Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

Ex-eerste minister / ex-eersteminister
Hoe schrijf je de combinatie van het element ex- en de woordgroep eerste minister?
De correcte schrijfwijze is: ex-eersteminister.
Als we van een woordgroep zoals eerste minister en een ander woord een samenstelling maken, schrijven
we alle delen aan elkaar: eersteministerportefeuille, openhaardhout, hardeschijfcapaciteit. De woordgroep
kan ook achteraan in de samenstelling staan: nepopenhaard, netwerkhardeschijf.
Na het element ex- (in de betekenis 'gewezen') moet er altijd een streepje staan. De rest schrijven we
aaneen: ex-eersteminister. Andere bijzondere voorbepalingen die altijd een streepje krijgen, zijn
bijvoorbeeld substituut-, adjunct-, niet- en oud- (in de betekenis 'voormalig'). Voorbeelden: oud-
leidendambtenaar, adjunct-technischbeambte, interim-algemeensecretaris.
21 mei 2007
Koudje / koutje
Heb je een koudje of een koutje gevat?
Correct is: Ik heb een koutje gevat.
Koutje is de verkleinvorm van het zelfstandig naamwoord kou, dat hier de betekenis 'verkoudheid' heeft.
Bij woorden die op een klinker, tweeklank of toonloze e eindigen, worden verkleinwoorden gevormd met
het achtervoegsel -tje: feetje, aardbeitje, truitje, agendaatje, tantetje, serenadetje.
In sommige betekenissen heeft kou als vormvariant koude. Onder invloed van die vormvariant lees je ook
weleens het verkleinwoord koudje. Dat is niet correct. Voor het verkleinwoord gaan we altijd uit van de
vorm kou: koutje. Een vergelijkbaar geval is chocolaatje, waarbij we voor de verkleinvorm uitgaan van
chocola en niet van chocolade.
In de verkleinende vorm van het bijvoeglijk naamwoord koud (koudjes) blijft de d vanzelfsprekend
behouden: 't Is koudjes vandaag.
29 mei 2007
Taaltelefoon - Taalvragen van de week - Chronologisch overzicht - Jaargang 2007 107