo coguntur
multis modi8 vaticinium hoc corrumpere: quia si
concédant quartum imperium, vel quartam monarchiam
debere ad Romanos referri, iam necesse est
ipsos acquiescere evangelio, quod testatur exhibitum
fuisse Christum, qui promissus fuerat in lege. Daniel
enim hic aperte affirmât, post finem quartae
monarchiae venturum esse Christum. Ergo oonfugiunt
ad miserum asylum, quod scilicet quarta
monarchia intelligi debeat de regno turcico, quod
ipsi Ismaelitarum vocant: et ita confundunt imperium
romanum cum macedonico. Sed quidnam
habent coloris, ut confidant ex duobus tarn diversis
imperiis unum duntaxat? Diount Romanos oriundos
esse a Graecis. Quod si detur: unde turcica
origo? annon e monte Caspio prodierunt et maiore
Asia? Romani ad Ilium referunt suam originem:
hoc iam obsoletum erat, quo tempore debuit vaticinium
hoc compleri: sed quid hoc ad rem, quum
nullum illis fuerit nomen mille post annis? Turcae
autem longiori tempore transacto, nempe. sexcentis
post annis, repente instar diluvii irruperunt. In
tanta rerum omnium varietate et temporum distantia
quomodo regnum unum efficient? Deinde nihil afferunt,
quod non commune sit reliquis gentibus. Nam
revocant nos ad ipsius mundi exordia, ut possint
conflare regnum unum ex duobus. Mixtura igitur
ilia prorsus et ratione et colore etiam caret. Et
non dubium est, quin Daniel quartum regnum designet
in Romanis: quia heri vidimus fuisse hoc
quasi praeter naturam, quod imperium illud in-
testinis discordiis tandem perierit: quia non regnabat
illic unus monaroha, sed erat democratia: et
omnes putabant se reges esse: erant autem inter
se cognati. Ilia tanta coniunctio debebat esse firmissimum
vinculum perpetuitatis. Sed Daniel ante
testatus est, etiam si cognati essent inter se et affines,
tarnen regnum illud non fore sociale, sed
periturum propriis dissidiis. Denique satis apparet
non posse aliter exponi prophetae verba, quam de
romano imperio, nee posse trahi nisi violenter ad
imperium turcicum. Iam breviter etiam referam
quod mihi suggessit frater noster Dominus Antonius*)
ex Rabbino quodam Barbinel, qui videtur
prae aliis acutus esse. Sex autem praecipue argumentis
conatur ostendere regnum hoc quintum non
posse ad Christum nostrum referri, nempe ad Iesum
filium Mariae. Primo sumit illud principium : Quum
quatuor prima régna fuerint terrena, non posse
conferri quintum regnum cum illis, nisi esset eiusdem
naturae. Esset enim, inquit, impropria et absurda
comparatio. Quasi vero scriptura non conférât
passim imperium Dei coeleste cum regnis
terrenis. Neque enim necesse est, neque etiam
convenit, omnia esse similia in comparatione.
Quamvis igitur quatuor monarchias terrenas Deus
sub figura ostenderit regi babylonio, non sequitur
propterea eandem prorsus esse naturam quinti
regni: quia potest esse prorsus diversum. Imo si
omnia recte expendimus necesse est aliquod discrimen
notare inter ilia quatuor, et hoc postremum.
Est igitur frivola ratiocinatio illius Rabbini, quum
infert regnum Christi debere esse visibile, quoniam
alioqui non responderet aliis regnis. Secunda ratio,
qua nos oppugnat, haec est, Si religio facit discrimen
inter régna, sequitur regnum babylonicum, et
persicum, et macedonicum idem fuisse. Nam scimus
gentes illas omnes coluisse idola, et fuisse deditas
superstitionibus. Responsio facilis est ad tam
debilem argutiam, nempe non simpliciter differre
quatuor régna ob diversam religionem, sed quia
Deus Babylonios spoliaverit sua potestate, et monarchiam
ad Medos et Persas transtulerit : postea
successerint Macedones eadem Dei Providentia:
tandem Romani aboutis omnibus illis regnis, potiti
fuerint regno in toto Oriente. Et iam ante ostendimus
quale prophetae consilium esset. Voluit
enim simpliciter hoc docere, Iudaeis non ideo esse
desperandum, quod cernèrent varias agitationes in
mundo, imo miram et horrendam confusionem, quia
aetates illae obnoxiae fuerunt multis conversionibus
: sed venturum tandem regem ilium, qui promissus
fuerat. Voluit ergo propheta hortari Iudaeos
ad patientiam, et tenere quasi suspensos exspectatione
Christi. Ita non distinxit quatuor monar-
*) Cevallerius.