viginti capita prioba. - Archive ouverte UNIGE

505 IN EZEOHIELIS PROPH. CAP. XX. 506
68t sentire primo quam non esset excusabilis sua
impietas, et contumacia: deinde quum experientia
simul didicit, Deum minime esse placatum, quia
rursus aecensa fuerat eius ira. Apud Isaiam paulo
aliter loquitur. Tenite iudicemur, inquit, disceptabo
yobiscum. Nam paratus illic est causam suam agere
quasi ex aequo. Sed tandem summa hue redit,
litem definiri, ubi constat populum non immerito,
sed ob sua scelera a Deo castigari. Sic ergo
diseeptavit cum patribus in deserto Aegypti, nempe
quia omnes privavit terrae ingressu. Deinde quia
saepius poenas sumpsit de murmuribus, de coneupiscentia
perversa, de libidine ipsorum, de idololatria,
et aliis sceleribus. Hinc discamus, quoties apparent
aliqua signa irae Dei, ipsum diseeptare nobiscum.
Non possumus autem contumaciter resistendo
quidquam proficere. Ergo unicum istud
restât, ut eulpam deprecemur. Sequi tur,
37. Et transite faciam vos sub virga, et adducam
vos in vinculo foederis.
Prosequitur eandem doctrinam, quod scilicet
populum non sinet diffluere, quia eum acquisierat:
quasi diceret fore semper suos, velint nolint. Et
tarnen videtur hie promittere quod ipsis optabile
erat, nempe ut tanquam gregem suum recenseat.
Id enim est traiieere sub virga. Nam !23ty, hie
non significat seeptrum, neque baculum quo peroutitur
qui deliquit, sed aeeipitur pro pedo pastoris.
Est igitur sumpta similitudo a pastore, qui
gregem suum numerat ac recenset: et haec loquutio
saepiu» oecurrit. Summa est, quia Deus semel
acquisivit populum illum, non posse iure suo fraudari.
Imaginati quidem fuerant exsuies se fore liberos,
si delerent ex animis suis et memoria nomen
veri Dei, et se polluèrent inquinamentis gentium.
Deus autem ex opposito pronuntiat, sicuti pastor
ores suas agnoscit, et numerum supputât, et sub
pedo suo transire facit, ac si quis rex exercitum
suum lustraret: ita se eos numeraturum nec passurum
quemquam sibi eripi, quin omnes absque exceptione
asserat sub sua ditione. Nunc ergo tenemus
sensum verborum: unde rursum colligimus,
nihil aliud consequi omnes praefractos homines sua
duritie quam ut Deus re ipsa ostendat dominium
quod semel sumpsit sibi non posse ullo modo eripi.
Ita hic locus docet qualis merces omnes apostatas
maneat, qui se putant emancipari, ubi belluino more
ad impietatem se proiiciunt: quia Deus tandem sub
virga ipsos transire faciei, hoc est, vocabit, et coget
ad reddendum rationem, ac si professio fidei ipsorum
cordibus esset quodammodo instar cauterii inusta.
Dicit in vinculis foederis, sed alio seDsu quam Hoseas
(11, 4) nominat vinculum dilectionis. Illio
enim de reconciliatione agitur: sed hoc loco non-
dum promittit Deus se fore exorabilem Israelitis.
Ergo vinculum foederis nominat constantiam sui foederis,
quantum ad ipsum pertinet Est autem apta
similitudo, quia Deus populum suum devinxerafc
sibi ea lege, ut undique eircumdarentur vinculis.
Ergo quum petulanter errabant sicuti bestiae indomitae,
Deus tarnen habuit occulta foederis sui vincula,
hoc est, habuit perseverantiam foederis sui,
qua factum est ut tandem omnes illos ad se colligeret,
non ut illis dominaretur tanquam pater, sed
ut gravius animadverteret in ipsorum defectionem.
Subest enim hic tacita comparatio inter gentes et
Israelites. Gentes enim quia nunquam propius ad
Deum accesserant vagatae sunt in sua licentia
absque modo. Sed alia fuit ratio populi electi.
Foedus ergo in eum finem valuit, ut Deus ipsos
constrictos teneret etiam si totus orbis evaderet.
Sequitur,
38. Et purgabo (vel eligam) e vobis rebelles et
perfidos in me: e terra hàbitationum suarum educam
impios, et ad terram Israel non ingredientur : et
cognoscetis quod ego Iehovah.
Prosequitur adhuc quod coepit dicere, nempe
Deum non passurum ut impune ita se contrahant
exsuies, ex quo eos sibi adoptaverat. Deinde quia
obstricti erant beneficio redemptionis, quamvis putarent
se quasi procul remotos esse a Dei conspectu,
postquam eiecti fuerant in exsilium, dicit se fore
prae8entem, ut ipsos colligat e terra hàbitationum
ipsorum, hoc est, ubicunque erunt dispersi, ut tarnen
ipsos educat. Alii iutelligunt hic inclusam esse
promissionem gratiae, quia dicitur, purgabo ex vobis.
Sed istud eligere (sic enim potius verto) vel discernere
non alio spectat, quam ut Deus protrahat
in lucem qui putabant se adeptos esse latebras,
quibus eius oculos fugerent. Quamvis ergo secure
sibi promitterent exemptionem ab imperio Dei, ex
opposito pronuntiat ipsos falli, quia poterit ad unum
usque omnes colligere, deinde ex terris hàbitationum,
hoc est, etiam si dispersi sint in diversa loca.
Quod autem simpliciter minetur Deus satis patet
ex secunda parte versus, non venient, inquit, in terram
Israel, et cognoscetis quod ego sim Iehovah. Confirmât
enim quod ante vidimus, ubi permissa illis
fuerit libertas, non ideo tarnen fore Dei ecclesiam,
quia alia ratione dominabitur, ut scilicet tanquam
sceleratos severe castiget. Non venient ergo in terram
Israel, hoc est, manebunt et putrescent in deserto,
quemadmodum scimus fuisse ill am gravissimam
poenam, quum Deus iuravit exceptis duobus,
nempe Caleb et Iosue, neminem venturum in terram
Chanaan. Sic etiam hoc loco, liberabo vos, hoe est,
ubi patebit vobis in patriam reditus, videbitur
quaedam lux nova affulsisse: sed cogitate quid pa-