Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

Dodentol / dodental
Wat is juist: Het dodental of De dodentol na de aardbeving is opgelopen tot meer dan 700
mensen?
Zowel dodentol als dodental is juist.
Voor het aantal dodelijke slachtoffers na een ramp, aanslag of grootschalig ongeluk wordt in het hele
taalgebied dodental gebruikt: Het dodental na de zelfmoordaanslag is gestegen tot 95; De vijftien
verkeersdoden in de laatste week brengen het dodental op 120.
In België wordt in de standaardtaal ook dodentol gebruikt: Een week na de nachtclubbrand is de dodentol
opgelopen tot 145. Dodental en dodentol betekenen hetzelfde, maar de woorden hebben niet helemaal
dezelfde gevoelswaarde. Dodental verwijst neutraal naar het aantal doden; bij dodentol kan ook de
betekenis 'de tol die geëist wordt' meespelen. Tol impliceert dat er een groot aantal (onschuldige)
slachtoffers gevallen is.
1 maart 2010
Getuigen / getuige de reacties
Wat is correct: Het is een gevoelig onderwerp, getuige de vele reacties of Het is een gevoelig
onderwerp, getuigen de vele reacties?
Zowel getuige als getuigen is in deze zin mogelijk, maar getuige ligt het meest voor de hand.
Getuige is een voorzetsel dat 'blijkens' betekent: Het is een gevoelig onderwerp, getuige ('blijkens') de
vele reacties.
Veel taalgebruikers kennen getuige niet als voorzetsel en denken dat het alleen een werkwoordsvorm kan
zijn. Hoewel een werkwoordsvorm in deze zin niet uitgesloten is, ligt die wat minder voor de hand. Als
werkwoord moet getuigen in deze zin in het meervoud staan omdat het onderwerp de vele
reacties meervoudig is: Het is een gevoelig onderwerp, getuigen ('tonen') de vele reacties. Een gewonere
formulering met het werkwoord getuigen is: De vele reacties getuigen ervan dat het een gevoelig
onderwerp is.
8 maart 2010
Taaltelefoon - Taalvragen van de week - Chronologisch overzicht - Jaargang 2010 174