Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

Dankjewel / dank je wel
Schrijf je dankjewel of dank je wel als je iemand wilt bedanken?
Dank je wel in de betekenis 'ik bedank je' wordt als drie losse woorden geschreven: Ik heb al gegeten,
dank je wel; Dank je wel voor je hulp. Vergelijkbaar zijn dank je, dank je zeer en dank je hartelijk. Ook in
de betekenis 'dat doe ik niet, daar pas ik voor' schrijven we dank je wel los: 90 euro betalen voor een
concert van The Rolling Stones? Dank je wel! Vergelijkbaar is dank je feestelijk.
Er is ook een zelfstandig naamwoord dankjewel ('bedankje, dankwoord'). Dat schrijven we wel aaneen:
Een dankjewel kreeg ze niet over haar lippen; Bij haar jubileum sprak ze een ontroerend dankjewel uit.
Voor de spelling van dank u wel en dankuwel geldt hetzelfde: de dankformule schrijven we los, het
zelfstandig naamwoord aaneen.
18 juni 2007
Hij die / hem die het aandurft, daag ik uit
Wat is correct: Hij die of Hem die het aandurft, daag ik uit tot een duel?
Hem die het aandurft, daag ik uit tot een duel is de correcte vorm. Dat is duidelijk als je de bijzin weglaat
of als je het onderwerp vooraan zet: Hem daag ik uit tot een duel; Ik daag hem die het aandurft uit tot
een duel.
Bij het werkwoord uitdagen hoort een lijdend voorwerp: je daagt iemand uit. Daarom hebben we in deze
zin hem nodig, want hij kan alleen onderwerp zijn: je kunt niet zeggen hij daag ik uit tot een duel, maar
wel hem daag ik uit tot een duel. In de bovenstaande zin wordt hem – het lijdend voorwerp uit de
hoofdzin – gevolgd door de bijzin die het aandurft, waarin die het onderwerp is. Door die combinatie zijn
velen geneigd om de onderwerpsvorm hij te gebruiken in plaats van hem. Die neiging wordt nog versterkt
doordat het lijdend voorwerp in deze zin helemaal vooraan staat, waar meestal het onderwerp staat.
Voor wie hem die helemaal vooraan in de zin toch wat vreemd vindt, is degene die een goed alternatief:
Degene die het aandurft, daag ik uit tot een duel. Ook wie is bruikbaar: Wie het aandurft, daag ik uit tot
een duel.
De zin Hij die het aandurft, mag het tegen mij opnemen is wel correct, omdat hij daarin wel het
onderwerp is. Dat is duidelijk als je de bijzin weglaat: Hij mag het tegen mij opnemen.
25 juni 2007
Taaltelefoon - Taalvragen van de week - Chronologisch overzicht - Jaargang 2007 109